Aandachtspunten. In sommige culturen is zelfdoding een taboe, waardoor het moeilijker is voor suïcidale personen om erover te spreken of hulp te zoeken. Volg in communicatie over zelfmoord altijd de mediarichtlijnen.
"Zelfmoord is erfelijk"
Aangeleerd gedrag is echter niet hetzelfde als erfelijk bepaald gedrag. Er bestaat geen specifiek zelfmoord-gen. Het is wel zo dat enkele belangrijke risicofactoren (bv.: biologische risicofactoren, depressie, alcoholmisbruik) voor een stuk erfelijk bepaald kunnen zijn.
In absolute aantallen ging het om 162 jonge mannen en 79 jonge vrouwen. Onder de 10- tot 20-jarigen maakte in 2022 4,1 jongens per honderdduizend een einde aan hun leven. Onder meisjes ging het om 2,6 per honderdduizend in die leeftijdsgroep.
Zelfdoding (zelfmoord, suïcide) en pogingen tot zelfdoding vormen een frequent probleem in onze samenleving. In meer dan 90% van de gevallen heeft de persoon een voorgeschiedenis van psychische problemen, meestal stemmingsstoornissen of middelenmisbruik (alcohol, drugs, geneesmiddelen).
Een van de redenen dat suïcide zo'n taboe onderwerp is, is dat het zo moeilijk te voorspellen is. Suïcide is voor professionals, maar ook voor patiënten en naasten ongrijpbaar.
In alle leeftijdsgroepen sterven meer mannen door zelfmoord dan vrouwen. De suïcidecijfers zijn het hoogst bij mannen tussen 45 en 54 jaar en bij mannelijke 80-plussers (zie grafiek 1 rechts).
8,3% van de volwassenen heeft ooit aan zelfmoord gedacht.
Meer dan de helft van de zelfdodingen vindt plaats op middelbare leeftijd (40 tot 70 jaar). In 2021 overleden 996 mensen tussen de 40 en 70 jaar door zelfdoding.
Ieder jaar doen ongeveer 100 000 volwassenen in Nederland een zelfmoordpoging. Daarvan 'slaagt' ruim 1,5 procent. Zo'n 9 200 Nederlanders komen na een mislukte poging in het ziekenhuis terecht.
Kijkend naar zowel de absolute aantallen als de relatieve aantallen dan komen in Nederland de meeste suïcides voor bij uitzendkrachten die werken bij uitzendbedrijven (sector 52).
Zelfdoding is doodsoorzaak nummer 1 onder jongeren tussen 10 en 20 jaar. Aantal suïcides in 2019 onder jongens toegenomen De toename in het aantal suïcides onder jongeren in 2019 betreft met name jongens. In 2019 zijn in Nederland 43 jongens tot 20 jaar overleden door zelfdoding, 13 meer dan in 2018 (tabel 1).
Weglopen, middelenmisbruik, zelfverminking, asociaal gedrag, scheidingsangst zijn hier voorbeelden van. Je moet dit steeds ernstig nemen, ook al gaat het om terugkerende dreigementen. Jongeren die aan zelfdoding denken, zijn vaak somber (depressief), angstig, wanhopig, verward en zoeken een uitweg.
Vanmorgen deelde het Centraal Bureau voor de Statistiek de cijfers rondom zelfdoding van het afgelopen jaar. In 2022 maakten 1916 mensen een einde aan hun leven, 54 meer dan in 2021. Dat zijn gemiddeld ruim vijf zelfdodingen per dag. Sinds 2018 is het aantal zelfdodingen per 100 duizend inwoners stabiel.
Relatieve aantal zelfdodingen per provincie in 2022
Dit plaatje toont het aantal zelfdodingen per 100.000 inwoners. Rekening houdend met het aantal mensen dat er in de provincies woont, kwam zelfdoding in 2022 het minst voor in Utrecht en het meest in Friesland.
Zelfmoord of zelfdoding.
Er is geen recht op zelfmoord. Zelfmoord of zelfdoding is jezelf van het leven beroven. Het plegen van zelfmoord wordt gezien als een ongeoorloofde daad: een zelfbeschikkingsrecht over het lichaam in zijn totaliteit wordt niet erkend.
Meeste zelfdodingen op maandag
Verdeeld over de weekdagen vindt het hoogste aantal zelfdodingen plaats op maandag, het laagste op zaterdag.
Ook na een periode zonder coronamaatregelen blijft het aantal jongeren (12-25 jaar) met serieuze suïcidale gedachten onverminderd hoog (16%). Na bijna een verdubbeling in de laatste lockdownperiode (van 9% in het najaar van 2021 naar 17% tussen december 2021 en februari 2022) daalde dit percentage nauwelijks.
Naar schatting heeft 80% van de mensen met een depressie last van zelfmoordgedachten. De grote meerderheid zal niet tot zelfmoord overgaan, maar depressieve klachten worden wel als één van de belangrijkste risicofactoren beschouwd.
Psychologische factoren zoals zwart-wit denken, een negatief zelfbeeld hebben, een sterke hopeloosheid of impulsiviteit. Sociale problemen of stresserende levenservaringen (vb. iemand dierbaar verliezen, werkloosheid, geconfronteerd worden met geweld of misbruik). Psychische problemen (vb.
In 2021 overleden 1859 mensen in Nederland door zelfdoding. 22 daarvan waren kort voor overlijden werkzaam in de agrarische sector*. Over de periode 2013-2020 hebben mannen (88%), mensen van middelbare leeftijd (50-69 jaar, 55%) en zelfstandig ondernemers (65%) het hoogste risico.
Meer dan twee keer zoveel zelfdodingen onder mannen
Met 10,6 zelfdodingen per 100 duizend inwoners (2021) is het zelfdodingscijfer sinds 2019 constant. Begin jaren tachtig was het zelfdodingscijfer het hoogst (in 1984 was dit 14,7 per 100 duizend mensen) en in 2007 het laagst (8,5 per 100 duizend inwoners).
Ongeval of zelfdoding
Als de forensisch arts en de politie denken dat het gaat om een ongeval of om zelfdoding, dan geven zij dit door aan de officier van justitie. De officier beslist of er verder onderzoek gedaan moet worden of dat het onderzoek wordt afgerond.
Men kan grofweg vier fasen onderscheiden : denken aan zelfdoding, het plannen van zelfdoding, het voorbereiden van zelfdoding en het uitvoeren ervan. Motieven voor suïcidaal gedrag kunnen sterk uiteenlopen.
Bellen met de hulpverleners van 113 Zelfmoordpreventie is altijd anoniem. Dit betekent dat de hulplijn geen contactgegevens kan zien of locatie kan herkennen.
Geschiedenis. De eerste geregistreerde suïcide op het spoor stamt uit 1852, maar pas de recente 60 jaar is er onderzoek gedaan naar dit fenomeen. Tussen 1980 en 2007 is in Nederland het aantal treinsuïcides toegenomen van 155 naar 193 per jaar.