HSP is erfelijk en wordt vooral autosomaal dominant overgedragen. Dit wil zeggen dat elk kind van een man of vrouw met HSP 50% kans heeft om deze ziekte ook te ontwikkelen. De ziekte kan ook autosomaal recessief overgedragen worden, waarbij beide ouders drager zijn en een kind 25% kans heeft om de ziekte te krijgen.
HSP's krijgen meer prikkels binnen. Dit creëert stress. Als ze niet voldoende tijd nemen om die prikkels te verwerken, stapelt de stress zich op. Die stress kan leiden tot hooggevoelige reacties.
4. En … wat is hooggevoeligheid dan? Hooggevoeligheid is, in tegenstelling tot hoogsensitiviteit, niet aangeboren en gaat over een verhoogde kwetsbaarheid of overgevoeligheid die zich uit in een (over)emotionele reactie. “Die kan ontstaan door een opstapeling van stress die niet tijdig heeft kunnen ontladen.
Een behandeling voor HSP bestaat niet. Het is een temperament waarmee je wordt geboren. Wel kan je er leren mee omgaan.
Hoe weet je of je hoogsensitief bent? Hoogsensitieven voelen zich vaak anders. Ze hebben een hekel aan drukte, zijn gevoelig voor sterke geuren of geluiden en kunnen flink van hun stuk gebracht worden door veranderingen in hun leven. Als kind werden ze vaak verlegen of gevoelig genoemd.
Daarnaast hebben veel hsp'ers moeite om duidelijk te zijn naar de ander. Dat heeft te maken met de het denkbrein links, de taal. Bij hsp'ers zijn antwoorden niet wit en niet zwart, maar alle kleuren van de regenboog en ook nog eens wollig, vaag en zweverig voor anderen.
Hooggevoelig kun je op latere leeftijd worden. Bijvoorbeeld door een trauma, overbelasting of een langere periode van extreme stress. Zie het als een alarmfase van jouw lichaam (het zenuwstelsel). Je lichaam kan de overbelasting/stress niet meer aan.
HSP tip 1: Goede communicatie is cruciaal
Daarom is het essentieel om goed te communiceren en je partner deelgenoot te maken van wat je voelt en waar je behoefte aan hebt. Zo kan je partner je beter begrijpen en rekening met je houden.
Veel hsp'ers hebben behoefte aan een intense verbinding met hun medemens. Een verbinding van wederzijds vertrouwen, respect en uiteraard liefde. Die behoefte aan verbinding kan soms zo groot zijn, dat ze niet meer zien dat een bepaalde vriendschap eigenlijk niet meer zo gezond is.
De verschillen
Waar kinderen met Autisme het vaak lastig vinden om hun eigen (en die van anderen) emoties en gevoelens te erkennen, kan een hooggevoelig kind stemmingen juist erg goed aanvoelen. Het waarnemen van lichaamstaal is erg lastig voor kinderen met Autisme.
Hoogsensitiviteit is een aangeboren persoonlijkheidskenmerk, een stukje temperament dat je maakt tot wie je bent. Het is dus geen aandoening, handicap of stoornis. Diepgaande informatieverwerking is hét kenmerk van hoogsensitiviteit.
Een rustige en gezonde manier om met conflicten om te gaan
Aan de andere kant zijn gevoelige mensen er heel goed in om conflicten op te lossen. Dit omdat ze in staat zijn om dingen vanuit het perspectief van de ander te zien. Ze zijn zeer empathisch en kunnen zichzelf makkelijk in de schoenen van de ander verplaatsen.
Iets wat ik vaak zie bij HSP die vervelende situaties in hun leven hebben meegemaakt. Ergens is er een overtuiging ontstaan dat je jezelf opzij moet zetten voor de ander. Bijvoorbeeld uit angst dat de ander bij je weggaat. Voor jezelf kiezen voelt dan egoïstisch en gaat gepaard met schuldgevoelens.
Je denkt niet alleen aan jezelf maar ook aan het groepsbelang. Je kunt snel verbanden leggen en denkt daardoor soms sneller in stappen vooruit. Je voelt emoties en stemmingen van anderen aan. Je vindt een-op-een contact fijner dan groepscontact.
Iemand met ADD handelt ten opzichte van een HSP vaak impulsiever. Als een HSP zijn hooggevoeligheid nog niet beheerst en te veel prikkels binnenkrijgt en waarneemt, kan hij worden afgeleid en verstrooid overkomen. Dit is iets anders dan bijna altijd zijn afgeleid zoals bij ADD vaak het geval is.
Een narcistisch persoon kan ook een HSP'er zijn
Toch kan een narcistisch persoon in de kern heel goed óók een HSP'er zijn. Volgens HSP-coach Eveline Meijvogel heet dit in de psychologie: verborgen narcisme. Deze vorm van narcisme is een overcompensatie van diepe onzekerheid.
Als de seksuele gevoelens (libido) van een persoon sterker zijn of meer tot uiting komen dan wat men normaal vindt, noemt men dat hyperseksualiteit. Bij mannen heet hyperseksualiteit ook wel satyriasis en bij vrouwen noemt men dit nymfomanie.
Hooggevoelige kinderen zien veel, nemen kleine veranderingen waar en observeren graag wat er gebeurt. Hun ogen zijn gevoelig, licht noemen ze snel 'fel'. Hooggevoelige kinderen horen scherp en noemen geluiden snel 'hard'. Hooggevoelige kinderen voelen veel en kunnen intens reageren op pijn.
Van HSP's is bekend dat zij vaak (ook) veel oog hebben voor een ander. Een dienstverlenend of ondersteunend beroep is dus een logische keuze. Te denken valt aan banen zoals secretaresse, virtual assistant, jobcoach, teamleider, professional organizer, pedagogisch (mede)werker, woonconsulent of casemanager.
Autismespectrumstoornissen komen ook onder ouderen voor. Oudere patiënten melden zich meestal met cognitieve klachten, gedragsproblemen of somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten. Overweeg dan ook een autismespectrumstoornis. Verwijs de patiënt bij een dergelijk vermoeden door naar de ouderenpsychiatrie.