De gynaecoloog kan ook een echoscopie verrichten. Dit onderzoek doet men bij een volle blaas via de buikwand en bij een lege blaas via de vagina. Lichte vormen van endometriose zijn met een echo niet te zien. Chocoladecysten zijn wel te zien op een echoscopie.
Endometriose kan op diverse wijzen worden vastgesteld. Echter de enige manier waarop een gynaecoloog met zekerheid kan vaststellen of een vrouw endometriose heeft, is het uitvoeren van een laparoscopie (kijkoperatie). Vaak wordt eerst een inwendige echo gedaan.
De gouden regel voor het stellen van de diagnose is een kijkoperatie. Via een kijkoperatie heeft men rechtstreeks zicht op de letsels, kan en moet de diagnose met een biopsie bevestigd worden en kan de uitgebreidheid van de endometriose bepaald worden.
Een echografie en/of een MRI onderzoek kunnen zeer nuttig zijn in het aantonen of uitsluiten van endometriose. Hierbij is het belangrijk te weten dat endometriose graad 1-2 niet zichtbaar is bij deze onderzoeken. De uitgebreide vorm van endometriose, graad 3-4, kan wel goed in beeld gebracht worden.
Omdat DIE en daarmee samenhangende verklevingen en vergroeiingen veelal in het kleine bekken, diep onderin de buik zitten, kunnen deze vrij vaak met echoscopie worden opgespoord.
Verschijnselen. De meeste vrouwen met endometriose klagen over een zeer pijnlijke menstruatie, zware buik- en darmpijn of uitstralende pijnklachten naar been of rug. Ook kunnen problemen met de vruchtbaarheid ontstaan.
Bij een inwendige echo is het beeld van de baarmoeder en eierstokken scherper en zijn er meer details te zien. U krijgt een inwendige echo bijvoorbeeld bij: Buikpijn. Het uitblijven van de menstruatie of juist bij vormen van bloedingsproblemen zoals poliepen of vleesbomen.
De arts maakt een echo van een deel van uw bekken. U krijgt een apparaatje in uw vagina dat de echo maakt. De arts kan daarmee organen bekijken, zoals uw vagina, baarmoeder en eierstokken. Een kijkoperatie om zeker te weten dat u endometriose heeft, is meestal niet nodig.
Zo kan de gynaecoloog op een monitor zien of er afwijkingen aan de baarmoeder en/of de eierstokken zijn. Dat kunnen bijvoorbeeld vleesbomen en zwellingen van de eierstokken zijn. Als blijkt dat er in de baarmoederholte een afwijking zit, zoals een poliep, moet verder onderzoek gedaan worden.
Adenomyose wordt gekenmerkt door veel pijn tijdens de menstruatie, soms in combinatie met hevig bloedverlies. Het gevolg van adenomyose op zwanger worden en miskramen is nog niet duidelijk. De pijnklachten zijn typisch tijdens het bloedverlies en kunnen een overlap hebben met de klachten van endometriose.
Patiënten met endometriose of adenomyose hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van eierstokkanker en baarmoederkanker.
Aan de binnenkant van de baarmoeder zit een laagje slijmvlies. Als je endometriose hebt, zit er weefsel dat daarop lijkt ook buiten de baarmoeder. Het is een goedaardige aandoening, die niet vanzelf overgaat.
Endometriose heeft meerdere verschijningsvormen: Oppervlakkige endometriose: geïsoleerde vlakke zones op het buikvlies. Uitgebreide endometriose: knobbels (noduli) die kunnen doorgroeien in omgevende organen zoals blaas, urinewegen, darm en vaginawand. Endometriosecysten (endometrioma's): cysten in de eierstok(ken).
Bij endometriose kan er tijdens de menstruatie buikpijn bestaan die in de loop van de tijd en bij het ouder worden langzaam steeds erger wordt. Een andere naam voor deze pijn is dysmenorroe. De pijn komt geleidelijk steeds vroeger, zelfs voordat de menstruatie begint en kan uiteindelijk chronisch aanwezig zijn.
In principe zijn drie vormen van endometriose te onderscheiden: (1) de peritoneale of oppervlakkige endometriose, (2) de endometriose van de eierstokken of endometriomen en (3) de diepe endometriose, waarbij de darm en/of de blaas betrokken zijn.
De pijn bij endometriose zit diep in de buik. De oorzaak zijn de endometrioseplekjes bovenin de schede. Pijn aan de ingang van de schede heeft meestal een andere oorzaak. Pijn bij het vrijen heeft vaak ook te maken met andere factoren, zoals vervelende seksuele ervaringen in het verleden of minder zin hebben in vrijen.
Ongeveer een derde van de vrouwen met endometriose geneest spontaan, en bij twee derde blijven de klachten stabiel of verergeren ze. Bij de meeste vrouwen met endometriose verdwijnen de klachten na de menopauze.
De meest effectieve behandeling van endometriose is chirurgie, zeker bij die mensen waar een hormonale behandeling geen of onvoldoende effect heeft. Alhoewel in de literatuur nog regelmatig laparotomie 's (openbuikoperaties) worden uitgevoerd, wordt alle endometriosechirurgie in het ZOL uitgevoerd via kijkoperatie.
Een draaiing of scheur van een eierstok of eierstokcyste veroorzaakt meestal een plotse hevige pijn, die uitstraalt in de hele buik. Dat komt omdat de inhoud van de gesprongen cyste in de buikholte terechtkomt en het buikvlies irriteert.
Bloedverlies of ongesteld zijn is medisch gezien niet bezwaarlijk voor een inwendige of uitwendige echo.
Een inwendige echo heeft in ieder geval geen extra risico's bij bloedverlies en ook het risico op een miskraam wordt er niet mee vergroot.
Vermijd zwaar verteerbaar, gefrituurd voedsel om menstruatiepijn te voorkomen. Laat koud voedsel (zoals yoghurt) en koude dranken (zoals smoothies) achterwege; je lijf heeft warmte nodig tijdens de menstruatie. Kies voor een warm ontbijt zoals havermoutpap zonder zuivel, met verwarmende kruiden als kaneel en kardemom.
Bij echografie brengen we weefsels en organen in beeld met behulp van geluidsgolven. In het geval van de gynaecologische echo beoordelen we de baarmoeder, baarmoederholte, eierstokken en eileiders. Er zijn verschillende soorten gynaecologische echo's: de inwendige (vaginale) en de uitwendige.
Endometriose kan tijdens een operatie worden verwijderd. Vaak kan dit met een kijkoperatie (laparoscopie). Soms is een buikoperatie nodig. Een gynaecoloog voert de operatie uit, soms samen met een chirurg of uroloog.