Gourmetten is zeker typisch Nederlands. Het bakken in kleine pannetjes werd echter aan de andere kant van de wereld uitgevonden: in Azië! Met die wetenschap is het des te leuker om van dat 'o zo Hollandse' gourmetten eens een multiculti-feest te maken. Altijd lekker, een mini-slavink met mayonaise.
Het gourmetten is van origine een Zwitserse uitvinding dat eind jaren '70 door chef-koks Ton Boer en Huub Oudshoorn naar Nederland is gebracht. Ze gingen het hele land door om het gourmetstel zoals wij deze vandaag de dag kennen te presenteren.
Maar liefst 80% van de Nederlanders geeft in een onderzoek van Plus (2015) aan te gourmetten tijdens kerst. Maar blijkbaar wonen de grootste gourmetfans toch in het zuiden van ons land. De helft van de zuidelijke inwoners geeft namelijk aan wel twee tot vijf keer per jaar te gourmetten.
Vier op de vijf Nederlanders gaan ook dit jaar gourmetten met kerst. Aan tafel in kleine pannetjes bakken lijkt inmiddels een typische Nederlandse traditie, toch komt gourmetten oorspronkelijk uit Azië.
Gourmetten zorgt ervoor dat je lekker bezig bent. Daardoor kunnen de gesprekken luchtig blijven en kun je pijnlijke stiltes en heftige discussies voorkomen – en daarmee de gezelligheid bewaken. 'Gezelligheid' is niet voor niets een typisch Nederlandse begrip.
Aanraders voor vis en groenten gourmetten
Van grüner veltliner, sauvignon blanc, tot chardonnay, een mooie witte wijn past vaak goed bij gegrilde vis. Eet je voornamelijk groenten gourmet, ga dan voor een fruitige rode wijn, zoals een syrah of pinot noir.
We concluderen op basis van de kerstrecepten op Allerhande.nl en Smulweb dat varken, kip en kalkoen met kerst de meest gegeten dieren zijn. De hoeveelheden gebruikt vlees werden berekend op basis van de populairste recepten op deze twee websites.
Gourmetten kun je zelf zo gezond of ongezond maken als je zelf wilt. Het is helemaal afhankelijk van de keuzes die je maakt. Vaak wordt er gedacht aan veel vlees, allerlei sausjes en (wit) stokbrood. Maar gourmetten hoeft er niet zo uit te zien!
Nederlanders eten gemiddeld per dag 191 gram brood, granen, rijst en pasta. Hiervan is 60% brood en 27% pasta, rijst en andere graanproducten. Jongens/mannen eten meer brood, granen, rijst en pasta (218 g/dag) dan meisjes/vrouwen (165 g/dag).
Vlees wordt op 90% van de dagen gegeten, in het bijzonder bewerkt vlees. Aardappelen worden op ongeveer de helft van de dagen geconsumeerd, fruit op bijna 5 dagen in de week en groente op 6 dagen in de week. Nederlanders eten niet vaak peulvruchten en vis (≤1 dag per week).
Niet alleen rollade en varkenshaas zijn populair op de Nederlandse kersttafel, maar ook gevulde kalkoen en beenham scoren goed. Er is daarnaast een grote groep Nederlanders die gaat gourmetten met kerst. In piepkleine pannetjes bakken we graag champignons, mini-slavinkjes en pannenkoekjes.
De verleden tijd van gourmetten is 'gourmette'. Het voltooid deelwoord is 'gegourmet'.
1. De populariteit van gourmetten komt door een promotiecampagne. Dat we in Nederland zo massaal gourmetten is het resultaat van een wel zeer geslaagde promotiecampagne ('Gourmet, probeer 't eens! ') die eind jaren 70 werd gevoerd door het toenmalige Voorlichtingsbureau Vlees en het Bedrijfschap Slagersbedrijf.
Omdat de katholieke Polen tijdens deze periode geen vlees eten, is het kerstmaal op 24 december ook vleesvrij. In plaats daarvan eten zij gefrituurde of gebakken karper, een vis die veel voorkomt in deze contreien.
Over the top decoraties én Santa Claus in Amerika
Omdat de Amerikanen geen Tweede Kerstdag kennen, schuiven ze met z'n allen op Eerste Kerstdag aan om 'stuffed turkey' ofwel kalkoen te eten. Daarbij eten ze maïsbrood en aardappelpuree en als toetje komt de pecan pie of de pumpkin pie op tafel.
Nederlanders eten vooral thuis en over de hele dag verspreid. Voedingsmiddelen die vaker buitenshuis worden gegeten zijn koek en gebak, fruit en vis. Kinderen zijn 20% meer fruit gaan eten ten opzichte van vijf jaar geleden. De consumptie van alcohol, aard - appelen, vetten, zuivel, koek en gebak en vlees nam af.
In de Romeinse kalender viel de winterzonnewende op 25 december. De viering van Kerstmis op 25 december ontstond in de vierde eeuw in Rome. Het is onbekend wie dit precies voor het eerst heeft ingesteld en waarom.
Tijdens het Concilie van Mains, een kerkelijke vergadering in 813, werd er besloten dat er - naast 25 december - meer Kerstdagen moesten komen binnen de kersttijd. Uiteindelijk werden dit er vier. Op deze dagen was het verboden om te werken want dat zou ongeluk brengen. Ook kregen sommige dagen een eigen betekenis.
Bij Kerstmis horen traditionele gerechten en ook vlees zit daarin heel sterk verweven. Bij meer dan 9 op de 10 Belgen (93%) staat er doorgaans vlees op het kerstmenu. Kalkoen (40%) en wild (19%) zijn nog steeds de meest populaire gerechten, gevolgd door vis (10%), gourmet (10%), fondue (10%) en gebraad (9%).
Het zout kruidt het vlees en zorgt er tevens voor dat het vlees minder aanplakt. Na twee tot drie minuten is de onderkant knapperig bruin gebakken. Strooi weer wat zout op de steen, draai het stukje vlees om en laat het nog twee minuten bakken.
Bedenk voordat je gaat gourmetten hoeveel vlees per persoon je ongeveer nodig hebt. De gemiddelde hoeveelheid gram vlees per persoon op de gourmet is 300 tot 400 gram. Voor grote vleeseters is dat 500 tot 600 gram. En voor kinderen 250 tot 300 gram.
Gourmetten associeer je al snel met de kerst. Maar gourmetten in de zomer kan prima! Het voordeel van het gourmetstel in de tuin gebruiken is dat je de vervelende geurtjes niet in huis hebt. En zo gebruik je hem vaker dan maar één keer in het jaar.