Als er te veel hersenvocht in je hersenholtes zit, dan drukt dit op het omringende hersenweefsel. Hoe groter de druk en hoe langer het duurt, hoe groter de kans dat je hersenweefsel beschadigd raakt. Het is daarom belangrijk dat je hersenvocht goed kan blijven doorstromen en wordt afgevoerd.
Hersenoedeem kan de toevoer van bloed naar de hersenen beperken. Daardoor kan een tekort aan zuurstof in de hersenen optreden en kunnen de hersencellen beschadigen of zelfs sterven. Doordat de harde schedel niet meegeeft, niet uit kan zetten, kunnen de hersenen gestuwd worden richting de hersenstam.
Hydrocephalus of hydrocefalie verwijst naar een overmatige hoeveelheid hersenvocht in de holtes van de hersenen (ventrikels). Normale druk hydrocephalus (NPH) is een vorm van hydrocephalus die voorkomt bij ouderen, meestal in de leeftijdscategorie van zestig tot tachtig jaar.
Deze aandoening wordt ook wel hydrocefalie of 'waterhoofd' genoemd. De symptomen die hiermee gepaard kunnen gaan, zijn onder andere braken, lusteloosheid en heel veel slapen (lethargie), hoofdpijn, een vergroot hoofd of zelfs stuipaanvallen (convulsies).
De ruimte in de schedel is beperkt. Als de hersenen zwellen, stijgt de druk binnen de schedel. Als deze druk te hoog wordt, kunnen de hersenen in de problemen raken. Om de hersendruk te kunnen meten, wordt een drukmeter ingebracht.
Oorzaak. Hydrocefalie kent verschillende oorzaken. De aandoening kan zowel aangeboren als later in het leven verworven zijn. Zo kan het onder meer ontstaan door een tumor in het hoofd; hersenvliesontsteking; een subarachnoïdale bloeding (SAB, bloeding tussen de hersenvliezen) of door bloedingen in de hersenkamer.
Inklemmen is levensgevaarlijk, het is daarom belangrijk om in te grijpen als de hersendruk te hoog wordt. Door het overtollige hersenvocht af te voeren (drainage) kun je de druk verlagen. Voor het aanleggen van een drainage is een operatie nodig. De neurochirurg legt dan een drain aan, ook wel shunt genoemd.
Symptomen. Zoals gezegd, uit de aandoening zich door verschijnselen van verhoogde druk in het hoofd. Dat zijn: hoofdpijn, misselijkheid en braken, soms dubbelzien, maar wat vooral van belang is: wazig zien door zogenaamde stuwingspapillen.
De hogere druk door hersenoedeem behandelen we door u middelen te geven waardoor u het te veel aan vocht uitplast. Deze middelen krijgt u via een infuus. Soms krijgt u een operatie. De arts verwijdert grote stukken schedelbot en opent het harde hersenvlies.
Hersenvocht ziet eruit als water en wordt aangemaakt in de holtes van de hersenen, de hersenkamers. Deze kamers noemen we ook wel 'ventrikels'. Er zijn twee zijventrikels, een derde ventrikel (in het midden van de hersenen) en een vierde ventrikel (onderaan bij de kleine hersenen).
Bij een lumbaalpunctie prikt de arts met een dunne holle naald tussen twee wervels in de onderrug om wat hersenvocht weg te nemen. Hersenvocht is het vocht dat om de hersenen en ruggenmerg heen zit. Er kunnen veel redenen zijn om een lumbaalpunctie uit te voeren. Het hersenvocht wordt onderzocht op samenstelling.
Een schedelbasisfractuur aan de voorkant van uw schedel kan in het dak van de neusholte zitten. Er kan een opening ontstaan tussen de neusholte en de inhoud van de schedel. U verliest dan hersenvocht (liquor) uit uw neus. Dit kan gevaarlijk zijn, omdat er bacteriën vanuit uw neus in het hersenvocht komen.
Het laboratoriumonderzoek duurt enkele dagen tot weken. Uw arts bespreekt met u de uitslagen.
Hydrocefalus wordt behandeld door met een operatie een buisje (shunt of drain) in de hersenkamers te plaatsen. Dan kan het hersenvocht weglopen. De druk in de hersenen neemt dan af.
Te lang te veel stress, of spanning, zorgt ervoor dat je hersenen minder goed functioneren. Hierdoor kun je bijvoorbeeld vaker dingen gaan vergeten, snel afgeleid zijn en gevoeliger zijn voor negatieve emoties. Dit is te voorkomen door je hersenen voldoende rustmomenten te geven.
Hydrocefalus/waterhoofd kan hersenletsel tot gevolg hebben, als complicatie van een bloeding, letsel, ontsteking of tumor. Dit kan leiden tot neurologische (lichamelijke), emotionele, gedragsmatige en/of verstandelijke beperkingen. Zie gevolgen van hersenletsel.
Als er te veel hersenvocht in je hersenholtes zit, dan drukt dit op het omringende hersenweefsel. Hoe groter de druk en hoe langer het duurt, hoe groter de kans dat je hersenweefsel beschadigd raakt. Het is daarom belangrijk dat je hersenvocht goed kan blijven doorstromen en wordt afgevoerd.
Patiënten met een normale bloeddruk behouden een normaal bewustzijn met een intracraniële druk van 25–40 mmHg. Pas wanneer de druk hoger wordt dan 40–50 mmHg, neemt de doorbloeding van de hersenen zo sterk af dat dit leidt tot bewusteloosheid.
Deuk in de schedel
Dan hoeven we u niet te behandelen. Is de deuk ernstiger, dan moeten we botstukjes in die de hersenen beschadigen recht zetten. Doen we dat niet, dan kan er een litteken in de hersenen ontstaan waardoor u epilepsie kunt krijgen.
Bij een beroerte (CVA) gaat er iets mis in de bloedvaten van je hersenen. Een deel van de hersenen krijgt op dat moment geen zuurstof en voeding meer. Plotseling vallen functies uit. Je gaat bijvoorbeeld verward praten of hebt een scheve mond of een lamme arm.
En wat er precies pijn doet? Je brein zelf niet. Er zitten geen uiteinden van gevoels zenuwen in je hersenen die een signaal van pijn kunnen oppikken en doorgeven aan het gebied in je brein dat pijn verwerkt. Als je met een stokje in je hersenen zou roeren of er een stuk uit- snijdt, dan voel je daar niets van.
De hoofdpijn bij een hersentumor is niet voor iedereen gelijk, maar de typische hoofdpijn bevindt zich achter de ogen, heeft een drukkend karakter en is niet kloppend, zoals bijvoorbeeld bij migraine het geval is. Bij tumoren in de kleine hersenen kan de hoofdpijn juist in het achterhoofd zitten.
Per dag wordt er 500 ml hersenvocht geproduceerd. Bij volwassenen bedraagt het volume hersenvocht ongeveer 150 ml, hetgeen betekent dat de dagelijkse liquorproductie ervoor zorgt dat de totale hoeveelheid hersenvocht 3 maal per dag volledig "ververst" wordt.