Kaas wordt een 'levend' voedsel genoemd omdat er miljoenen bacteriën in leven en vaak ook schimmels. In bepaalde kazen zoals de Mimolette en Stilton bevindt zich de kaasmijt die gaten en spleten in de kaas vreet.
Kaas is een zuivelproduct gemaakt van melk. Kaas bestaat uit de meeste vaste stoffen die in melk voorkomen. Dat zijn de eiwitten, vetten en mineralen. Zuivel staat in de Schijf van Vijf.
Schimmelkaas is kaas die gedurende de fabricage bewerkt is met schimmelsporen. De gebruikte schimmel is een variëteit van de Penicillium en wit (Penicillium Candidum), groen of blauwachtig van kleur (Penicillium roqueforti).
Nee, de schimmel is niet gevaarlijk. De schimmelcultuur die zich vormt op de kaas is niet schadelijk en is een andere schimmelcultuur dan die van groente, fruit of brood, welke overigens wel schadelijk is. De schimmel kan de smaak van de kaas helaas wel beïnvloeden.
Niet-eetbare schimmels ontstaan als je voedsel te lang of op de verkeerde manier bewaart. Beschimmelde producten moeten direct weggegooid worden. Een uitzondering hierop is harde kaas. Hierbij is het voldoende om de schimmel ruim weg te snijden.
Bewaar kaas zeker niet te koud, want van koude lucht droogt hij uit. De kou heeft ook een remmende effect op het rijpingsproces van de kaas.
Als je schimmel op je kaas ziet hoef je het niet meteen weg te gooien. Meestal gaan de sporen niet ver de diepte in op harde kaas, zoals Parmezaanse, Edammer of Goudse kaas. Je kunt het dus ruim wegsnijden, een paar centimeter diep en rondom de schimmelplekken, en de rest gewoon opeten (1, 4).
Het eten van schimmel is natuurlijk een ontzettend misselijkmakend idee, maar maak je geen zorgen: het zal je lichaam hoogstwaarschijnlijk niet schaden. Mensen die een gezond immuunsysteem hebben, zullen er niets aan over houden. Die twee happen van het beschimmelde broodje kunnen dus geen kwaad.
Er zit witte uitslag/puntjes op de kaas. Wat is dat? Dit komt met name voor bij de oudere kaassoorten. De witte uitslag en/of puntjes zijn rijpingskristallen, deze kun je gewoon eten.
Listeria is vooral te vinden in langdurig gekoeld bewaarde producten die zonder verhitting worden gegeten. Risicoproducten zijn rauwmelkse kaas, voorverpakte gerookte vis, voorverpakte vleeswaren en rauwe dierlijke producten.
Eetbare schimmels
Een aantal paddenstoelen, de vruchtlichamen van schimmels, zijn eetbaar. Zelfs penicilline wordt gemaakt uit een schimmelsoort. Ook schimmelkazen krijgen hun kenmerkende uiterlijk en smaak dankzij ongevaarlijke schimmels.
Brie is een Franse witschimmelkaas. Brie behoort net als camembert en hervekaas tot de zogenaamde 'zachte' zuivelproducten.
Oude kaas heeft een rijpingstijd van minimaal 12 maanden. Elk soort kaas heeft zijn eigen rijpingstijd, die zorgt ervoor dat de kaas zijn smaak ontwikkelt. Hoe ouder de kaas wordt, des te meer vocht hij verliest en daarom steeds pittiger wordt. Oude kaas heeft een heerlijk sterke en volle smaak.
Veel kazen zijn ook niet vegetarisch, omdat het dierlijke stremsel is gemaakt van de maag van een kalfje. Ook zijn er mensen die geen kaas eten omdat ze een plantaardig dieet volgen (en niet per se vegan zijn,) vanwege hun gezondheid. Veel kazen zijn vrij vet en zout en staan bekend als 'niet per se heel erg gezond.
En dat is een van de redenen dat bijvoorbeeld het Voedingscentrum adviseert om soorten te kiezen met minder zout. Hüttenkäse, mozzarella en verse geitenkaas staan in de Schijf van Vijf. Het advies is voor volwassenen om iedere dag 40 gram kaas te eten.
Kaas levert niet dezelfde voedingsstoffen als vlees. Kaas levert weliswaar evenveel eiwit als vlees en vitamine B12, maar bevat maar heel weinig ijzer, zo'n 0,1 milligram per 100 gram. Bovendien bevat kaas vaak veel verzadigd vet, zeker de vette (48+) varianten en veel zout.
Ruik aan de kaas; als hij een ammoniakachtige geur heeft, is hij waarschijnlijk bedorven. Kaas die is uitgedroogd of vreemd ruikt, is bedorven. Plakken kaas zijn vier dagen houdbaar in de koelkast en geraspte kaas twee dagen. Lang houdbare melk is buiten de koelkast meerdere maanden te bewaren.
De houdbaarheid van kaas verscheelt per type kaas. Harde kazen zijn het langst houdbaar, namelijk zo'n 3 maanden mits u ze u ze in de koelkast bewaard. Geopend zijn harde kazen ongeveer 2 weken houdbaar. Half harde zijn in de koelkast 2 maanden houdbaar en geopend 2 weken.
1 De witte puntjes in oude kaas smaken niet zout. Het zijn kristallen van kalkzouten en aminozuren die tijdens de rijping van de kaas zijn ontstaan. 2 De kazen worden enkele dagen in een pekelbad gezouten. Zout is nodig voor de stevigheid, de houdbaarheid en natuurlijk voor de smaak van de kaas.
Beschimmeld brood is in zijn geheel niet meer te eten. Gooi het brood direct weg om verdere verspreiding van schimmelsporen te voorkomen. Groene of zwarte broodschimmel bederft het brood, maar is niet gevaarlijk.
In droog, poreus voedsel kunnen schimmels en bacteriën zich razendsnel verspreiden, waardoor het verstandig is om het weg te gooien zodra u ook maar een klein stipje schimmel ziet. Kliekjes van vlees, stoofschotels, aardappelen, rijst of pasta kunt u het best links laten liggen zodra u hier schimmel op ziet.
Vooral in zachte etenswaren, zoals brood, gaat de verspreiding van schimmels sneller en zijn ze onzichtbaarder dan je denkt. Bij harde etenswaren kun je vaak een stukje schimmel nog wel wegsnijden, maar voor brood, een potje jam of appelmoes geldt dat helaas niet, zegt het Voedingscentrum.
Vooral de zwarte schimmel (Stachybotrys chartarum) vormt een gevaar omdat deze specifieke schimmel een hoge concentratie mycotoxine kan verspreiden. Mycotoxine komt in vele schimmelsoorten voor en is schadelijker naarmate de concentratie ervan hoger is. Ze kunnen ook huidirritaties en jeuk veroorzaken.
Gezondheidsklachten door vocht en schimmels
Schimmels kunnen gezondheidsklachten veroorzaken en ze kunnen astma en andere luchtwegklachten verergeren. Door schimmels kun je last krijgen van: keelpijn. niezen en hoesten.
In tegenstelling tot wat gedacht wordt, kan je kaas wel bewaren in de diepvries. Vooral harde kazen zijn daarvoor geschikt, maar het kan wel ten koste gaan van de smaak. De kaas blijft tot acht maanden goed in de diepvriezer. Zachte kazen vries je best niet in.