Austenitisch gietijzer is niet magnetisch. Wordt geringe nikkel-magnesium verbinding toegevoegd, vormt zich grijs gietijzer met bolvormig grafiet het z.g.n. nodulair gietijzer. De grondmassa bestaat uit ferriet en/of perliet. De gemiddelde samenstelling is 3,5% C, 1% Silicium en 0,1% Mangaan.
Gietijzer valt onder de categorie ferro-metalen en zou dus magnetisch moeten kunnen zijn.
Gietijzer wordt in mallen gegoten en na afkoeling wordt de mal weggehaald. Gietijzer herken je aan gietnaden bij gegoten objecten. Het oppervlak is vaak ruw en het is erg hard. Hierdoor ook erg bros en bij het breken van gietijzer zie je een korrelige structuur.
Gietstaal wordt vooral toegepast in de industrie en de machinebouw. Het is vooral geschikt voor onderdelen die zwaar belast worden. Verder is gietstaal goed lasbaar.
Gietijzer komt voor als wit-, zwart-, grijs-, gemêleerd, ferritisch, perlitisch, austenitisch of martensitisch gietijzer. De soort wordt afgeleid van de samenstelling van de kristalstructuur en de mate van afkoeling van het gesmolten gietijzer of warmtebehandelingen.
Wit gegoten, soms bekend als smeedbaar gietijzer is een koolstof om permeaat (Fe3c) van de carbidevorm bevat geen grafiet, breuk, microstructuur van wit gietijzer. Het koolstofgehalte is ongeveer 2,5% en het siliciumgehalte is minder dan 1%.
De pan mag absoluut niet vallen, want dan kan deze breken. Ook moet je oppassen voor grote temperatuur verschillen. Dus niet in een keer van heel heet naar heel koud; hierdoor barst het gietijzer. Een gietijzeren pan heeft wel meer onderhoud nodig.
Sterkte van het materiaal
Gietstaal is minder breekbaar dan gietijzer. Hierdoor is gietstaal minder breekbaar en heeft het een smeltpunt van 1450-1550 gr C. Dit smeltpunt is 200 gr C hoger dan het smeltpunt van gietijzer. Hierdoor worden hogere eisen gesteld aan de oeverbekleding, de gietvormen en de smeltkroes.
De tussenlaag temperatuur meet je op het punt waar je volgende las gaat beginnen. Hier moet de temperatuur onder de 60 graden celcius blijven. Bij een hogere temperatuur kan het materiaal scheuren door het hoge koolstofgehalte in het gietijzer.
Wit gietijzer bijvoorbeeld, is bijna niet te lassen. Het lassen van gietijzer doe je met speciale nikkel- en/of nikkel-ijzer gelegeerde laselektroden, zoals de UTP 86 FN. Deze typen elektroden behouden hun grote taaiheid, waardoor er een stevige lasverbinding ontstaat.
IJzer , kobalt, chroom en nikkel zijn metalen die op zich allemaal magnetisch aangetrokken worden. Dat komt omdat de elektronen van deze metalen deels in een vlak draaien en de atomen piepkleine elektromagneetjes zijn, elementairmagneetjes genoemd.
Let wel op! Niet alle metalen zijn magnetisch! Enkel ijzer (wat we vaak in staal terugvinden), nikkel en kobalt vertonen deze eigenschap. Metalen waarvan het grootste bestanddeel ijzer is, noemt men ook wel ferrometalen.
Hoewel RVS voorwerpen in principe niet magnetisch zijn, kunnen door koud vervormen of slijpen bepaalde soorten RVS licht magnetisch worden.
Staalsoorten die een ferritische of een martensitische structuur hebben zijn magnetisch. Niet of slechts in minimale mate magnetisch zijn daarentegen de staalsoorten met een austenitische structuur.
In de basis is een magneet je beste vriend. plakt de magneet, dan hebben we te maken met ijzer, hardmetaal of een metaal met ijzer als bestandsdeel.
Met een magneet kun je onderzoeken of je sieraad van echt goud of zilver is gemaakt. IJzer en nikkel worden aangetrokken door de magneet, goud en zilver niet.
Kan ik een gietijzeren steunring die gebroken is weer aan elkaar lijmen met "Bison Kombi metaal? Gietijzer kunt u met dit product prima verlijmen, eventueel kunt u ook araldite rapid gebruiken.
Speciaal voor het boren in harde metalen als inox en gietijzer is er de cobalt metaalboor, die bestaat uit een legering van HSS met vijf procent cobalt. En natuurlijk zijn er allerlei speciale boren voor specifieke metaalsoorten en toepassingen.
Hoe verwijdert u vlekken op gietijzer? Verwijder kleine of hardnekkige vlekken op gietijzer met een schuurmiddel, zoals Cif. Behandel het gietijzer na met schoon water en droog af met een schone theedoek. Poets met vaseline, dat reinigt en geeft een mooie donkere glans.
Ook in duurzaamheid zal een tuinhaard van gietijzer een oplossing zijn. Gietijzer is namelijk erg goed bestand tegen hoge temperaturen. Bij goed onderhoud van deze tuinhaarden kunnen ze zelfs levenslang meegaan.
Het lassen van gietijzer doe je met speciale nikkel-ijzer laselektroden. Deze typen elektroden behouden hun grote taaiheid waardoor een stevige lasverbinding ontstaat. Door de uitstekende laseigenschappen is het mogelijk om op zeer lage stroom te lassen.
Het verwijderen van roest in een gietijzeren pan
Pak staalwol (of schuurpapier) en schrob stevig over de roestige gedeeltes van de pan. Na een tijdje zie je het originele (zilveren) gietijzer tevoorschijn komen. In feite haal je hiermee ook de antiaanbaklaag van je gietijzeren pan eraf.
De Faitout braadpan van Le Creuset is van hoge kwaliteit, maar dankzij het geëmailleerde gietijzer een stuk goedkoper dan de traditionele braadpannen van het merk. Dit komt mede door de deksel, deze is gemaakt van rvs.
De laag in een gietijzeren braadpan is poreus en de piepkleine gaatjes kunnen met olie gevuld worden, waardoor een natuurlijk anti-aanbaklaag ontstaat.
Zet een gietijzeren pan nooit in de afwasmachine. Door veelvuldig contact met water gaat de pan sneller roesten en de afwasmachine kan daarbij de natuurlijke vetlaag in de pan beschadigen. Gebruik geen zeep of ruwe sponzen bij het schoonmaken van de pan. Ook hiermee tast je de natuurlijke anti-aanbaklaag aan.