Het verschil tussen overspannen zijn en een burn-out hebben, is dat overspannenheid omkeerbaar is. Dat betekent dat als je de oorzaak van de stress wegneemt, je snel weer herstelt. Dit geldt niet voor een burn-out. Iemand met een burn-out moet doorgaans een lange tijd stoppen met werken om volledig te herstellen.
Een burn-out is ook het gevolg van overmatige spanning, maar is opgelopen gedurende een langere periode van stress, vaak minimaal een jaar. Mensen met een burn-out ervaren nog veel sterker dan mensen met 'gewone' overspannenheid dat ze geen controle meer hebben over hun functioneren.
Een herstelperiode van ongeveer zes weken is vaak voldoende om te herstellen en weer in balans te komen. De meeste medewerkers kunnen binnen een aantal maanden hun werk weer volledig hervatten. Je kunt je hierbij laten adviseren door de huisarts of bedrijfsarts.
U vermoedt dat u overspannen bent en behoefte heeft aan ondersteuning. De huisarts kan uw situatie met u bespreken, met u nagaan wat de oorzaak is van uw overspannenheid en samen met u eventuele oplossingen bedenken. Verder kan uw huisarts u doorverwijzen naar de praktijkondersteuner of een andere hulpverlener.
Vroeger dacht men dat alleen rust voldoende was om te herstellen. Tegenwoordig weten we dat een actieve aanpak nodig is. Niet alleen om sneller te herstellen, ook om te voorkomen dat u opnieuw overspannen raakt. Het herstel verloopt in drie fasen en duurt gemiddeld 11 weken.
Vaak begint het met vage klachten, zoals sneller vermoeid zijn of stemmingswisselingen hebben. Als we deze signalen echter niet op tijd (h)erkennen bij onszelf, raken we overspannen. Het is dan ook van belang om de eerste signalen van overspannen niet te negeren.
En misschien dat we dan meteen ook het tweede grote misverstand kunnen tackelen: een burn-out kan je niet faken. Een getrainde professional prikt daar meteen doorheen en iemand met een burn-out wil dat ook helemaal niet faken, want wil niks liever als zijn werk gewoon blijven doen.
Wanneer verplicht bedrijfsarts tot werken? Dat de bedrijfsarts verplicht tot werken komt nooit voor. Deze persoon heeft namelijk een adviserende rol. Hij of zij zal aan u als werkgever daarom aangeven of de werknemer wel of niet in staat is om te werken volgens de beoordeling.
Bedrijfsarts stelt een probleem vast en zoekt naar de mogelijkheden om de werknemer te helpen om op een gezonde manier terug in het werk te komen. De bedrijfsarts neemt tijdens zijn gesprek niet uitsluitend medische zaken in het overweging, maar kijkt naar alle factoren die op dat moment van belang zijn.
Kenmerk van overspannen zijn
Je raakt op den duur overbelast en krijgt allerlei geestelijke en lichamelijke klachten. Je hebt een kort lontje, slaapt slecht, voelt je continu moe en hebt vaak hoofdpijn.
Je loon wordt – zolang je in dienst bent – doorbetaald door je werkgever. De ziektewet duurt maximaal 104 weken. Dit wil zeggen dat je twee jaar 'de tijd' hebt om beter te worden en te re-integreren op het werk.
Plan op tijd een gesprek
Voel je dat het niet meer gaat, wacht dan niet tot je emmer overloopt en je vol emoties het kantoor van je leidinggevende moet binnenstuiven om aan te kondigen dat je op bent. Plan liever op tijd een gesprek in. Zo kun je jouw boodschap op een kalme maar duidelijke manier overbrengen.
Een bedrijfsarts beoordeelt of je hierdoor je werk wel of niet kan uitvoeren. Dat is een andere beoordeling. Je huisarts of behandelaar kan hier natuurlijk wel een oordeel over hebben, maar het oordeel van de bedrijfsarts is in beginsel doorslaggevend.
Overspannen en ziekmelden op werk
Een werknemer met stressklachten mag zich gewoon ziekmelden. Deze reden hoeft hij of zij daarbij trouwens niet te geven. Als werkgever mag je wel vragen hoe lang hij of zij afwezig denkt te zijn en of je medewerker ook echt thuis zit (en niet toevallig stiekem op de Bahama's).
Het wettelijk uitgangspunt is dat een werknemer in beginsel zelf bepaalt wanneer en of er sprake is van ziekte en van herstel. Bij twijfel vanuit de werkgever is het oordeel van de bedrijfsarts leidend. Indien nodig kan er ook nog een deskundigoordeel bij het UWV aangevraagd worden.
De meeste mensen beginnen na een burn-out eerst voorzichtig met het opbouwen van uren. Denk bijvoorbeeld in in het begin aan twee dagen per week twee uur werken. Meestal worden de uren per twee tot drie weken uitgebreid.
Iemand met burn-out klachten heeft last van de volgende drie kenmerken: Spanningsklachten, zoals: lichamelijke vermoeidheid, concentratieproblemen, geheugenproblemen, onrustig slapen, piekeren en/of een gejaagd gevoel. Verliezen van grip op de situatie en een gevoel van machteloosheid.
Zowel werkgever als werknemer hebben een probleem als zij bij burn-out willen komen tot een ontslag. Zolang de werknemer ziek is, geldt het wettelijk opzegverbod (art. 7:670 lid 1 BW). Als een werknemer toch meewerkt aan zijn ontslag of tijdens burn-out zelf ontslag neemt, loopt hij zijn rechten op een uitkering mis.
Zorg dat u structuur in uw dag houdt. Probeer ook thuis een paar taken vast te houden, zoals boodschappen doen of de kinderen naar school brengen. Plan de activiteiten die u goed aankunt, en wissel ze af met activiteiten die u ontspanning geven. Zorg voor voldoende slaap.
De psycholoog helpt je om inzicht te krijgen in de situatie waarin je nu zit. Op welke situaties in het leven moet je anders reageren om van de stress af te komen? Een psycholoog kijkt vooral naar de persoonlijke ontwikkeling en minder naar de praktische zaken zoals de re-integratie naar werk.