De langstlevende mag die bezittingen zelfs verkopen of aan anderen schenken. Daarvoor is de toestemming of medewerking van de kinderen niet nodig. Kortom, de langstlevende kan, zo lijkt het, ongestoord zijn of haar gang gaan en de volledige erfenis van de overleden ouder opmaken.
Door de wettelijke verdeling krijgt de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner alle goederen van de nalatenschap. Pas als de langstlevende echtgenoot of partner overlijdt, erven de kinderen. Soms zijn dit kinderen uit een eerder huwelijk.
Mag de langstlevende eerder het kindsdeel uitbetalen? Ja, meestal mag de langstlevende tijdens het leven het kindsdeel eerder uitbetalen. Dat is niet verplicht. De kinderen kunnen het kindsdeel ook niet opeisen, tenzij dat in het testament staat of als er sprake is van een wilsrecht.
Het kindsdeel van de erfenis is pas opeisbaar op het moment dat beide ouders overleden zijn. Dit geldt bijvoorbeeld ook als uw biologische ouder overleden is, maar hij of zij opnieuw getrouwd was. Zolang de stiefouder in leven is, dan maakt u nog geen aanspraak op uw kindsdeel van de erfenis.
U kunt uw kind echter nooit voor 100% onterven. Dit komt omdat een kind altijd aanspraak kan maken op de legitieme portie. Dat is de helft van het deel waar uw kind normaal gesproken ontvangt. Een testament heeft geen invloed op de legitieme portie.
Wettelijk gezien is het niet mogelijk om kinderen volledig te onterven. Kinderen hebben namelijk altijd recht op een geldelijk bedrag dat wij de legitieme portie van de erfenis noemen. Concreet betekent dat het volgende: stel een moeder heeft drie kinderen onder wie de erfenis zou worden verdeeld.
Kort gezegd houdt dit in dat de partner de beschikking houdt over het vermogen en alle spullen, en de kinderen een niet-opeisbare vordering krijgen op de langstlevende partner voor dat deel dat zij erven als de eerste ouder komt te overlijden.
Als langstlevende echtgenoot mag men altijd de kindsdelen geheel of gedeeltelijk uitbetalen. Uitbetaling van de kindsdelen is geen schenking, maar aflossing van een schuld. Daarover hoeft dus geen schenkbelasting te worden betaald.
Direct na overlijden moet over een erfenis erfbelasting worden betaald. De kinderen krijgen dus een aanslag over hun kindsdeel, zonder dat zij het geld al uitgekeerd krijgen. Daarom wordt de erfbelasting betaald door de langstlevende, zodat de kinderen bij het eerste overlijden niet in de problemen komen.
Langstlevende ouder maakt de erfenis op
De langstlevende heeft gedurende diens leven het volledige beheer over de erfenis die door de overleden partner is achtergelaten. Dat betekent ook dat de langstlevende het geld helemaal mag opmaken, inclusief de kindsdelen van de kinderen.
Langstlevende is half eigenaar en heeft vruchtgebruik
De langstlevende is in deze situatie niet volledig eigenaar van de woning en mag dus ook niet alleen besluiten tot verkoop over te gaan. Hiervoor is toestemming van de erfgenamen noodzakelijk.
Vóór 1 januari 2003 was het voor gehuwden eigenlijk bijna altijd nodig om een testament te maken, tenminste, als je alles goed wilde regelen voor de langstlevende. Nu geldt het nieuwe erfrecht en is het niet altijd nodig om nog iets voor de partner te regelen.
Het wijzigen van een testament kan zonder medeweten van uw echtgenoot. Na het overlijden moet dus worden vastgesteld of het langstlevende testament ook echt het laatst gemaakte testament is. Daarnaast moet worden vastgesteld of de erfgenamen uw nalatenschap ook willen aanvaarden.
Nederland heeft de erfbelasting ingevoerd in 1956, onder de Successiewet. Wie betaalt de erfbelasting? Zolang de langstlevende ouder over het vermogen van de kinderen beschikt, betaalt deze ook de erfbelasting voor de kinderen. Kinderen gaan pas belasting betalen als de langstlevende ouder ook komt te overlijden.
De langstlevende echtgenoot uit een huwelijk krijgt het vruchtgebruik van de hele nalatenschap. Dit betekent dat hij onder meer het vruchtgebruik krijgt van de gezinswoning en de inboedel. Hij mag dus hoe dan ook in de gezinswoning blijven wonen, of het verhuren en het huurgeld innen.
Het deel van vader, de helft van de huwelijksgemeenschap, is dan de erfenis. De erfdelen zijn 1/3e deel (twee kinderen en een echtgenote, dus drie erfgenamen) van de nalatenschap. Het kindsdeel is dan 1/3e deel van de erfenis, is gelijk aan 1/6e deel van het gezamenlijke vermogen van de ouders.
Het kindsdeel is het deel van de erfenis waar kinderen recht op hebben. De legitieme portie is het deel waar kinderen recht op hebben als ze onterfd zijn. Het is dus het minimale deel dat zij kunnen ontvangen uit een erfenis van hun ouders. Het kindsdeel en legitieme portie zijn dus beide een deel van de erfenis.
Bij de afwikkeling en verdeling van een erfenis kunt u te maken krijgen met een notaris, een executeur of een bewindvoerder. Als er geen erfgenamen (bekend) zijn, kan de overheid de afwikkeling op zich nemen.
Een bankrekening op 1 naam wordt na het overlijden van de rekeninghouder meestal geblokkeerd. Vaak kunnen er dan geen betalingen meer gedaan worden. Zoals automatische incasso's en periodieke overboekingen. Houd hier dus rekening mee als je zaken regelt voor de overledene.
Iedereen die belang heeft bij een erfenis kan een testament aanvechten. Het beste doet u dit met een advocaat die gespecialiseerd is in erfrecht. Hij of zij kan u helpen om het testament nietig te laten verklaren.
Het is mogelijk om bij testament je echtgenoot of echtgenote (hierna: partner) te onterven. Anders dan bij kinderen heeft uw partner geen recht op een wettelijke minimum (legitieme portie). De wetgever heeft er voor gezorgd dat de partner bij een onterving toch nog bepaalde rechten heeft.
Ouders kunnen hun kind nooit helemaal onterven. In een testament kunnen zij regelen dat hun kind niet van hen erft. Maar het kind houdt recht op de legitieme portie.