Attention Deficit (Hyperactive) Disorder Dit is een aandoening die samen kan gaan met leesproblemen. Bij misschien 25% van de leerlingen met 'dyslexie' is ook sprake van ADHD. Ook 'dyslectische' lezers kunnen immers aandachtsproblemen hebben, maar die komen dan voort uit het moeizame lezen.
ADHD en dyslexie komen geregeld samen voor. Dat weten we zowel uit onderzoek als uit de praktijk. Bij kinderen met ADHD blijkt 40 procent ook dyslexie te hebben.
Zowel ADHD als dyslexie hebben een aantal symptomen gemeen, zoals problemen met de snelheid van informatieverwerking, tekorten in het werkgeheugen, de snelheid van benoemen en motorische tekorten. Het is dus gemakkelijk voor een ouder of professional om dyslectische symptomen te verwarren met ADHD .
ADHD en dyslexie zijn twee afzonderlijke aandoeningen. Als iemand echter beide heeft, heeft hij of zij te maken met algemene beperkingen in de uitvoerende functies (problemen met concentreren, het gebruik van het werkgeheugen, etc.). Ook is er sprake van een beperking in specifieke vaardigheden die nodig zijn om te lezen, bijvoorbeeld het snel verwerken van symbolen.
Het wordt gekenmerkt door onoplettendheid, afleidbaarheid, hyperactiviteit en impulsiviteit. Geschat wordt dat 30% van de mensen met dyslexie gelijktijdig AD/HD hebben. Samengaan betekent dat de twee aandoeningen, AD/HD en dyslexie, gelijktijdig kunnen voorkomen, maar dat ze elkaar niet veroorzaken .
Behandel beide aandoeningen
Een onderzoek uit 2017 toonde aan dat ADHD-behandelingen en leesstoornisbehandelingen beide noodzakelijk zijn als u verbetering wilt zien in beide aandoeningen. Er is enig bewijs dat ADHD-medicijnen een positief effect kunnen hebben op lezen door de focus en het geheugen te verbeteren .
Onderzoekers gaan ervan uit dat erfelijkheid de grootste rol speelt bij ADHD. Er is nog geen specifiek gen voor ADHD ontdekt. Het lijkt erop dat meerdere genen er samen voor zorgen dat je aanleg hebt voor ADHD. Dit houdt in dat ADHD kan ontstaan wanneer verschillende genen en omgevingsfactoren op elkaar reageren.
Maak gebruik van diagrammen, grafieken en mindmaps om informatie te koppelen . Probeer dingen te onthouden door plaatjes in je hoofd te vormen en probeer plaatjes te tekenen in de kantlijn van het boek in plaats van alles op te schrijven. Je kunt ook wat je leest omzetten in een verhaal of een film in je hoofd. Dit zou het vasthouden van informatie vergemakkelijken.
Autisme, tic- en leerstoornissen
Een kind met ADHD heeft 20-50 % kans op comorbideautisme, waarschijnlijk door een gedeelde genetische factor. Tic-stoornissen komen bij 10-20% van de ADHD-kinderen voor. Dit percentage neemt af in de volwassenheid.
Kinderen met dyslexie lopen vaak tegen een aantal problemen aan: Ze vinden het lezen en begrijpen van lange teksten moeilijk. Ze moeten een tekst of vraag meerdere keren lezen om de inhoud te begrijpen. Ze lezen vragen verkeerd en geven daarom het verkeerde antwoord.
Zoals eerder benoemd is dyslexie vooral gerelateerd aan leestaken en heeft het geen bewezen invloed op intelligentie.
In werkelijkheid kan dyslexie het geheugen, de organisatie, de tijdsregistratie, de concentratie, multitasking en communicatie beïnvloeden . Dyslectische mensen kunnen overbelasting ervaren en 'uitschakelen', en gebruiken vaak hulpmiddelen voor timemanagement zoals de 'Pomodoro-techniek' of kleurgecodeerde kalenders om dit te beheren.
Moeite met het vinden van de juiste woorden? Mensen met ADHD hebben vaak die tip-of-the-tongue-ervaring . Naast slechte reken- of schrijfvaardigheden kan slecht handschrift een typisch symptoom van ADHD zijn.
Hoewel ADHD en dyslexie aparte aandoeningen zijn, kunnen ze symptomen delen, zoals problemen met aandacht, organisatie en geheugen . Daarom is het vaak belangrijk voor professionals in de gezondheidszorg om beide aandoeningen te overwegen bij het evalueren van personen die symptomen van een van beide stoornissen vertonen.
Neurodivergent is geen synoniem voor autisme. Er zijn immers talloze manieren om neurodivergent te zijn. Autisme is er slechts een voorbeeld van zoals ook ADHD, dyslexie, dyscalculie, obsessief compulsieve stoornis, epilepsie of het syndroom van Down.
Kinderen met ADHD zijn vaak creatief, verzinnen de meest geweldige verhalen en kunnen helemaal opgaan in een spel. Het empathisch vermogen van kinderen met ADHD is vaak goed ontwikkeld, het zijn vaak lieve en betrokken kinderen. Ze hebben vaak aandacht voor details. Drukke kinderen met ADHD zijn vaak enorm vindingrijk.
Veel mensen met ADHD hebben last van vermoeidheid. Alles kost veel moeite en energie. Dit kan vervolgens erger worden door slaapproblemen. Bij ADHD komt dit heel vaak voor.
Stemmingsstoornissen, waaronder depressie, bipolaire stoornis en seizoensgebonden affectieve stoornis, blijken vaker voor te komen bij mensen van alle leeftijden met ADHD. Geschat wordt dat ongeveer ¼ van de kinderen met ADHD en bijna ½ van de volwassenen met ADHD gelijktijdig stemmingsstoornissen hebben.
De overlap tussen autisme en ADHD is eerder beschreven, ook toen het volgens de DSM-4 eigenlijk niet mocht om beide diagnoses te stellen. Hoewel autisme en ADHD beide op een betrouwbare manier kunnen worden gediagnosticeerd, is het vaak lastig om een goed onderscheid tussen beide stoornissen te maken.
Leerlingen met dyslexie hebben het recht om gelijk behandeld te worden, net zoals alle andere leerlingen. Dit is geregeld in de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH). Scholen zijn verplicht om aanpassingen te doen als u of uw kind hierom vragen.
ADHD wordt geassocieerd met 'kortetermijn'- of werkgeheugenproblemen . Hierdoor is het lastig om informatie lang genoeg in gedachten te houden om er iets mee te doen. Probeer dus in plaats van al je studiemateriaal in je hoofd te onthouden, eens wat creatieve strategieën te gebruiken.
ADHD en overprikkeling. Als je ADHD hebt, kan je moeite hebben om prikkels die op je afkomen te verwerken. Dit kunnen externe prikkels zijn maar ook interne prikkels. Externe prikkels zijn indrukken die via de zintuigen binnenkomen zoals geluiden, beelden, geuren, smaken, en lichamelijke sensaties.
Volwassenen met ADHD hebben vaak een geschiedenis van slechte academische prestaties, werkproblemen of gespannen relaties. Ze vinden het misschien lastig om georganiseerd te blijven, zich aan een baan te houden, afspraken na te komen, dagelijkse taken uit te voeren of grote projecten af te ronden.
Mensen met ADHD zeggen vaak dat een kortstondige emotie alle ruimte in hun hoofd opslokt, net als een computervirus alle ruimte op een harde schijf kan opslokken, waardoor alle andere belangrijke gevoelens en gedachten worden verdrongen.