Bij hechtgebonden asbest, waarbij de asbestvezels stevig vast zitten in het materiaal, is er alleen een verhoogde blootstelling bij het verwerken van het materiaal (zagen, breken, verpulveren en slopen). Vezels uit niet-hechtgebonden asbest komen veel makkelijker vrij.
Hoe weet je of je asbest hebt ingeademd? Helaas zijn er geen medische testen die kunnen aantonen hoeveel asbestvezels je hebt ingeademd. Op een röntgenfoto zijn asbestvezels namelijk niet zichtbaar. De kans dat je ziek wordt, is nog steeds heel klein.
Asbest heeft helaas geen specifieke geur, eigenlijk is het geurloos. Ook bij het vrijkomen van asbest bij bijvoorbeeld een brand kun je asbest niet ruiken. Dit komt omdat asbest zeer goed tegen hoge temperaturen kan en dus niet verbrand, meestal verbrand alleen de grondstof waar het asbest in verwerkt zit.
Asbestvezels kunnen enige tijd in de lucht blijven zweven. Na verloop van tijd zakken de vezels naar beneden, maar kunnen daarna ook weer opdwarrelen.
Asbestvezels zijn over het algemeen lichtgrijs van kleur. Echter bestaan er ook asbestvezels die blauw of bruin van kleur zijn. De asbesthoudende materialen kunnen bewerkt zijn waardoor ze een andere kleur dragen. Asbest is daarom niet aan een specifieke kleur te herkennen.
Vroeger werd asbest gebruikt in stucwerk om deze te verstevigen en niet enkel omwille van de brandweerstand van asbest. Pleisterwerk met asbest kan je dus in alle ruimtes vinden. De meeste kans is onder daken of op verdiepingen waar men de asbesthoudende stucwerk gebruikte om kamers met af te werken.
Asbest in huis
Het kan zijn dat dat nog in je huis zit. Als je asbest beschadigt, komen er vezels in de lucht. Als je die vezels inademt kun je daar kanker van krijgen. Hoe meer vezels je inademt, hoe groter de kans dat dat ook echt gebeurt.
Longkanker kan al na tien jaar ontstaan na het inademen van asbest. Hoe meer asbestvezels u heeft ingeademd, hoe groter de kans. Als u rookt loopt u nog meer risico.
Bij het inademen dringen asbestvezels zeer diep in de longen, wat ernstige ziektes kan veroorzaken. Asbestvezels inslikken of aanraken (contact met de huid) is volgens de huidige inzichten niet gevaarlijk. Toch wast u best uw handen als u asbestvezels hebt aangeraakt. Zo voorkomt u dat u alsnog vezels inademt.
Hoe gevaarlijk is asbest? Alleen de losse asbestvezels die in de lucht zweven en die je in kunt ademen, zijn schadelijk. Iemand die langdurig veel asbestvezels inademt, kan longkanker of longvlieskanker (mesothelioom) krijgen. Het inademen van veel vezels komt vooral voor in binnenruimtes.
Waar kun je asbest in huis vinden? Asbest kan op allerlei plekken in huis zitten. Je kunt het bijvoorbeeld vinden in plafondplaten, zachtboard platen, platen achter de cv-ketel, een schouw of vensterbank van imitatiemarmer ('nepmarmer'), afvoerbuizen van cement, vloerzeil en de kit van kozijnen.
Verreweg de grootste hoeveelheid asbest (ongeveer 75%) is verwerkt in asbestcement. Bijna alle cement golf- en vlakke platen van vóór 1989 bevatten asbest. In de periode 1989-1993 zijn zowel asbesthoudende als asbestvrije platen toegepast.
Als asbest toch breekt of afbrokkelt, loop dan niet door het poeder en de brokjes naar een andere ruimte. Veeg de resten op met een natte dweil. Gebruik geen stofzuiger. Een stofzuigerzak vangt wel vezels wel op, maar door het bewegen van de stofzuigermond stuiven juist veel vezels weg.
Wereldwijd worden jaarlijks naar schatting 125 miljoen mensen blootgesteld aan asbest op de werkplek. Jaarlijks sterven wereldwijd ruim 107.000 mensen aan asbestgerelateerde ziekten zoals buikvlies- of borstvlieskanker (mesothelioom), longkanker en stoflongen (asbestose).
FFP3 asbest masker
FFP3 maskers, zoals de 3M 8835+ en de 3M aura 9332+, zijn inzetbaar tegen asbestvezels. Houd er rekening mee dat deze alleen geschikt zijn voor kortdurende werkzaamheden. Daarnaast moet de drager een gladgeschoren gezicht hebben omdat baardgroei de aansluiting op het gelaat belemmert.
Crocidoliet en amosiet zijn de twee gevaarlijkste vormen van asbest – ze vormen het grootste risico voor de gezondheid bij inademing van de vezels.
Asbest kan je het best opsporen door oude facturen en bouwplannen bijeen te sprokkelen. Die documenten kan je meer informatie geven over de stoffen die gebruikte materialen kunnen bevatten. Zie jij Eternit of asbestcement aangeduid staan op een bouwplan? Dan is er geen twijfel meer mogelijk.
De hoofdregel is dus dat alleen een gecertificeerd bedrijf asbest mag verwijderen. Bepaalde strikt omschreven toepassingen mag een particulier zelf verwijderen. Deze staan opgesomd in artikel 4 van het Asbestverwijderingsbesluit. Ook dan moet u altijd minimaal 5 dagen van te voren melding doen bij de gemeente.
1 tot 10 m2 asbest laten verwijderen prijzen: €500 tot €600. 11 tot 20 m2: €600 tot €700. 21 tot 30 m2: €700 tot €750. 31 tot 50 m2: €750 tot €800.
De gemeente of omgevingsdienst informeert en handhaaft
Uw gemeente of omgevingsdienst kan zelf extra regels vaststellen. Vraag daarom altijd naar de regels rondom asbest bij uw gemeente of omgevingsdienst. De gemeente of omgevingsdienst kan u een boete geven of met een dwangsom dwingen om uw asbestdak te verwijderen.
De NOS onderzocht 122 willekeurige woningcorporaties. Het is de eerste keer dat in kaart is gebracht hoeveel sociale huurwoningen asbest bevatten. Vertaald naar het hele land gaat het om bijna 1,4 miljoen huizen.
Op dit moment is er geen verplichting aanwezig om bestaand asbest te verwijderen. Als er op dit moment ergens asbest aanwezig is, is de kans heel groot dat je dit voorlopig mag laten zitten. Echter zijn daken met asbest erin verwerkt vanaf 2024 verboden.
Verpakken asbest en asbestgelijkend materiaal
Asbest en asbestgelijkend materiaal moet dubbel verpakt in stevig plastic folie (minimaal 0.2 mm dik) worden aangeleverd. Deze folie is verkrijgbaar bij onder andere de betere doe-het-zelfzaken, bouwmarkten en agrarische speciaalzaken.
De eerste symptomen van de ziekte verschijnen vaak pas tientallen jaren na de blootstelling aan asbest. De symptomen die bij asbestziekten kunnen voorkomen zijn moeilijkheden bij het ademhalen, hoesten, pijn op de borst of in de schouderbladen, vocht achter de longen of in de buikholte, koorts en gewichtsverlies.
De landelijke normen voor asbest in grond, bodem en puingranulaat zijn vastgesteld op 100 mg/kg gewogen (serpentijngehalte vermeerderd met tienmaal het amfiboolgehalte).