Door het afsteken van vuurwerk komen zware metalen en chemische stoffen in lucht, bodem en grondwater terecht. In illegaal vuurwerk kunnen zeer schadelijke stoffen zitten, zoals cadmium en perchloraat. Ook zit in illegaal vuurwerk meer buskruit.
Dat betekent dat wij met oud en nieuw zo'n 250.000 kilo fijnstof de lucht in schieten. Ter vergelijking: daar kunnen 10.000 vrachtwagens zo'n 1.6 miljoen kilometer mee afleggen. Dat is veertig keer een rondje om de aarde.
Om de veiligheid tijdens de jaarwisseling te vergroten, moet vuurwerk verboden worden dat veel letsel veroorzaakt. Het gaat bijvoorbeeld om vuurpijlen. Datzelfde geldt voor vuurwerk dat uitnodigt tot gevaarlijk gedrag en overlast geeft, zoals vuurwerk dat enkel is ontworpen om een knaleffect te creëren.
Tijdens de jaarwisseling 2021-2022 was verkopen, vervoeren, buitenshuis bezitten en afsteken van oudejaarsvuurwerk verboden. Het kabinet wilde hiermee voorkomen dat er vuurwerkslachtoffers naar het ziekenhuis moesten. Door het coronavirus was de werkdruk in de zorg al een lange tijd te hoog.
Normaal zit er zo'n negentien microgram fijnstof in een kubieke meter lucht. Dit kan rond de jaarwisseling toenemen tot meer dan 1000 microgram per kubieke meter, zeker bij ongunstige weersomstandigheden of in stedelijke gebieden.
Om een beeld te geven van de impact van vuurwerk op de hoeveelheid fijnstof: op een normale dag 'hangt' er gemiddeld ongeveer 20 microgram fijnstof per kubieke meter in de lucht. Op een oud & nieuw kan de piekwaarde oplopen tot 1000 microgram per kubieke meter.
Door het afsteken van vuurwerk komen zware metalen en chemische stoffen in lucht, bodem en grondwater terecht. In illegaal vuurwerk kunnen zeer schadelijke stoffen zitten, zoals cadmium en perchloraat. Ook zit in illegaal vuurwerk meer buskruit.
Eigenlijk weet niemand echt wie vuurwerk heeft uitgevonden. Het verhaal gaat dat duizend jaar geleden een kok in China ontdekte dat een combinatie van stofjes een knal kon geven. Het ging om de stofjes houtskool, zwavel en salpeter. Als je deze stofjes mengt krijg je een zwart poeder, genaamd buskruit.
De lont brandt bijvoorbeeld te snel, zodat u niet op tijd kunt wegkomen. Vaak ook is illegaal vuurwerk te zwaar (bevat het te veel kruit). De zeer harde knal kan leiden tot blijvende gehoorbeschadiging en daarnaast kan de kracht van de explosie zo groot zijn dat dit iemand ernstig kan verwonden of zelfs doden.
Dit kan variëren van 100 euro boete bij het op straat of in de auto in bezit hebben van consumentenvuurwerk tot minimaal 400 euro boete bij het afsteken van professioneel vuurwerk, zoals een cobra.
Hoewel de oorsprong van vuurwerk niet geheel duidelijk is, is het zeker dat het is uitgevonden in China. Rond de negende eeuw na Christus werd in China een belangrijke uitvinding gedaan. Een alchemist die een elixer voor onsterfelijkheid probeerde uit te vinden, produceerde per ongeluk het buskruit.
"Vuurwerk gaat in principe om gecontroleerde ontploffingen. Het is net als een thriller- of horrorfilm kijken. Ze zijn spannend, maar niet té spannend, omdat je het gevoel van controle hebt." Het enige verschil tussen een film kijken en vuurwerk afsteken, is het aantal slachtoffers dat erbij valt.
Vormen van vuurwerkoverlast zijn: Geluidsoverlast vanwege de onverwachte harde knallen. Stankoverlast, milieuverontreiniging en zichtbeperkende smog door de rook die erbij vrijkomt en achtergelaten vuurwerkresten. Vuurwerkletsel en de angst om door vuurwerk (al dan niet bedoeld) geraakt te worden.
Tip. Ongebruikt vuurwerk en vuurwerk dat niet goed is afgegaan kun je vanwege de veiligheid het beste naar de milieustraat brengen. Grote partijen (25 kg of meer) niet-gebruikt vuurwerk moet je bij het politiebureau afgeven, of neem contact op met je gemeente.
Vuurwerk bestaat voor het grootste deel uit buskruit dat vervolgens weer uit een mengsel van de stoffen kaliumnitraat, koolstof en zwavel bestaat. Als je je vuurwerk aansteekt ontstaat er een soort verbranding – veroorzaakt door het buskruit – die ervoor zorgt dat de effecten van je vuurwerk de lucht ingaan.
Je mag max 25 kilo goedgekeurd consumentenvuurwerk thuis bewaren tot volgend jaar. Let op: uiteraard mag je het verboden vuurwerk (per 2021) niet meer opslaan.
Een Cobra 6, een populair soort illegaal knalvuurwerk, bevat bijvoorbeeld 25 tot 30 gram flitspoeder. "Je hand gaat eraf als die daar ontploft", zegt Woortmeijer. Cobra 6 werd in 2016 als zwaar vuurwerk beschouwd, maar geldt in de illegale branche tegenwoordig als 'een kleintje'.
De boete voor het afsteken van vuurwerk is € 250. Overtreedt u de regels vaker, dan is de straf zwaarder. Ook de hoeveelheid vuurwerk bepaalt de straf of boete.
Vanaf 18 jaar: CE Categorie T1 en P1 vuurwerk.
De grootste
Het ging om een 'granaat' van maar liefst 1087,2 kilo die vanaf Al Marjan, een eiland in de Verenigde Emiraten, werd afgevuurd.
Je hebt vele soorten vuurwerk, maar een ding hebben ze allemaal gemeen: er zit kruit in dat ontploft. Zo'n ontploffing krijg je als je buskruit in een afgesloten buisje stopt en aansteekt. Er komt dan plotseling heel veel gas vrij, dat niet meer in dat kleine buisje past.
Het meeste vuurwerk komt uit China.
Vuurwerk zorgt tijdens de jaarwisseling ook bij vogels en andere wilde dieren voor veel angst. Vooral het geluid is angstaanjagend voor dieren, omdat hun gehoor veel gevoeliger is dan dat van de mens. Er kan bij dieren zelfs blijvende gehoorschade ontstaan.
Vuurwerk kent zijn oorsprong in China. Het dient in eerste instantie vooral om boze geesten te verdrijven, en maakt dan ook vaak deel uit van religieuze festivals. In de late middeleeuwen doet het vuurwerk ook in Europa zijn intrede. Het wordt vooral ingezet tijdens feestelijkheden.
Tijdens de jaarwisseling van 2019-2020, toen er nog geen vuurwerkverbod gold, meldden bijna 1.300 slachtoffers van vuurwerk zich bij het ziekenhuis of een huisartsenpost. Ten gevolge van het vuurwerkverbod nam dit aantal in 2020-2021 af naar een kleine 400 slachtoffers.