Als de ontsteking plotseling ontstaat, spreken we van een acute alvleesklierontsteking. Het ziekteverloop kan variëren van zeer mild tot levensbedreigend. Een alvleesklierontsteking kenmerkt zich door hevige pijn in de bovenbuik die kan uitstralen naar de rug, misselijkheid/braken en verhoging of koorts.
Oorzaken van acute alvleesklierontsteking
Door galstenen kan de afvoergang van de alvleesklier naar de darmen verstopt raken. De alvleesklier raakt dan ontstoken. Overmatig alcohol drinken: het langdurig dagelijks drinken van meerdere glazen alcohol geeft een verhoogde kans op alvleesklierontsteking.
Bij een acute alvleesklierontsteking treedt een ontsteking van de alvleesklier op, die korte tijd kan duren. Meestal komt de ontsteking na dagen tot enkele weken weer tot rust. De alvleesklier kan hierbij volledig genezen. Soms ontstaat er blijvende schade aan de alvleesklier.
Een aanval van acute alvleesklierontsteking kenmerkt zich vooral door hevige pijn boven in de buik. De pijn kan uitstralen naar de rug, linkerzij of linkerschouder. De pijn verergert meestal na een maaltijd. Ook koorts en een oppervlakkige en snelle ademhaling zijn veel voorkomende klachten.
Zo'n 60% van de gevallen wordt veroorzaakt door galstenen, in 20% van de gevallen door alcohol misbruik, in 10% van de gevallen door andere oorzaken en in de overige 10% van de gevallen door onbekende factoren. Een acute pancreatitis verloopt meestal (in 80% van de patiënten) mild en geneest spontaan binnen 5-10 dagen.
De meeste mensen met alvleesklierkanker hebben in het begin geen klachten. Als de tumor groeit, kun je last krijgen van bijvoorbeeld geelzucht, afvallen, pijn of misselijkheid.
Het weefsel in de alvleesklier wordt dan verteerd door de enzymen, waardoor een ontsteking ontstaat. In de meeste gevallen is dit na een aantal dagen of weken vanzelf weer weg en zal de alvleesklier volkomen genezen.
Pijn boven in de buik is de meest voorkomende klacht bij chronische alvleesklierontsteking. De pijn kan uitstralen naar de rug, de zij en de schouders. De pijn kan continu aanwezig zijn. Mensen kunnen ook pijnaanvallen hebben en tussen die aanvallen door minder of geen pijn hebben.
Gebruik ruim (dieet)margarine of roomboter in plaats van (dieet)halvarine. Neem volle melkproducten in plaats van halfvolle/ magere melkproducten. Gebruik eventueel (ongeklopte) slagroom door pap, vla of yoghurt. Bij de warme maaltijd: • Gebruik ruim vlees, vis, kip, ei of vleesvervangers.
Een jaar na de diagnose alvleesklierkanker zijn ruim 6 van de 10 (60%) patiënten nog in leven als zij stadium I alvleesklierkanker hebben. Van de mensen die bij de diagnose stadium IV alvleesklierkanker hebben, is slechts 1 van de 10 (10%) patiënten na 1 jaar nog in leven en slechts 5% is nog in leven na 3 jaar.
Onderzoek heeft aangetoond dat elke dag meerdere glazen alcohol drinken een verhoogde kans geeft op alvleesklierontsteking. Om alvleesklierontsteking te voorkomen is het belangrijk dat u matig bent met alcohol. Als u een alvleesklierontsteking heeft, wordt het drinken van alcohol volstrekt afgeraden.
Het merendeel van de patiënten is ouder dan 60 jaar. De gemiddelde leeftijd bij diagnose is 65 jaar; 80% van de patiënten is tussen 60 en 80 jaar. Op een leeftijd jonger dan 45 jaar is alvleesklierkanker zeldzaam, maar wel mogelijk.
De voornaamste primaire oorzaak is een chronische ontsteking van de pancreas door overmatig alcoholgebruik. Ook ondervoeding, tumoren, heelkundige wegname van de alvleesklier, trauma door ongeval en erfelijke aandoeningen (bvb. mucoviscidose) kunnen aanleiding geven tot pancreasinsufficiëntie.
Bovendien kan deze operatie ernstige bijwerkingen veroorzaken. Het is mogelijk om zonder alvleesklier te leven. Wanneer de alvleesklier echter volledig is verwijderd, zijn deze mensen verstoken van eilandcellen die insuline en andere hormonen produceren die helpen de bloedsuikerspiegel veilig te houden.
Op basis van specifieke klachten heeft de arts vaak een vermoeden dat het gaat om alvleesklierontsteking. Met behulp van onderstaande onderzoeken kan de diagnose worden gesteld: Bloedonderzoek kan veranderingen aantonen o.a. in de waarden van bepaalde alvleesklierenzymen (amylase, lipase).
Acute pancreatitis treft ongeveer 16 op 100.000 mensen1. Het aantal neemt toe met de leeftijd. In 80% van de gevallen is het verloop mild, bij 20% treden er (ernstige) complicaties op. Ongeveer 10% sterft aan een acute pancreasontsteking.
Een alvleesklieroperatie kan nodig zijn als de alvleesklier door een ontsteking ernstig beschadigd is of als sprake is van alvleesklierkanker. In deze gevallen wordt (een deel van) de alvleesklier verwijderd.
Een zeker verband met de pancreatitis werd gevonden na inname van azathioprine, olsalazine, cimetidine, interferon-alfa, methyldopa, metronidazol en oxyfenbutazon.
Voor het stellen van de diagnose alvleesklierkanker wordt bijna altijd een CT-scan gemaakt. Een CT-scan is veel gedetailleerder dan een echografie. Soms wordt ook een MRI-scan gemaakt. Met een CT-scan of MRI-scan kan bepaald worden hoe ver de alvleeskliertumor is doorgegroeid en of er uitzaaiingen zijn.
Klachten bij alvleesklierkanker kunnen onder andere zijn: gele huid en geel oogwit (geelzucht) donkere urine en beige of grijswitte poep. gewicht verliezen.
De vijfjaarsoverleving van alvleesklierkanker is minder dan 5 procent. Daarmee heeft alvleesklierkanker, zeker in vergelijking met andere kankersoorten, een slechte prognose. Patiënten die de diagnose krijgen zijn vaak ouder dan 70 jaar. Bij meer dan de helft van de patiënten is de tumor al uitgezaaid tijdens diagnose.
Overmatig drinken heeft een negatief effect op de werking van dit orgaan. Wanneer de alvleesklier ontstoken raakt, spreken we van pacreatitus. Wanneer deze ontstekingen steeds terugkomen, hebben we te maken met chronische pancreatitus. Dit laatste komt vaak voor bij mensen die overmatig alcohol drinken.