Een vliegenplaag ontstaat vooral in de zomer en kent verschillende oorzaken. Zo komen dikke blauwgroen vleesvliegen in de zomer vooral af op organisch afval in de kliko en kadavers van dieren. In beide materialen leggen de vliegen honderden eitjes en die ontwikkelen zich razendsnel.
Zweet trekt vliegen aan
Vooral in warme, droge streken zijn de insecten heel agressief. Dat komt doordat het menselijk lichaam een luilekkerland is voor de vlieg. Vliegen smullen van de voedingsstoffen, mineralen en het vocht op onze huid, en hoe meer we zweten, hoe aantrekkelijker we zijn.
Ze zoeken constant huizen op om door deuren en ramen naar binnen te gaan voor eten, schuil- en broedplaatsen. Vliegen houden van warmte en licht, dus dat maakt huizen dan ook een aantrekkelijke verblijfplaats. Daarnaast hebben afvalcontainers een hoge aantrekkingskracht op deze vervelende insecten.
Hoe lang leeft een vlieg? Een huisvlieg leeft - als hij de vliegenmepper lang genoeg weet te ontwijken - 2 tot 4 weken. Een vleesvlieg haalt maximaal 5 weken. Een vlieg is binnen drie dagen nadat ze is verpopt al geslachtsrijp en zorgt tijdens haar korte leven voor 500 tot 2000 nakomelingen (eitjes).
Kom je vliegen in de zomer tegen, dan zijn het vooral huisvliegen en vleesvliegen. Die leggen namelijk eitjes in (rottend) afval en in de zomer staan er natuurlijk veel vuilnisbakken te 'broeien'. Hoe warmer het is, hoe sneller de eitjes zich zullen ontwikkelen tot vliegen.
De vlieg maakt spectaculaire vliegmanoeuvres, past zijn snelheid in een fractie van een seconde aan, weet obstakels te ontwijken, en gaat gevaar moeiteloos uit de weg. Niet zo boeiend, zou je denken… totdat je beseft dat de vlieg dat alles doet met een minuscuul brein van slechts honderdduizend neuronen.
Bovendien verwerken vliegen visuele informatie veel sneller dan wij. Ze onderscheiden zo'n 300 beelden per seconde, tien keer meer dan het maximum dat wij mensen kunnen behappen. Vliegen merken bewegingen van bijvoorbeeld een naderende vliegenmepper daardoor ook tien keer eerder op dan wij zouden doen.
Oftewel: je ziet (erg) veel vliegen rondvliegen en/of ze zitten in grote groepen op de muren 'geplakt'. Je ziet veel grote vliegen in en rond je kliko, container of afvalbak. Vaak zie je daar ook witte maden in krioelen.
Maar de huisvlieg houdt zich vooral binnenshuis op. Wanneer ze niet op zoek is naar voedsel gaat ze achter een partner aan voor de voortplanting. En bij de huisvlieg is het de goede gewoonte zich te verzamelen bij een uitsteeksel van het plafond in de kamer waarin ze zich bevinden. Meestal is dat een lamp.
Insecten hebben geen centraal zenuwstelsel, een voorwaarde om pijn te kunnen voelen. Daarom nemen wetenschappers aan dat insecten in ieder geval niet hetzelfde gevoel hebben als zoogdieren. Onderzoek toont aan dat insecten zich wel bewust zijn van beschadiging van hun lichaam.
Elk insect heeft de volgende inwendige organen: hersenen, darmkanaal, uitscheidingsorganen (buizen van Malpighi), eierstok, buisvormig hart, buikzenuwstreng. Het bloed van insecten dient niet voor het transport van zuurstof en is meestal kleurloos. Insecten hebben nauwelijks of geen slagaders, maar wel een hart.
De Ormia-vlieg heeft zo'n vernuftig gehoorsysteem dat het een krekel op 120 meter afstand kan lokaliseren. Dat komt overeen met een mens die een mobieltje op een kilometer afstand hoort afgaan.
Huisvlieg: Kan niet bijten, prikken, steken. Komt veel voor in huis. Stalvlieg: kan steken, komt veel voor bij stallen, maar soms ook in woningen. Dazen: kunnen bijten, ook wel bekend als paardenvlieg.
De eitjes van vliegen worden verteerd door het maagzuur. Het verhaal wordt anders als het om eitjes gaat van o.a. lintwormen. Deze komen wel uit in ons lichaam. Het gevaar met vliegen e.d. zit hem juist in de bacteriën die ze achterlaten, niet de eitjes.
Het beste is om water en sapjes te drinken. In sommige vliegtuigen worden flesjes water uitgedeeld. Advies is om deze aan te nemen. Als er drankjes worden rondgebracht, neem dan een drankje.
Ook worden de vliegen net als wij alerter door cafeïne en slaperiger door antihistaminica. En, als je een fruitvliegje de ene dag wakker houdt, slaapt hij de volgende dag des te meer. Deze overeenkomsten suggereren dat de slaapgewoonten van vliegen licht kunnen werpen op de slaapgewoonten van mensen.
Hoewel de aanwezigheid van die primitives er op wijst dat de vliegen mogelijk reageren op de stimulus op basis van een soort van emotie, wijzen de onderzoekers er nadrukkelijk op dat deze nieuwe informatie niet bewijst dat vliegen angst kunnen voelen, of blijdschap, of boosheid of om het even welk ander gevoel.
Blauw is een van de kleuren waar vliegenogen het meest gevoelig voor zijn. De andere kleur is ultraviolet. De onderzoekers stelden dat vast door met minuscule elektrodes de neurologische respons in de vliegenoogjes te meten wanneer de diertjes werden blootgesteld aan licht van verschillende golflengtes.
Zodra de vliegen de val binnenkomen kunnen ze niet meer ontsnappen en verdrinken in het water. Een voorbeeld van een vliegenvangzak is de Redtop vliegenvangzak 3 liter.
De intelligentie van vliegen
Fruitvliegen hebben hersenen met 100.000 zenuwcellen. Bij mensen is dit ruim 1 miljoen keer zoveel. In 2008 werd er een Zwitsers wetenschappelijk onderzoek met vliegen uitgevoerd. Ze wisten steeds slimmere vliegen te kweken.
Oververhitting wordt vlieg fataal
Gewoonlijk kunnen vliegen zich omdraaien door naar één kant een zetje te geven met de vleugels of een paar poten, maar door letsel, ouderdom, vergiftiging, dorst of oververhitting kan de coördinatie verstoord raken.
Niet alleen zoogdieren zoals wij, maar ook vogels, vissen en mogelijk kreeften. Wie niet kan praten, voelt geen pijn, was lange tijd het adagium in de wetenschappelijke wereld. Tot de jaren 1980 opereerden artsen baby's die nog niet konden praten zonder verdoving.