Kaas kennen we – vooral in Europa en het Midden-Oosten – in duizenden soorten. De meeste kaassoorten zijn op de één of andere manier gefermenteerd door melkzuurbacteriën, maar vaak komen er ook gisten en schimmels aan te pas.
Veel producten die we dagelijks gebruiken zoals koffie, kaas en brood zijn gefermenteerd. Maar ook kun je zelf groente, fruit, graan en zuivel fermenteren.
Omschrijving. Bij het maken van verschillende levensmiddelen vindt fermentatie plaats. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij yoghurt, kaas, bier, brood, tempé, wijn, zuurkool, kimchi, sojasaus, droge worst en azijn. Fermenteren is van oudsher een manier om voedsel te verduurzamen.
Is brie gefermenteerd? Rauwe kazen zijn kazen die niet gepasteuriseerd zijn, waardoor de meeste bacteriën nog in leven zijn. Hierdoor worden deze kazen dan ook gezien als probiotische voedingsmiddelen. Enkele voorbeelden van dit soort kazen zijn: brie, roquefort, gorgonzola en camembert.
Hoe gezond is kaas? Kaas is rijk aan vitamine A, vitamine B12 en mineralen als calcium, fosfor, magnesium en zink. Bovendien is kaas een bron van vitamine B2 en selenium. Kaas bevat eiwit en vet en weinig of geen koolhydraten.
Een 10+, 20+ of 30+ kaas, waar niet teveel zout in zit, past prima in een gezond eetpatroon en zal het afvallen niet in de weg zitten. Het vetgehalte in kaas wordt aangegeven met bijvoorbeeld 45+. De minder vette kazen bevatten meer calcium.
Veel kazen zijn ook niet vegetarisch, omdat het dierlijke stremsel is gemaakt van de maag van een kalfje. Ook zijn er mensen die geen kaas eten omdat ze een plantaardig dieet volgen (en niet per se vegan zijn,) vanwege hun gezondheid. Veel kazen zijn vrij vet en zout en staan bekend als 'niet per se heel erg gezond.
Vegan kaas wordt net als echte kaas ook vaak gefermenteerd. Zo krijgt de kaas een diepere smaak en een kazige textuur. Bij deze kaassoorten wordt vaak gebruik gemaakt van notenmelk. Er wordt dan een startercultuur aan de kaas toegevoegd.
Hoewel yoghurt inderdaad als gezond kan worden beschouwd, is yoghurt zeker géén probioticum. Yoghurt is een melkproduct waarin de melksuiker is omgezet in melkzuur door bacteriën. Dit gebeurt op gecontroleerde wijze. De bacteriën die hierbij gebruikt worden zijn Lactobacillus delbrueckii ssp.
Fermenteren is het gecontroleerd laten rotten van groente, fruit, vlees, vis en zuivel om het langer houdbaar te maken. Maar fermentatie is ook een prachtige manier om smaken te veranderen.
Yoghurt is gefermenteerde melk. Dat betekent dat melkzuurbacteriën (L. bulgarius en S. thermophilus) zijn toegevoegd aan de melk.
Fermentatie van koffie
Koffiebessen fermenteren door de aanwezigheid van de enzymen pectinase en pectase. Deze enzymen breken suikers in het slijmvlies rond de bonen af en zet en dit om in verschillende zuren.
Wijn wordt gemaakt van gefermenteerde druivensap. Druiven worden geplukt, geplet en in emmers of vaten gedaan om te fermenteren. Het proces van fermentatie zet de natuurlijke suikers in de druif om in alcohol.
En er is ricotta salata: deze is gezouten en kort gerijpt, een beetje vergelijkbaar met de smaak en structuur van feta. De overtreffende trap van ricotta is trouwens de gefermenteerde ricotta forte (of scanta), deze heeft een lekker pittig karakter en komt meer in de buurt van de smaak van Gorgonzola.
Onderzoek heeft aangetoond dat de bacteriën in sommige gefermenteerde zachte kazen als Hüttenkäse ook sterk genoeg zijn. Sommige oude kazen zijn tevens probiotica.
Wat betreft vleeswaren speelt fermentatie een rol in de productie van gefermenteerde worsten zoals salami, saucisson sec en chorizo. Melkzuurbacteriën produceren hierbij melkzuur dat het rauwe vleesmengsel verzuurt en zo de houdbaarheid verhoogt en leidt tot een typische textuur en smaak.
Griekse yoghurt bevat een scala aan gezonde ingrediënten. Deze qua structuur stevige yoghurt is rijk aan vitamine A, B2, B12, de mineralen kalium, calcium, magnesium en fosfaat en eiwitten.
Overwegend mild voor je darmen
Griekse yoghurt bevat gunstige bacteriën (probiotica) die bijdragen aan een gezonde balans in je darmflora (12,13,14). Op deze manier draagt de yoghurt bij aan gezonde darmen en daarmee aan een goede vertering. Griekse yoghurt kan nog op een andere manier goed zijn voor de darmen.
Sommige mensen denken dat bananen verstopping in de darm zouden veroorzaken. Dit is onjuist; bananen zijn vezelrijk fruit en, in combinatie met voldoende vocht, gaan ze juist verstopping tegen. Ook bevatten ze belangrijke vitamines, mineralen en sporenelementen en geen vet.
Van oudsher is feta gestremd met een dierlijk stremsel. Een aantal geitenkazen met vegetarisch stremsel zijn: Bastiaansen, Het Achtereind, de Drie Geitjes. Feta van het merk Hansketien en harde geitenkaas van het merk Buurackers zijn ook vegetarisch. Al deze merken zijn in natuurvoedingswinkels verkrijgbaar.
Conclusie. Geen van de geteste plantaardige plakken kaas zijn een gezond alternatief voor normale kaas. Ook wat betreft duurzaamheid valt het tegen. Enkele producten scoren wel goed op de hoeveelheid vitamine B12 en de hoeveelheid zout.
Plantaardige melk bestaat al in de vorm van sojamelk en havermelk, maar daar kan geen veganistische kaas van gemaakt worden. Voor het maken van kaas is namelijk een eiwit dat in koemelk zit essentieel. Om dit proces te kopiëren is het bedrijf op zoek naar een micro-organisme dat dat kan.
Te veel is nooit goed, het is beter om kleine hoeveelheden te eten van voedsel dat aangenaam is voor onze darmflora. En rode wijn, kaas, chocola, noten en zaden zorgen ervoor dat het voor de microben goed toeven is in onze darmen.
Kaas levert niet dezelfde voedingsstoffen als vlees. Kaas levert weliswaar evenveel eiwit als vlees en vitamine B12, maar bevat maar heel weinig ijzer, zo'n 0,1 milligram per 100 gram. Bovendien bevat kaas vaak veel verzadigd vet, zeker de vette (48+) varianten en veel zout.