Door vergrijzing stijgt het aantal pensioengerechtigden, terwijl het aantal werkenden daalt. Werkenden moeten daardoor steeds meer premie afdragen. Daarbij komt dat ouderen extra voorzieningen nodig hebben, zoals bejaardenwoningen en zorg op allerlei gebied. Ook die kosten komen deels ten laste van de maatschappij.
Het aandeel ouderen in de samenleving neemt toe. Ook bereiken mensen steeds vaker een hoge leeftijd. Hierdoor hebben steeds meer mensen een chronische aandoening zoals artrose, nek- en rugklachten, diabetes en dementie. Bovendien hebben mensen steeds vaker meerdere aandoeningen tegelijk.
De gevolgen van vergrijzing worden vaak als probleem gezien. Maar er is juist zoveel goed nieuws te vertellen. Mensen worden steeds gezonder ouder en dankzij de vergrijzing zijn er fantastische innovaties op komst die ervoor zorgen dat mensen straks geen zwaar lichamelijk werk meer hoeven te doen.
De sterfteontwikkeling is feitelijk de belangrijkste oorzaak van de vergrijzing. Nederlanders leven gemiddeld steeds langer, mannen gemiddeld bijna 80 jaar en vrouwen 83 jaar. De stijging van de gemiddelde levensduur kwam in het verleden vooral door het terugdringen van besmettelijke ziekten.
De vergrijzing zou goed zijn voor het milieu: hoe ouder de bevolking, hoe minder CO2-uitstoot, blijkt uit Duits en Amerikaans onderzoek. In de meeste landen leven mensen steeds langer en krijgen ze minder kinderen. Daardoor wordt de bevolking gemiddeld ouder dan vroeger.
In 2040 zal iets meer dan een kwart van de bevolking 65 jaar of ouder zijn, Het aandeel 80-plussers loopt naar verwachting op tot 10 procent rond 2050. Nu gaat het nog om respectievelijk 16 en 4 procent. De potentiële beroepsbevolking van 20- tot 65-jarigen omvat nu 10,1 miljoen mensen.
Ontgroening is het afnemen van het aandeel jongeren in de bevolking als gevolg van een afname van het geboortecijfer, vaak door het aflopen van een geboortegolf.
De totale kosten zijn met € 107,9 miljoen gestegen: van € 675,6 miljoen in 2015 naar € 783,4 miljoen in 2019 (gemiddelde groei van +3% per jaar). Het grootste aandeel van deze stijging is toe te schrijven aan mensen jonger dan 65.
Relatief groeide Beemster in 2021 het snelst, met 58,7 mensen per duizend inwoners. Op de tweede en derde plaats stonden Zoeterwoude en Heumen. In absolute zin groeien de grote steden het sterkst. In 2021 kreeg Amsterdam er 9 295 inwoners bij, 's-Gravenhage 5 097 en Rotterdam 3 837.
Wat is vergrijzing? De 'vergrijzing van de bevolking' is een uitdrukking waarmee wordt aangetoond dat de gemiddelde leeftijd binnen die bevolking omhooggaat. Met andere woorden: het percentage 'ouderen' stijgt. Het is het gevolg van hogere levensverwachting in combinatie met een laag geboortecijfer.
Een bejaarde, soms ook senior, is iemand van gevorderde leeftijd. Voor deze levensfase wordt doorgaans de leeftijd van 70 tot 80 jaar aangehouden, en is men ouder dan 80 jaar dan is men hoogbejaard.
In de afgelopen decennia nam het aantal honderdplussers, inwoners die 100 of ouder zijn, vrijwel jaarlijks toe, maar sinds enkele jaren stokt de groei rond 2 200 honderdplussers. Van de 2 189 honderdplussers op 1 januari 2019 was met 1 850 personen het overgrote deel vrouw.
Over het algemeen wonen er 2.000 honderdjarigen in Nederland, waarvan er 88 boven de 105 jaar zijn.
Door vergrijzing stijgt het aantal pensioengerechtigden, terwijl het aantal werkenden daalt. Werkenden moeten daardoor steeds meer premie afdragen. Daarbij komt dat ouderen extra voorzieningen nodig hebben, zoals bejaardenwoningen en zorg op allerlei gebied. Ook die kosten komen deels ten laste van de maatschappij.
Op 1 januari 2020 telt Nederland 3 457 535 inwoners ouder dan 65 jaar. Dat is 19,8 procent van de bevolking. De vergrijzing van Nederland is opgelopen: in 1990 was nog 12,8 procent van de inwoners 65-plus. Er zijn 2 618 874 mensen van 65 tot 80 jaar, en 838 661 80-plussers.
De oorzaken van de vergrijzing
Mensen worden steeds ouder, de levensverwachting neemt toe. Er worden minder kinderen geboren dat vroeger. Na de tweede wereld oorlog was de babyboom, er werden toen erg veel kinderen geboren. Iedereen die toen geboren is, is nu oud.
Hoe ziet de leeftijdsopbouw van de Nederlandse bevolking eruit? Gemiddeld zijn inwoners van Nederland 42,4 jaar oud. In 1975 was dat nog 33,2 jaar en in 1950 30,8 jaar. Ten opzichte van toen zijn er vooral meer ouderen en minder jongeren onder de twintig.
Volgens de statistieken van het CBS is de gemiddelde leeftijd van de Nederlanders in 2017 41,6 jaar. De peildatum is 1 januari van dat jaar. Met de gemiddelde leeftijd wordt het gemiddelde van alle leeftijden van alle inwoners van Nederland bedoeld. Mannen en vrouwen, van baby's tot hoogbejaarden, iedereen telt mee.
Highlights. In 2019 was meer dan een vijfde (20,3 %) van de EU 27-bevolking 65 jaar of ouder. Het aandeel 80-plussers in de EU 27 zal naar verwachting tussen 2019 en 2100 meer dan verdubbelen, van 5,8 % tot 14,6 %.
De totale bevolking neemt toe, maar uit de groep 15- tot 74-jarigen verdwijnen 45.000 mensen in die vier jaar. Die mensen worden ouder, of komen te overlijden. Het begrotingsoverschot van 0,3 procent van het bruto binnenlands product (bbp) in 2020 slaat in 2021 om naar een tekort van 0,4 procent van het bbp.
Op 1 januari 2021 zijn er volgens het CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) 2 618 874 mensen van 65 tot 80 jaar, waarvan 838 661 80-plussers.. Het aantal 65-plussers bedraagt nu 19,8 % van de totale bevolking.
De omvang van deze steunmaatregelen is naar schatting 4,1 miljard euro. Het grootste gedeelte van dit bedrag komt voor rekening van de continuïteitsbijdrage binnen de Zorgverzekeringswet (2,8 miljard euro).
Vergrijzing houdt in dat het aandeel ouderen in de totale bevolking toeneemt.
Vlaamse bevolking vergrijst: 1 op 5 is 65-plusser
Sinds 2000 nam het aandeel van de bevolking van 65 jaar of ouder toe: van 17% in 2000 over 18% in 2010 naar 21% in 2022. Het aandeel jonger dan 18 jaar daalde van 21% in 2000 naar 19% in 2022.