De kroket is een typisch Nederlands product dat we over de grens maar moeilijk kunnen verkrijgen. Des te opvallender is het dat deze oer-Hollandse snack z'n oorsprong vindt in Frankrijk.
De kroket komt waarschijnlijk uit Frankrijk. Daar werd in 1705 een eerste recept neergeschreven in Le cuisinier royal et bourgeois, het kookboek van de kok van Lodewijk XIV. Het is het oudste, bekende recept van de vleeskroket.
De lange krokante geschiedenis
De oudste Nederlandse kroketten dateren van 1830. In de 19e eeuw werd gaar restvlees verwerkt tot een gepaneerde kroket om het vlees langer te kunnen bewaren. In deze tijd was het een chic tussengerecht, maar in de tweede wereldoorlog evolueerde de kroket tot een echte snack.
De roots van de kroket liggen in Frankrijk. Het woord 'kroket' komt van het Franse 'croquer', dat knabbelen betekent. In een receptenboek uit 1651 (Le cuisinier royal et bourgeois) van de kok van Lodewijk XIV werd hij al beschreven.
Nederland. In Nederland wordt met een kroket meestal een vleeskroket bedoeld, doorgaans van rund- of kalfsvlees. Hoewel vleeskroketten vroeger een slagers- en banketbakkersproduct waren, worden vleeskroketten vooral als typische snack bij de meeste snackbars verkocht.
Het begon allemaal in 1954 toen de eerste frikandel werd geïntroduceerd in de Nederlandse stad Dordrecht. Gerrit de Vries maakte toentertijd gehaktballen die hij vervolgens verkocht aan de horeca. Veel mensen waren groot liefhebber van zijn ronde gehaktwonderen.
Schotse en Zweedse archeologen melden in het blad Royal Society Open Science dat ze in het steentijddorp Skara Brae op de Orkney Eilanden de oudste snack ter wereld hebben aangetroffen: gebakken Orkney-woelmuis, Microtus arvalis orcadensis.
België: De Belgen houden van kroketten, maar vullen ze liever met garnalen dan met rundvlees. Of met kaas, wanneer het om kaaskroketten gaat. Die zijn trouwens niet rond, maar eerder vierkant.
De traditionele Nederlandse kroket is de rundvleeskroket, dus gevuld met rundvlees.Daarnaast komen kalfsvleeskroketten en satékroketten ook vaak voor in Nederland. Wanneer je thuis zelf kroketten wil maken, kun je het beste runderpoulet of kalfspoulet gebruiken.
Dit heerlijke gele sausje zorgt ervoor dat een hap van je Bourgondische kroket wordt getransformeerd in een ware smaakexplosie. Deze smaakbeleving is eigenlijk heel makkelijk te verklaren, want vetten en zuren gaan bijzonder goed samen in een gerecht.
Het beste qua voedingsstoffen
Er is nog één onbelichte factor over: de voedingsstoffen. In een kroket zit ijzer, vitamine B1, B3, D en E. Kaas is rijk aan zout, magnesium, calcium, vitamine A, B2, B11 en B12. Beide zijn dus een goede aanvulling qua voedingsstoffen.
De winnaar
De grote winnaar van deze test was McCain, maar er was een ex aequo tussen de klassieke kroketjes en die op grootmoeders wijze. Op de tweede plaats volgen de geribbelde kroketten van Carrefour. Commentaren: 'Lekker veel nootmuskaat', 'Goede aardappelsmaak', 'Goede combinatie tussen de korst en de vulling'.
Die moet voor het frituren van gekoelde kroketten staan op 180 graden, voor bevroren kroketten 175 graden. In de praktijk zul je moeten spelen met de temperatuurinstelling van de frituur om de temperatuur van de olie correct te krigen en te houden.
De eerste bitterbal (danken we aan de Spanjaarden)
Zij frituurden balvormige hapjes met een korst van oud brood waar ze ragout in stopten. In de eeuwen die volgden werd de bitterbal vervolmaakt. Waarschijnlijk was de bitterbal er dus eerder dan de kroket.
De officiële spelling van de naam van de snack is kroket. Tot 1995 was croquet ook juist, maar sindsdien heeft alleen kroket een officieel stempel. Croquette is in het Nederlands nooit een (officieel) juiste spelling geweest. Dat betekent natuurlijk niet dat je dit Franse woord niet zou mogen 'lenen'.
Dat doet Sander de Boer van Food Partners goed. Hij bedacht de snack die, in samenwerking met krokettenbar Happtoe en Reypenaer Kaas, op de markt is gebracht. Het kostte dik een half jaar - en heel veel proeven - om de perfecte kaaskroket te ontwikkelen. Vooral het frituren van de kaas bleek lastig.
De allereerste frikandel werd in 1954 gelanceerd in Dordrecht. Gerrit de Vries, een slagersknecht, maakte toentertijd gehaktballen die hij vervolgens verkocht aan de horeca. Niet alleen de horeca maar ook velen anderen waren dol op Gerrit's gehaktballen.
De frikandel bevat gewoon vlees: kippenvlees, varkensvlees en heel soms wat paardenvlees. Het grootste deel van het vlees dat in de snack wordt verwerkt is zogeheten separatorvlees. Dat zijn kleine restjes die aan de botten blijven zitten nadat de filet, borst en andere grotere stukken van de kip zijn afgesneden.
Vlaams friteshuis Van Gogh in Amersfoort komt met verschillende kroketten voor in bijna alle categorieën van de Hall of Fame 2021, die op oudjaarsdag werd gepubliceerd. De klassieke rundvleeskroket deed het het allerbest: met een 9.07 werd de kroket nummer 1 in het Klassiek Klassement.
Nu worden er in Nederland 300 miljoen kroketten per jaar gegeten. Dat is op 17 miljoen Nederlanders zo'n 17 kroketten per jaar.
Als je gek bent op bitterballen, dan ga je de Duitse variant waarschijnlijk ook lekker vinden. Deze look alikes worden gemaakt van aardappeldeeg en gevuld met allerlei soorten vlees of gevogelte. Je rolt ze door ei en paneermeel om ze vervolgens lekker knapperig te frituren.
Reken op 200 Ã 250 g aardappelen per persoon (voor puree mag dat 250 Ã 300 g per persoon zijn). Ga je kroketjes serveren, voorzie dan 6 stuks per persoon en hou een extra zak achter de hand in de diepvriezer.
De helft van de Nederlanders eet wel eens een gezonde snack tijdens het TV kijken, waarbij de appel onbetwist de meest populaire gezonde snack is (48 procent), gevolgd door banaan (40 procent) en komkommer (29 procent).
Frikandellen. Dat de frikandel de populairste snack is van Nederland, kon je al eerder lezen op onze website. Aan het einde van de jaren 90 nam de frikandel de kroon over van de kroket. Deze langwerpige vleessnack is niet weg te denken uit de cafetaria.