Keigoed/lekker is duidelijk een Brabants verschijnsel, dat tot in Oost-Vlaanderen is doorgedrongen. Bangelijk werd enkel in de provincie Antwerpen opgetekend, en dan vooral rond de stad Antwerpen.
Keileuk, Keigezellig
Het is in Brabant niet zomaar leuk of gezellig maar 'kei'.
Als je in een hockey team zit, zit je niet op hockey, maar er onder… Mijn vader, mijn moeder, mijn opa hoor je in Brabant niet veel. Ze zeggen daar: 'ons mam of ons oma'. Aangereden betekent in Brabant dat je bent vertrokken en onderweg bent naar de plaats van je bestemming.
Er zijn honderden Brabantse dialecten maar je kunt ze ook samennemen en van 'het Brabants dialect' spreken. De dialecten van Noord-Brabant verschillen onderling en daarbij verschillen ze niet allemaal evenveel van elkaar. Sommige dialecten lijken veel op hun buurdialecten en andere doen dat weer niet.
Wat is nou typisch Brabants? De Drunense Duinen, Carnaval of toch het Brabants kwartiertje? En echt typisch Brabants eten en drinken? Dan denk je al snel aan Bossche Bollen, Brabantse worstenbroodjes en aan Unox natuurlijk.
Hun in de functie van onderwerp is inmiddels gemeengoed in de Zuid-Hollandse stadsdialecten.
Op straat is het vooral hallo en hoi wat de toon slaat, en uiteraard mag daarbij de hand worden opgestoken. Nemen mensen afscheid van elkaar, dan is het bekende houdoe (eventueel gevolgd door hè of war) de standaard uitdrukking.
Ik begin met het woordje bekant, want dit wordt in Brabant in bekant elke zin gebruikt, en het betekent: bijna, maar niet helemaal. Voorbeeldje: Ik ga bekant over mijn nek –> ik moet bijna overgeven. Ook gebruiken we vaak de zin: das zund en dat betekent: dat is echt jammer.
Houdoe (met klemtoon op de eerste lettergreep) is een Brabants woord dat in grote delen van Noord-Brabant, het zuiden van Gelderland, Limburg en in delen van noord Antwerpen gebruikt wordt als afscheidsgroet.
In veel Brabantse dialecten wordt 'kul' (of 'kulleke') gebruikt in de zin van "jongeman" dan wel "ventje". Dat is kul, dat is onzin. Afkorting voor Katholieke Universiteit Leuven (officieel afgekort als KU Leuven).
goedemorgen , gounmörgen , gounmör'n, gommörgen, g'nmörgen, gommör'n, gemörge , goeden morgen! goedemorgen , goeiemèrrige , goede morgen.
In Limburg zeggen ze 'Haje'. Dan heb je nog doei, doeg, dag enz.
Het Brabants is sedert de 16de eeuw het dominante dialect in Nederlandstalig België.
Oké, Brabanter klinkt niet. Maar dat komt doordat we inmiddels gewend zijn aan het woord Brabander.
Een haffel beteket zoveel als 'een handvol'.
De naam Prullekes Spullekes is echt Brabants, Prulleke een koosnaam voor 'meisje'.
Het Brabants is een van de vele streektalen van Nederland en het verdient alle aandacht vanwege de belangrijke rol van taal in onze cultuur, identiteit en samenleving.
Het Baronies is het Brabantse dialect dat grofweg gesproken wordt in de baronie Breda.
Je gebruikt zij als het in de zin de persoonsvorm is. Je gebruikt hun als het in de zin het meewerkend voorwerp is. Zij gaan morgen met het hele team naar een restaurant. Ik heb hun een camera verkocht.
Brabant staat bekend om de gezelligheid en zijn Bourgondische levensgenieters. Natuurlijk ook om carnaval, de zachte G en het Bavaria bier. Bekende Brabanders zijn Frans Bauer, Roy Donders en natuurlijk Guus Meeuwis, die als het ware het volkslied voor de provincie schreef.