De droogte neemt af. Hoewel er regionaal nog grote verschillen zijn, is er landelijk geen sprake meer van een grotere vraag dan aanbod van zoet water. Daarom wordt nu overgegaan van het niveau 'feitelijk watertekort' (niveau 2) naar 'dreigend watertekort' (niveau 1).
Ook als de droogte lang duurt, is er in het algemeen geen probleem met de drinkwatervoorziening. Er zijn grote voorraden en die worden continu aangevuld. De natuur en landbouw hebben veel water nodig. Vergeleken daarmee is wat we nodig hebben voor drinkwater maar erg weinig.
Nederland warmt op. En er valt in sommige jaren véél minder regen, zowel hier, als over de grens, waardoor ook de grote rivieren minder water inbrengen. Het gevolg: droogte en watertekorten.
Van die vier miljard mensen merkt een groot deel direct de gevolgen van die waterschaarste. Vooral in Mexico, West-VS, Noord- en Zuid-Afrika, Zuid-Europa, Midden-Oosten, India, China en Australië is er regelmatig een direct tekort aan drinkwater of komen industrie en boeren in de problemen.
In de zomer heeft Nederland vaker te maken met droge periodes, doordat er dan meer water verdampt dan dat er neerslag valt. Maar momenteel staat 2022 volgens het KNMI wel in de top-5 van droogste jaren sinds het begin van de metingen in 1901.
Kan hier het water ook opraken? Gelukkig hoeven wij ons in Nederland, ook bij een tijdelijk watertekort op tropische dagen, geen zorgen te maken over de drinkwatervoorraad. Het water dat vandaag uit de kraan komt is honderden, soms wel duizenden jaren geleden gevallen als regen.
Als we de aarde als één geheel nemen, is er drinkwater tot in de eeuwigheid. Het water dat we drinken, of het nu uit de kraan komt, uit een fles of misschien wel rechtstreeks van de bron, is immers allemaal afkomstig van de neerslag, en er valt oneindig veel meer regen dan de totale mensheid ooit kan drinken.
De droogte neemt af. Hoewel er regionaal nog grote verschillen zijn, is er landelijk geen sprake meer van een grotere vraag dan aanbod van zoet water. Daarom wordt nu overgegaan van het niveau 'feitelijk watertekort' (niveau 2) naar 'dreigend watertekort' (niveau 1).
De wereldwijde consumptie van water nam zesvoudig toe in de afgelopen eeuw – meer dan tweemaal de snelheid van de bevolkingsgroei. Gemakkelijk beschikbaar zoet water is echter een eindige hulpbron en is amper 1% van het water op aarde.
"Maar dat is veel te weinig, want de verdamping is veel groter." Over het hele land is sprake van een gemiddeld neerslagtekort van 220 millimeter. Normaal ontstaat er in de zomer een tekort van zo'n 100 millimeter.
De oorzaken van waterschaarste
Zo meldt de Rijksoverheid dat de gemiddelde temperatuur in Nederland de afgelopen 130 jaar met 1,7 graden is gestegen. Daarnaast hebben we steeds vaker last van extreem weer, met langere periodes van droogte, wat leidt tot de opdroging van waterbronnen, met waterschaarste tot gevolg.
Bij watertekorten kunnen Rijkswaterstaat en de waterschappen het waterpeil tijdelijk verhogen. Bijvoorbeeld door via een gemaal meer water in het gebied te pompen. Hierdoor ontstaan tijdelijke voorraden zoet water. Het waterpeil kan niet onbeperkt worden verhoogd.
Ook hier komt 1921 verreweg als droogste jaar naar voren, en wordt ze gevolgd door de droogtes van 1996, de jaren vijftig (1949, 1953-1954, 1956, 1959-1960) en 1976. De meest recente droogtes van 2017 en 2018 waren behoorlijk intens, maar niet in dezelfde mate als de grootste droogtes van de 20ste eeuw.
Dus, in 2040 kunnen we nog steeds lekker, gezond en voldoende drinkwater leveren. Maar dat vraagt van ons allemaal wel goede zorg voor natuur en milieu. Van de 47 miljard liter drinkwater winnen we zeven miljard uit oppervlaktewater van de Drentsche Aa. Ruim 200.000 Groningers ontvangen dit elke dag uit de kraan.
Het grondwaterpeil in Nederland is op een normaal niveau voor de tijd van het jaar. De grondwaterstand daalt momenteel elke week grofweg tot zo'n 10 cm, vooral in het oosten en zuiden.
Water dat wegloopt door de gootsteen, toilet en douche komt in het riool terecht, en vervolgens via het riool bij de zuivering van het waterschap. Ook regenwater loopt via de regenpijp het riool in, in een gemend riool samen met afvalwater en in een gescheiden riool via een aparte buis.
De totale watervoorraad op aarde is 1400 miljoen km3 ( 1 m3 water is gelijk aan 1.000 liter water.) In de atmosfeer bevindt zich ongeveer 3.100 m3 water in de vorm van waterdamp. Elke dag verdampt er 280 m3 aan water in de atmosfeer.
Het drinkwater in Nederland is van goede kwaliteit. Het is schoon en veilig om te drinken. Dit blijkt uit metingen door drinkwaterbedrijven.
Water is schoon als het niet vervuild is met voedingsstoffen (mest), bacteriën en stoffen die niet in de natuur voorkomen. En als verschillende waterplanten en waterdieren er goed in kunnen leven.
In droge maanden ligt het landelijk gemiddelde vaak tussen de 100 en 200 millimeter. In jaren met extreem warme en droge zomers, zoals 1976 en 2018, liep het landelijk neerslagtekort op tot 250 millimeter. Op sommige plekken in Oost-Nederland lag het tekort vorig jaar zelfs op 400 millimeter.
Delen van Nederland kampen opnieuw met droogte. Op veel plaatsen heeft het al weken niet geregend en ook de maand maart was droog. Het aantal maatregelen tegen de droogte groeit, zoals het verhogen van het waterpeil in het IJsselmeer voor de waterwinning.
Daar komt neerslag uit, die uiteindelijk via het grondwater of rivieren weer in zee terechtkomt. Herhaal. Zo'n 35 procent van die neerslag komt via het grondwater of de rivier weer in zee terecht. De rest verdampt opnieuw.
Het Voedingscentrum adviseert om water in flesjes geopend maximaal 3 dagen buiten of 3 tot 7 dagen in de koelkast te bewaren.
Een effectieve en veilige manier om water veilig te kunnen drinken is door het te koken. Door water ongeveer 5-10 minuten laat koken worden bacteriën, protozoa en virussen gedood. Deze methode kost wel meer tijd omdat u eerst een vuur moet maken (outdoor) en u een pan of beker nodig hebt waarin u kunt koken.
Mag een consument het zelf doen? In principe mag een consument zelf drinkwater maken van regenwater. Het is in de wetgeving niet verboden om water uit de sloot of uit een regenton te drinken. Je mag vaak ook grondwater oppompen en dat opdrinken.