Ongeveer 10% van alle vrouwen in de vruchtbare levensfase heeft endometriose, een chronische ziekte waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies (endometrium) ook op plekken zit buiten de baarmoeder.
Endometriose rondom je ureters kan zorgen voor een ureter afsluiting, dit kan weer leiden tot uitval van een nier. Niets doen aan de endometriose kan dus grote gevolgen hebben. Of er daadwerkelijke schade ontstaat en in welke mate kan helaas niet worden ingeschat.
Endometriose heeft kenmerken van een auto-immuunziekte. Een ziekte waarbij het immuunsysteem zich keert tegen lichaamseigen weefsel. Dit kost veel energie. Alleen vrouwen met een menstruatiecyclus hebben last van endometriose.
Bij endometriose zit er weefsel dat daarop lijkt ook buiten de baarmoeder, in uw buik. Het zit bijvoorbeeld op uw eierstokken, baarmoeder, buikvlies, blaas of darmen. Endometriose komt vooral voor bij vrouwen van 20 tot 55 jaar. Artsen denken dat maximaal 10 van deze 100 vrouwen het heeft.
Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat lijkt op het slijmvlies van de baarmoeder (het endometrium) zich buiten de baarmoeder bevindt. De goedaardige aandoening kan leiden tot een chronische ontstekingsreactie met pijn en verklevingen als gevolg.
We kunnen endometriose niet genezen, maar wel behandelen. Bij lichte endometriose is behandeling soms niet nodig, bij uitgebreidere vormen meestal wel. Een mogelijke behandeling hangt dus af van jouw situatie. De behandeling verschilt van persoon tot persoon.
Operatie. De gynaecoloog kan endometriose tijdens een buikoperatie of een kijkoperatie verwijderen. Met elektrische stroom of laserstralen wordt de endometriose weggesneden of weggebrand. Hoe meer endometriose de arts verwijdert, hoe kleiner de kans dat het terugkomt.
Aan de binnenkant van de baarmoeder zit een laagje slijmvlies. Als je endometriose hebt, zit er weefsel dat daarop lijkt ook buiten de baarmoeder. Het is een goedaardige aandoening, die niet vanzelf overgaat. Het slijmvlies in de baarmoeder wordt elke maand dikker.
Prostaglandinen zijn weefselhormonen die een rol spelen bij veel lichaamsfuncties en waarschijnlijk verantwoordelijk zijn voor veel symptomen van endometriose. Toename van de klachtenIn het verloop van de tijd kunnen de klachten erger worden en vaker voorkomen.
De MRI-scan
Het kan dus niet direct door de gynaecoloog zelf in de spreekkamer worden gedaan. Ook bij een MRI is het belangrijk dat de radioloog bekend is met de kenmerken van endometriose voor het vaststellen of uitsluiten van endometriose.
Patiënten met endometriose of adenomyose hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van eierstokkanker en baarmoederkanker.
Vrouwen met een eerstegraads familielid met endometriose hebben een grotere kans dat zij ook endometriose krijgen. Erfelijke factoren, bepaalde genen dus, spelen ongetwijfeld een rol, maar het is nog niet duidelijk hoe precies. Hier wordt in meerdere landen uitgebreid onderzoek naar gedaan.
De oorzaak van endometriose is nog onbekend, maar er zijn verschillende theorieën. Het is zeer waarschijnlijk dat bepaalde genen verband houden met deze ziekte. Vrouwen met een moeder of zus met endometriose hebben een verhoogd risico dat zij ook endometriose krijgen.
Endometriose komt vaak voor bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Vijftien procent van de patiënten is onder de dertig jaar.
Endometriose kan op diverse wijzen worden vastgesteld. Echter de enige manier waarop een gynaecoloog met zekerheid kan vaststellen of een vrouw endometriose heeft, is het uitvoeren van een laparoscopie (kijkoperatie). Vaak wordt eerst een inwendige echo gedaan.
Vermijd zwaar verteerbaar, gefrituurd voedsel om menstruatiepijn te voorkomen. Laat koud voedsel (zoals yoghurt) en koude dranken (zoals smoothies) achterwege; je lijf heeft warmte nodig tijdens de menstruatie. Kies voor een warm ontbijt zoals havermoutpap zonder zuivel, met verwarmende kruiden als kaneel en kardemom.
Dit is nodig om goed zicht in de onderbuik te hebben waar zich de endometriose bevindt. De hersteltijd hangt af van de duur die je onder narcose geweest bent en welke procedures er uitgevoerd zijn. Sommige vrouwen zijn in staat om na vijf tot tien dagen weer te werken, maar anderen hebben hier langer voor nodig.
Het Catharina Ziekenhuis heeft zich de afgelopen tien jaar in Zuid-Nederland ontwikkeld tot een expertisecentrum op het gebied van endometriose. De verschillende specialisten en disciplines werken nauw met elkaar samen en dat levert meerwaarde op voor onze patiënten.
Hormonale onderdrukking. Door het innemen van hormonale medicatie zal de werking van de eierstokken worden stil gelegd en bijgevolg zal de endometriose niet verder toenemen.
Bij endometriose kan er tijdens de menstruatie buikpijn bestaan die in de loop van de tijd en bij het ouder worden langzaam steeds erger wordt. Een andere naam voor deze pijn is dysmenorroe. De pijn komt geleidelijk steeds vroeger, zelfs voordat de menstruatie begint en kan uiteindelijk chronisch aanwezig zijn.
De gynaecoloog kan ook een echoscopie verrichten. Dit onderzoek doet men bij een volle blaas via de buikwand en bij een lege blaas via de vagina. Lichte vormen van endometriose zijn met een echo niet te zien. Chocoladecysten zijn wel te zien op een echoscopie.
Omdat DIE en daarmee samenhangende verklevingen en vergroeiingen veelal in het kleine bekken, diep onderin de buik zitten, kunnen deze vrij vaak met echoscopie worden opgespoord.
Voor de behandeling van endometriose heeft een pil waarin een sterkwerkend progestageen zit de voorkeur. De anticonceptiepil voorkomt de eisprong. De pilhormonen zorgen voor geringe opbouw van het baarmoederslijmvlies waardoor onttrekkingsbloedingen minder hevig zijn.
Wanneer een cyste te groot wordt, kan deze knappen, of om de as draaien, maar gelukkig is dit een zeldzame complicatie. Cysten worden niet altijd groter; soms neemt het lichaam het bloed weer op en wordt het afgevoerd.