Het meervoud van gewoonte is 'gewoonten' maar ook 'gewoontes'.
Een gewoonte is een handeling of een manier van handelen die men gewend is uit te voeren en die men doorgaans onbewust – dus zonder erbij na te denken – uitvoert. Personen vormen gewoontes door bepaalde handelingen telkens op dezelfde routineuze manier te herhalen.
gewoonte (zn) : aard, conventie, gebruik, geplogenheid, habitus, landaard, manier, mos, overlevering, praktijk, regel, traditie, usance, usantie, usus, wijs, zede.
vaste wijze om dingen te doen.
Gewoonten kunnen motivatie vervangen
Iedereen heeft dagen waarop ze gewoon geen zin hebben om te sporten, werken of goed te eten. Wanneer je deze activiteiten echter in gewoonten kunt ontwikkelen, worden ze een tweede natuur en zal je ze eerder doen zonder erover na te denken.
Gewoonterecht is in beginsel ongeschreven recht, maar kan aldus bindende werking hebben op een overeenkomst. Een voorbeeld van gewoonterecht is te vinden in art. 6:2 BW, dat bepaalt dat schuldeiser en schuldenaar zijn verplicht zich jegens elkaar te gedragen overeenkomstig de eisen van redelijkheid en billijkheid.
Gemiddeld 66 dagen nodig
Gemiddeld kostte het 66 dagen om een gewoonte aan te leren. De variatie was echter groot. De benodigde tijd bleek vooral afhankelijk van het soort gedrag dat mensen wilden veranderen. Mensen die na het ontbijt een glas water wilden drinken, hadden deze gewoonte binnen 20 dagen aangeleerd.
Gewoontes spelen een belangrijke rol in ons dagelijks leven: bijna vijftig procent van alles wat we doen, kan worden gezien als een gewoonte, als herhaald gedrag in dezelfde omgeving. Vaak zijn ze heel handig, want je hoeft er niet bij na te denken, maar gewoontes kunnen ook in de weg zitten.
Na zo'n 66 dagen kun je gemiddeld pas stellen dat je nieuwe gewoonte een automatisme is geworden. Om écht stevig geïmplementeerd te worden heeft een gewoonte gemiddeld zelfs nog langer nodig. Hóe lang verschilt per persoon, maar het aanleren van een nieuwe gewoonte varieert in het onderzoek tussen de 18 en 254 dagen.
Voorbeelden: methoden – methodes, groenten – groentes, gemeenten – gemeentes, gewoonten – gewoontes, seconden – secondes, ziekten – ziektes, vitaminen – vitamines, keuzen – keuzes, laden – lades, weiden – weides, geboorten – geboortes, gedachten – gedachtes.
Aangeleerd gedrag
Wij leren nieuw gedrag aan door zelf een beloning te ervaren als we het gedrag uitvoeren of door bij anderen te zien dat hun gedrag wordt beloond. Dit kan een grote beloning zijn (zoals geld of een slank lichaam), maar ook een kleine beloning (zoals gezelligheid).
Resultaten. Lally kwam tot de conclusie dat de deelnemers gemiddeld ruim 2 maanden bezig waren om gedragsverandering te krijgen. Dit was tot op de dag nauwkeurig 66 dagen. De lengte van de gedragsverandering varieerde van 18 dagen tot een maximale periode van 254 dagen*.
Gewoonterecht is recht dat gebaseerd is op gewoonten. Een belangrijk kenmerk van gewoonterecht is dat het van generatie op generatie mondeling wordt doorgegeven. Daarom wordt gewoonterecht ook wel ongeschreven recht en costumier recht genoemd.
Het gewoonterecht is een rechtsbron van objectief recht, gelijkwaardig aan de wet. Art. 6:248 lid 1 BW noemt 'de gewoonte' in één adem met 'de door partijen overeengekomen rechtsgevolgen', 'de wet' en 'de eisen van redelijkheid en billijkheid' als bronnen van rechtsgevolgen van overeenkomsten.
Gewoonterecht ontstaat wanneer twee elementen aanwezig zijn: met name wanneer er een wijdverspreide, representatieve en uniforme statenpraktijk is; en de overtuiging dat men rechtens gebonden is aan deze praktijk.