PCOS is de afkorting van Poly Cysteus Ovarium Syndroom. Het is geen ziekte maar een syndroom. Dit houdt in dat sprake is van meerdere symptomen die niet allemaal bij elke vrouw tot uiting hoeven te komen. Het beeld van PCOS is dus bij elke vrouw anders.
Om PCOS vast te stellen, vindt er meestal bloedonderzoek en echoscopisch onderzoek plaats. Door middel van inwendige echoscopisch onderzoek (een echo via de vagina) kunnen de eierstokken worden beoordeeld op het voorkomen van meerdere eiblaasjes.
PCOS is erfelijk, maar komt in families met het erfelijke gen vaker voor dan in andere families met dit gen. Overgewicht speelt hierbij een belangrijke rol. Vrouwen die aanleg hebben voor PCOS, krijgen meer symptomen wanneer er ook sprake is van overgewicht. De exacte oorzaak van PCOS is onbekend.
Vooruitzichten. Vrouwen met PCOS hebben rond of na de overgang een grotere kans op gezondheidsproblemen. Dit zijn diabetes mellitus type II (suikerziekte), hart- en vaatziekten, een hoge bloeddruk en een verhoogde kans op baarmoederslijmvlieskanker (endometriumcarcinoom).
Er bestaat geen 'genezing' voor PCOS, maar de symptomen en gezondheidsrisico's kunnen wel worden beperkt. Vaak bestaat de behandeling eenvoudigweg uit het voorschrijven van de anticonceptiepil, waarbij bloedingen kunstmatig kunnen worden opgewekt.
PCOS is een laaggradige ontsteking die in verband wordt gebracht met insulineresistentie. Vrouwen met PCOS hebben hogere CRP waardes, onafhankelijk van hun BMI. Gesuggereerd wordt dat het dagelijkse eten van tarweproducten en andere graansoorten chronische ontstekingen en auto-immuunziekten kan veroorzaken.
Gevolgen van PCOS op lange termijn zijn: gevolgen voor de algemene gezondheid; diabetes mellitus (type II); hoge bloeddruk, verhoogd cholesterolgehalte en harten vaatziekten.
Erfelijkheid: vrouwen van wie de moeder of zus PCOS heeft, hebben een hogere kans PCOS te krijgen. Vrouwen kunnen PCOS ook krijgen via de vader. Deze mannen hebben dan symptomen, zoals insulineresistentie en overgewicht.
Vrouwen met PCOS hebben mogelijk een verhoogde kans om op latere leeftijd last te krijgen van onder andere suikerziekte, hart- en vaatziekten en hoge bloeddruk. Op jonge leeftijd is er een verhoogde kans op kanker van het baarmoederslijmvlies (endometriumcarcinoom).
Verminder de inname van voedingsmiddelen die de aanmaak van insuline stimuleren, dus suikerrijke producten. Een dieet laag in (snelle) koolhydraten lijkt duidelijk het beste te zijn voor iemand met PCOS [16]. Eet daarnaast voldoende vezels; dit verbetert je insulineresistentie [23].
Onregelmatige of geen menstruaties (minder dan 8 menstruaties per jaar) Polycysteuze eierstokken: met de echo worden meer dan 12 blaasjes per eierstok gezien. Verhoogd mannelijk hormoon en/of de symptomen die daarbij kunnen horen, zoals acné en overbeharing volgens een mannelijk patroon.
PCOS: verminderd vruchtbaar
Ongeveer 30% van de vrouwen met PCOS raakt spontaan zwanger zonder behandeling. Normaal ontwikkelen zich in de eerste helft van de menstruatiecyclus enkele follikels (ook wel eiblaasjes genoemd) in de eierstokken, waarvan er meestal maar één verder groeit en tot ovulatie (eisprong) komt.
Om PCOS vast te stellen is meestal bloedon- derzoek en echoscopisch onderzoek nodig. Bij het bloedonderzoek kijken we naar de waarden van FSH, LH, testosteron, oes- trogeen, progesteron, en (indien nodig) prolactine.
Lange tussenperiodes kunnen leiden tot abnormale cellen die zich opbouwen in de baarmoeder. Twee tot vier cycli per jaar is de aanbeveling om dit te voorkomen. Medicijnen zoals een lage dosis anticonceptiepil, progesteron en metformine kunnen worden voorgeschreven worden om het menstruele bloeden te reguleren.
Veel vrouwen met PCOS krijgen dan vanzelf weer een eisprong. Dit maakt de kans op een zwangerschap groter. De kans is groter dat een behandeling met hormonen lukt. Een zwangerschap is veiliger en je hebt minder kans op problemen, zoals een miskraam, hoge bloeddruk of zwangerschaps-diabetes.
Hoewel het risico op een miskraam of vroeg zwangerschapsverlies ongeveer 10-15% is als u PCOS heeft, zal het risico drie keer zo groot zijn. Zoals we hierboven vermeldden, ovuleren vrouwen met het PCOS-syndroom niet regelmatig en hebben daarom een onregelmatige menstruatiecyclus.
Haaruitval (alopecia) dient met medicatie behandeld te worden. Het lokaal gebruik van Minoxidil kan effectief zijn bij een milde vorm van haaruitval. Dit middel werkt echter niet bij iedereen. Een tweede optie is het gebruik van anti-androgenen, deze gaan de werking (niet de productie) van androgenen verminderen.
Het eten van ontstekingsremmende voeding kan daarom de risico's bij PCOS verminderen. Denk hierbij aan ontstekingsremmende voedingsmiddelen zoals kurkuma, knoflook, rood fruit zoals blauwe bessen en frambozen, bladgroenten zoals spinazie en boerenkool, noten, avocado, broccoli, tomaten en groene thee.
PCOS kan veel invloed op je leven hebben. Bijvoorbeeld door onzekerheid over je gewicht, uiterlijk of dat het wel lukt om zwanger te worden. Het omgaan met de symptomen van PCOS geeft vrouwen soms sombere gevoelens, een negatief zelfbeeld en minder zelfvertrouwen.
PCOS geeft ook een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, diabetes of baarmoederslijmvlieskanker. In het Martini Ziekenhuis kunt u terecht op het speciale PCOS-spreekuur waarbij u op dezelfde dag door meerdere specialisten wordt onderzocht.
Bij het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) heeft u geen eisprong of minder vaak. U wordt niet elke maand ongesteld, soms maanden niet. Uw eierstokken maken te veel mannelijke hormonen. U kunt meer last van puistjes hebben en veel haar op uw lichaam.
In de normale menstruatiecyclus treden ongeveer dertien menstruaties op per jaar, bij PCOS minder dan acht per jaar. De periode tussen de menstruaties wordt dus langer dan vijf tot zes weken (oligomenorroe) of de menstruatie blijft gedurende een half jaar of langer weg (amenorroe).
'PCOS is bijna altijd omkeerbaar en door het op een goede manier te behandelen, houd je ook de lange termijngevolgen tegen. Door goed op je voeding te letten, bijvoorbeeld. Meer vetten en eiwitten, minder snelle koolhydraten, zoals in wit brood en pasta.