In de zomer heeft Nederland vaker te maken met droge periodes, doordat er dan meer water verdampt dan dat er neerslag valt. Maar momenteel staat 2022 volgens het KNMI wel in de top-5 van droogste jaren sinds het begin van de metingen in 1901.
De droogte neemt af. Hoewel er regionaal nog grote verschillen zijn, is er landelijk geen sprake meer van een grotere vraag dan aanbod van zoet water. Daarom wordt nu overgegaan van het niveau 'feitelijk watertekort' (niveau 2) naar 'dreigend watertekort' (niveau 1).
Gemiddeld valt in Nederland 847 mm per jaar, maar in de Randstad en in de hoger gelegen gebieden valt meer neerslag. Duidelijk herkenbaar zijn de Utrechtse Heuvelrug, De Veluwe, de Hondsrug en de Vaalserberg. De droogste regio van Nederland is het uiterste oosten van Noord-Brabant en het noorden en midden van Limburg.
Gevolgen van droogte en verdroging
schade aan natuur en afname biodiversiteit - door verdroging groeien planten, bloemen, struiken, heide, grasland en bomen minder goed. Hierdoor ontstaat schade. Ook neemt de kans op bosbranden toe.
Delen van Nederland kampen opnieuw met droogte. Op veel plaatsen heeft het al weken niet geregend en ook de maand maart was droog. Het aantal maatregelen tegen de droogte groeit, zoals het verhogen van het waterpeil in het IJsselmeer voor de waterwinning.
Het droogste seizoen van het jaar is de lente, van half maart tot mei. In deze periode kan er wel lichte regen voorkomen.
In de zomer valt er in ons land gemiddeld ruim 200 mm neerslag, met uitschieters onder de 100 mm tot ruim boven de 300 mm (figuur 1). Ook zijn er langjarige schommelingen zichtbaar met wat vaker nattere zomers tussen 1950 en 1970, daarna een periode met wat drogere zomers en sinds 2000 weer wat nattere.
In de zomer heeft Nederland vaker te maken met droge periodes, doordat er dan meer water verdampt dan dat er neerslag valt. Maar momenteel staat 2022 volgens het KNMI wel in de top-5 van droogste jaren sinds het begin van de metingen in 1901.
Ook hier komt 1921 verreweg als droogste jaar naar voren, en wordt ze gevolgd door de droogtes van 1996, de jaren vijftig (1949, 1953-1954, 1956, 1959-1960) en 1976. De meest recente droogtes van 2017 en 2018 waren behoorlijk intens, maar niet in dezelfde mate als de grootste droogtes van de 20ste eeuw.
De meeste droogtes sinds 1964 vonden plaats in Ethiopie, Somalie en Kenya. De langste droogteperiode duurde 9 jaar: sinds 1969 tot 1978 in Chad.
Vlissingen warmste plek van Nederland, hitteplan in werking na tropische nacht - Omroep Zeeland.
De Veluwe is met ruim 950 mm per jaar het gebied waar op jaarbasis de meeste regen valt, in Midden-Limburg (minder dan 750 mm per jaar) valt de minste neerslag. Dat blijkt uit gegevens van Weeronline. De gemiddelde hoeveelheid jaarlijkse neerslag varieert behoorlijk.
Als je puur naar de gemiddelde jaartemperatuur kijkt is Zeeland met gemiddeld 10,5 graden de warmste provincie van Nederland. In grote delen van Zuid-Holland, Noord-Brabant en Limburg ligt de gemiddelde jaar temperatuur op 10,2 graden. In het noorden is het duidelijk kouder dan in het zuiden en zuidwesten.
In de weersvoorspelling voor de zomer van 2022 staat dat met name de maanden juni en augustus droog en warm zullen zijn. In de maand juli lijkt het iets meer te gaan regenen, maar zelfs dat is niet zeker. Als de wind niet uit het Westen, maar uit het Zuiden komt, zal het ook deze maand extreem warm worden.
Relatief droge lucht en een harde wind hebben ook invloed op de verdamping. Dit alles versterkt elkaar. Want hoeveel het regent hangt weer af van de verdamping. Immers hoe minder vocht in de lucht, hoe minder wolken en hoe minder regen er valt.
Veel Europese landen hebben last van droogte. Daardoor komen rivieren en meren droog te staan, mislukt de oogst van boeren en breken op veel plekken natuurbranden uit. Vooral in Spanje, Italië, Frankrijk en ook Roemenië levert de droogte problemen op.
Kan hier het water ook opraken? Gelukkig hoeven wij ons in Nederland, ook bij een tijdelijk watertekort op tropische dagen, geen zorgen te maken over de drinkwatervoorraad. Het water dat vandaag uit de kraan komt is honderden, soms wel duizenden jaren geleden gevallen als regen.
Op dit moment wordt de hoeveelheid water geschat op 1,35 miljard km3. Een onderzoek dat in 2014 werd gepubliceerd, stelde dat er een mogelijkheid is dat er een waterreservoir bestaat diep in de korst van de aarde. Dat reservoir zou meer water bevatten dan alle oceanen bij elkaar.
In droge maanden ligt het landelijk gemiddelde vaak tussen de 100 en 200 millimeter. In jaren met extreem warme en droge zomers, zoals 1976 en 2018, liep het landelijk neerslagtekort op tot 250 millimeter. Op sommige plekken in Oost-Nederland lag het tekort vorig jaar zelfs op 400 millimeter.
Mooi-weerdagen in cijfers
Juli en augustus bieden doorgaans de meeste dagen met mooi weer. Gemiddeld over 100 jaar tellen die zomermaanden er in De Bilt elk 7, tegen 5 in april en juni. September levert gewoonlijk 4 mooi-weerdagen op, maart 3, oktober 2 en de wintermaanden gemiddeld 1 à 2.
Droogte ontstaat als er meer water uit de bodem verdampt, dan dat er bij komt. En verdampen, dat deed het water in 1976. Het KNMI schatte dat er landelijk 17% meer water verdampte dan normaal, met lokale uitschieters tot 21%. Nederland was dus kurkdroog.
Het klimaat van de Canarische Eilanden wordt beschouwd als het beste klimaat ter wereld dankzij de milde en aangename temperaturen het hele jaar door. Daarbij komt nog de geringe neerslag en het feit dat de archipel de regio in Europa is met de meeste zonuren per dag.
Voor het eerst 20 graden
Westdorpe tekende een maximum van 20,1 graden aan, in Eelde werd het precies 20 graden. De eerste regionale warme dag was een feit. De Bilt kwam nog niet tot zijn eerste officiële warme dag, daar stokte de thermometer bij 19,6 graden. Wel was het officieel de warmste 22 maart ooit gemeten.
Juli is in het binnenland gemiddeld de warmste maand van het jaar. De normale maandelijkse waarden van de maximumtemperatuur variëren tussen gemiddeld 20 °C en die van de minimumtemperatuur gemiddeld 11°C. Soms kan het zeer warm worden met maxima boven 35°C.