Vooralsnog (dit kan altijd veranderen, natuurlijk) zal je afgeloste huis niet tot je vermogen gerekend worden. Over vermogen betaal je in Nederland vanaf een bepaald bedrag belasting. Dat is wel zo voor bijvoorbeeld spaargeld en beleggingen, maar niet voor geld dat in je woning zit.
Dat je je hypotheek hebt afbetaald, is goed nieuws. Je hoeft dan niets meer te betalen aan je hypotheekaanbieder. Houd er wel rekening mee dat je minder profiteert van hypotheekrenteaftrek. En dat de Wet Hillen wordt afgebouwd, waardoor je na een tijdje misschien meer eigenwoningforfait gaat betalen.
Sinds 2019 betalen woningbezitters met een lage hypotheek inkomstenbelasting over de WOZ-waarde. Sinds 2005 betaalden woningbezitters geen inkomstenbelasting over de WOZ-waarde van hun woning als ze hun hypotheek (bijna) hadden afgelost. Die regel werd ook wel de wet Hillen genoemd. De wet Hillen is in 2019 afgeschaft.
Het belangrijkste voordeel van hypotheekvrij leven is dat je geen maandelijkse lasten aan je hypotheek kwijt bent. Dat maakt je financieel veerkrachtiger, je bespaart er een flink bedrag aan hypotheekrente mee en je hoeft minder vermogensbelasting te betalen.
Voor de meeste huiseigenaren bedraagt de bijtelling 0,65 procent over de WOZ-waarde. De uitkomst wordt opgeteld bij het inkomen en daar wordt belasting over geheven. De bijtelling voor een huis van twee ton bedraagt dus: 200.000 x 0,65 procent = 1.300 euro.
Je hypotheek vervroegd aflossen kan heel verstandig zijn, maar is in de volgende gevallen juist niet aan te raden: Wanneer je minder hypotheekrente betaalt, wordt je hypotheekrenteaftrek ook lager. Hierdoor wordt je belastbaar inkomen hoger. Dit zorgt ervoor dat je mogelijk meer belasting moet betalen in box 1.
Door extra af te lossen kan de risico-opslag soms naar beneden. Ook als de rente nog een tijd vaststaat. Een lagere risico-opslag scheelt soms wel 0,5% aan hypotheekrente. Soms past de hypotheekaanbieder de risico-opslag direct aan na een (extra) aflossing.
Hypothecaire lening: geen maximumleeftijd in de wet
Het is niet zo dat de wet een maximumleeftijd voorziet voor het afsluiten van een hypothecaire lening. In theorie kan je dus op eender welke leeftijd een hypothecaire lening afsluiten.
In de meeste gevallen is het dus verstandig om uw hypotheek af te lossen als u voldoende spaargeld heeft. Uw spaargeld levert immers bijna niets op, en een besparing is bijna altijd mogelijk.
Wat in de praktijk vaker voorkomt dan een huis kopen zonder hypotheek, is een huis kopen met eigen geld én een hypotheek. Je kunt dan je overwaarde of je spaargeld inbrengen en daarmee een deel van de koopsom en de kosten koper betalen. Voor het resterende gedeelte sluit je een hypotheek af.
Als je hypothecair krediet afbetaald is, komt er ruimte vrij voor een nieuwe lening. Hoeveel? Dat hangt af van wat jij nodig hebt. De tariefformule (vaste, variabele of semi-variabele rentevoet, al dan niet met een variabele looptijd) hangt van het tijdstip en je persoonlijke situatie af.
Een aflossingsvrije hypotheek hoef je niet af te lossen
Na dertig jaar moet je de hypotheekschuld aflossen. Dat doe je bijvoorbeeld met spaargeld, door een nieuwe hypotheek af te sluiten of door te verhuizen en met de opbrengst je aflossingsvrije hypotheek af te lossen.
Hoeveel spaargeld mag je hebben 2021? In het jaar 2021 mag je een heffingsvrij vermogen hebben van € 50.000. Met een partner is het heffingsvrij vermogen vastgesteld op € 100.000.
Maar liefst 39 procent van de woningbezitters heeft daadwerkelijk extra op de hypotheek afgelost. Van deze groep heeft 20 procent tussen 5.000 en 10.000 euro extra afgelost. 17 procent loste tussen 10.000 en 15.000 euro extra af en ruim een kwart (27 procent) zelfs meer dan 20.000 euro.
Als je hebt afgelost op je huidige hypotheek, kun je (een deel van) dat afgeloste bedrag weer opnemen. De overwaarde die ontstaat door af te lossen op je hypotheek kun je, onder voorwaarden, gebruiken voor de verbouwing van je huis. We noemen dit een heropname. Ook in dit geval maak je gebruik van de Verbouwregeling.
Als je je hypotheek volledig hebt afgelost bij je geldverstrekker, verdwijnt de lening uit de administratie bij de betreffende geldverstrekker. De geldverstrekker vraagt dan van je dat je de hypotheek ook laat uitschrijven (royeren/doorhalen) uit het Kadaster. Formeel hoeft dat op dat moment niet.
Als je op 1 januari 2022 niet meer dan €50.650,- aan spaargeld of beleggingen hebt, betaal je geen vermogensrendementsheffing. Voor fiscale partners ligt de belastingvrije grens bij €101.300,-. Het spaargeld en beleggingen die je belastingvrij mag hebben is groter dan voorgaande jaren.
Voordelen aflossen
Als je een bedrag aflost op jouw hypotheek, daalt je totale hypotheekschuld. Je betaalt dan minder rente. Bij een rentetarief van 5% bespaar je voor iedere € 1.000 die je aflost, € 50 bruto per jaar. Dus als je € 10.000 aflost op je hypotheek, bespaar je € 500 bruto per jaar.
Na 30 jaar gaat de hypotheek van box 1 naar box 3. De hypotheek wordt dan strenger getoetst op basis van het inkomen. Loopt de hypotheek af na uw 56ste dan bepaalt het pensioeninkomen mede wat u kunt lenen. Banken houden 10 jaar voor de pensioendatum al rekening met een (lager) inkomen na het pensioen.
Maar slechts een kwart van deze huizenbezitters heeft een hypotheek. In Nederland ligt dat heel anders: 69,4 procent van de Nederlanders heeft een eigen huis en 60,7 procent van de Nederlanders heeft een hypotheek. Dat wil zeggen dat nog geen negen procent van de Nederlanders een koophuis zonder hypotheek heeft.
Het is zeker mogelijk om een hypotheek af te sluiten als je wat ouder bent. Er zit namelijk geen maximale leeftijd aan het afsluiten van een hypotheek. Er zit wel een maximale leeftijd aan de overlijdensrisicoverzekering (ORV).
Aan de hypotheek zelf zit geen maximumleeftijd verbonden. Toch is het niet vanzelfsprekend dat je op hogere leeftijd daadwerkelijk een hypotheek kunt krijgen. Want hoe ouder je bent, hoe groter de kans dat je binnen die dertig jaar overlijdt. Dan ziet de bank het door jou geleende geld dus niet terug.
Aflossen blijft voordeliger
Je moet er ook nog eens belasting over betalen, vermogensrendementsheffing oftewel box 3-belasting. Als je je spaargeld in je huis stopt, ben je daar vanaf. Goed nieuws is dat de vrijstelling in box 3 per 1 januari 2021 waarschijnlijk € 50.000 per persoon is.
De lineaire hypotheek is goedkoper als je kijkt naar de gehele looptijd van de hypotheek. Omdat je de schuld sneller aflost, betaal je over de totale looptijd minder hypotheekrente. Toch is de annuïteitenhypotheek de meest gekozen hypotheekvorm van de twee.
Hypotheekvrij betekent ook dat een huis volledig van jou is. Als een hypotheek nog loopt, is de woning in principe het onderpand voor de lening. Als deze volledig is afgelost, kun je de woning voor 100 procent optellen bij jouw eigen vermogen.