In streken waar geen of nauwelijks lichtpollutie voorkomt, kan men met het blote oog makkelijk 3000 à 3500 sterren, en een indrukwekkende Melkweg zien. In België valt dit terug tot een gemiddelde van 600 sterren, terwijl er in steden als Brussel, Antwerpen en Gent zelfs geen 100 meer te zien zijn.
De melkweg
In Vlaanderen heb je op goede nachten kans in Oostmalle (aan het militair vliegveld), Postel, de Westhoek, de Vlaamse Ardennen of de Voerstreek. Daarnaast zoek je de melkweg best op een maanloze nacht. Je ziet dan als het ware 'een wolk van sterren' net boven je hoofd. Dit is de melkweg.
De beste tijd om de Melkweg te bewonderen is in de maanden augustus, september en oktober. 's Avonds staat de Melkweg dan hoog aan de hemel, vanaf de oostelijke horizon via het punt recht boven je hoofd tot aan de westelijke horizon.
Het eerste Europese Dark Sky Park was het Galloway Forest Dark Sky Park in Zuid-Schotland. Het bestaat sinds 2009. Ongeveer 7.000 sterren kun je er zien en natuurlijk de Melkweg in volle glorie.
In de Melkweg vind je van alles. Van zwarte gaten, naar geboortekamers (waar de sterren geboren worden), tot rode reuzen (zeer oude sterren). Wij zijn onderdeel van de Melkweg. Hierdoor kunnen we niet precies zien en meten hoe het eruit ziet.
Het Melkwegstelsel draait dus om zijn as. Net zoals de zon en de planeten dat doen. Natuurlijk doet ook de zon aan deze beweging mee. Ze heeft maar liefst 220 miljoen jaar nodig om één keer om het centrum van het Melkwegstelsel te bewegen.
De Melkweg kan een donkere, zomerse hemel vullen met duizenden sterren. Hij is zo groot dat je hem met het blote oog kunt zien. Ga gewoon naar een donkere, afgezonderde plek. Als je op het noordelijk halfrond bent, kijk dan naar het zuiden.
De donkerste plekken voor het bekijken van de nachthemel boven Nieuw-Zeeland vind je in het Mackenzie Basin, binnen het Aoraki Mackenzie Reserve. In dit reservaat vol gletsjers ligt ook de hoogste berg van het land, en het gebied is ideaal voor kamperen en bergbeklimmen.
Eigenlijk is het bijzonder dat we ongeveer weten hoe ons Melkwegstelsel eruit ziet. We kunnen met steeds betere telescopen de ruimte buiten ons sterrenstelsel bestuderen, en de vorm van de stelsels daar bekijken. Uit zulke metingen weten we ook wat voor vormen sterrenstelsels zoal kunnen hebben.
Fotografeer in de nacht (inkoppertje, hè!). Ga niet op pad bij Volle Maan in verband met het licht maar op een moment dat er zo min mogelijk maan is. Fotografeer alleen als het onbewolkt is. Weet waar je aan de hemel de Melkweg kunt vinden.
Om de Melkweg op de foto te zetten heb je natuurlijk een camera nodig. Wat men vaak denkt is dat je op zijn minst een peperdure spiegelreflex camera nodig hebt om zulke Melkweg foto's te kunnen maken, maar niets is minder waar. Zelfs met een instap model van rond de 500 euro kan je prima de Melkweg op de foto zetten.
Orion is een van de opvallendste sterrenbeelden. Vooral Orions gordel, die bestaat uit drie heldere sterren op een rij, is makkelijk te herkennen. Orions gordel wijst recht naar de ster Sirius in het sterrenbeeld Grote Hond.
De Grote Beer herken je aan de vorm van de 'steelpan' die 7 felle sterren met elkaar vormen. Maar wist je dat De Grote Beer eigenlijk uit veel meer dan alleen die 7 felle sterren bestaat? De 'steelpan' is slechts een gedeelte. Ook leuk om te weten is dat de Latijnse naam van dit sterrenbeeld Ursa Major is.
Volle Maan. 's Avonds rond 22.30 uur zie je aan de oostzuidoostelijke hemel een wijde samenstand van de maan en de reuzenplaneet Jupiter. De planeet staat op grote afstand links van de maan. Hoger aan de hemel is het Herfstvierkant zichtbaar: de vier helderste sterren van het sterrenbeeld Pegasus.
Drenthe, Friesland, de Waddenkust en -eilanden en de Ardennen zijn waarschijnlijk de beste optie, althans wat lichtvervuiling betreft.
Op een bepaald moment is deze singulariteit begonnen met uitdijen en dat noemen wetenschappers de oerknal. De drijvende kracht achter de uitdijing van het heelal is donkere energie: een mysterieuze vacuümenergie die werkt als een soort anti-zwaartekracht.
Naast onze Melkweg ligt een sterrenstelsel, ons buursterrenstelsel. Dit buursterrenstelsel heet Andromeda en is nog groter dan de Melkweg. In dit sterrenstelsel zijn dan vast ook heel veel planeten te vinden, hoeveel weten we helaas niet.
Het heelal bevat (minstens) 2000 miljard melkwegstelsels. Dat is een 2 met twaalf nullen. Eén van die sterrenstelsels, onze eigen Melkweg, zou een diameter hebben van 200.000 lichtjaar.
In Nederland wordt het uitzicht op de Melkweg net als in de rest van Europa voor meer dan de helft van de bevolking ernstig vertroebeld door lichtvervuiling. Ons land wordt in de studie zelfs genoemd als één van de plekken waarvandaan je het verst moet reizen om een ongestoord uitzicht op de sterrenhemel te vinden.
Je moet er alleen wel wat voor overhebben, het mooiste uitzicht op de sterrenhemel heb je tussen 03.00 uur en zonsopkomst laat de sterrenkundige weten.
In delen van Frankrijk en boven in de bergen in Zwitserland en Oostenrijk zijn genoeg plekken te vinden met weinig lichtvervuiling, maar ook op onze eigen Waddeneilanden kan je 's nachts prima de melkweg fotograferen. De Melkweg loopt in de zomermaanden een beetje schuin van het Zuid-westen- richting het Noord-Oosten.
Andere sterrenstelsels staan verder weg. Met een amateur sterrenkijker zijn ze zichtbaar tot op een afstand van een paar honderd miljoen lichtjaar. Met professionele sterrenkijkers is echter vast te stellen dat ze veel dieper het heelal in te zien zijn, tot meer dan 10 miljard lichtjaren hier vandaan.
De Poolster is de voorste ster van het pannetje van de Kleine Beer. De Kleine Beer kun je vinden door vanaf de buitenste sterren van het pannetje van de Grote Beer een lijn te trekken. Verleng deze lijn vijf keer en je komt bij de Poolster uit. Zo kun je dus de Poolster vinden en dus ook het noorden.