Ruim 40 procent van de jongvolwassenen voelt vooral druk van de maatschappij en, net als de tieners, van hun ouders. Daarnaast zegt 36 procent van de werkende jongeren prestatiedruk te ervaren van collega's of leidinggevenden. Een derde van de scholieren en studenten ervaart die druk van leraren en docenten.
3.1 Stress bij jongeren
Ook over hun toekomst maken veel jongeren zich weleens druk. Tieners hebben naar verhouding vaker stress van school of studie, jongvolwassenen vaker van een te druk leven en hun toekomst. Het zoeken naar werk maar bijvoorbeeld ook sociale media zijn voor jongeren minder belangrijke stressoren.
Te veel werk op veel te korte tijd. School zorgt bij heel wat kinderen en jongeren voor druk op de ketel. Volgens een onderzoek van de Vlaamse Scholierenkoepel heeft maar liefst 75 procent van de jongeren stress op school. Vooral de competitie op school blijkt een bijzonder grote bron van stress op school te zijn.
Van alle stressfactoren ervaren 1 op de 4 jongeren het vaakst stress door school. 1 op de 3 scholieren kampt met druk om te voldoen aan verwachtingen van zichzelf of van anderen. Ook zegt 1 op de 10 jongeren onvoldoende vrije tijd te hebben. Slechts 2 procent ondervindt stress door social media.
Prestatiedruk is de druk die mensen voelen om te presteren en komt tegenwoordig veel voor onder jongeren. Bijna 70 procent van de studenten geeft aan vaak tot zeer vaak de druk om te presteren te ervaren. Prestatiedruk kan leiden tot psychische klachten, zoals stress, slapeloosheid, depressieve gevoelens en burn-out.
De Europese editie van UNICEF's wereldwijde onderzoek "The State of the World's Children Report: On My Mind" laat zien dat negen miljoen jongeren in Europa (10 tot 19 jaar) kampen met psychische problemen, waarbij het in meer dan de helft gaat om angst en depressie.
Maar liefst een kwart van alle studenten in Nederland heeft last van burn-outklachten. Een kwart, dat is een schrikbarend aantal.
De gemiddelde leeftijd waarop mensen een burn-out krijgen is gekelderd van 50 naar 32 jaar. Wat is er gebeurd met de jongeren van nu? 30 is het nieuwe 20, wordt wel eens gezegd. Maar als het om carrières gaat, lijkt 30 het nieuwe 50 te zijn.
Kun je een burn-out krijgen door school? Ja, je kan een burn-out krijgen door school. Bij jongeren spelen sociale druk, sociale media, angst om er niet meer bij te horen en FOMO (fear of missing out) spelen vaak een rol bij ontwikkelen van een burn-out.
Wanneer een situatie van ongezonde stress te lang duurt en meer energie vraagt dan je hebt, kun je uitgeput raken. Je raakt letterlijk opgebrand. Dat heet een burn-out. Ook jongeren kunnen een burn-out krijgen.
De cijfers die de leerlingen halen voor toetsen dalen gemiddeld met 0,5 – 1 cijferpunt, en dat is aanzienlijk. Veel HAVO-leerlingen blijken moeilijk in staat deze teruggang in cijfers om te buigen, en blijven daardoor zitten, of stromen af naar de MAVO.
Een overload aan huiswerk werkt echter averechts: het zorgt voor desinteresse en fysieke en emotionele vermoeidheid bij kinderen. Onder het credo 'leren doe je op school, en daarna is het tijd om te spelen, sporten of om je te vervelen' kiezen steeds meer ouders voor een huiswerkvrije basisschool.
Dat een leven met kinderen zo nu en dan stressvol kan zijn is algemeen bekend.
Oorzaken burn-out
Zo ervaren veel jongeren druk door de prestatiemaatschappij. Daarnaast speelt de digitalisering een rol bij de ontwikkeling van een burn-out. Jongeren hebben niet alleen te maken met een sociale omgeving thuis, in hun vrije tijd en op school, maar ook via social media.
Enkele mogelijke oorzaken van stress:
Wel is er veel veranderd met de komst van social media. Het continu in contact staan met de rest van de wereld gaat ten koste van tijd voor jezelf. Veel jongeren ervaren een sociale druk om te voldoen aan de verwachting; ze willen aan het 'perfecte' plaatje voldoen.
Zet je kinderen niet onder druk om steeds maar meer en beter te presteren. Houd zicht op de (hoeveelheid) activiteiten van je kinderen en grijp in als dat nodig is. Zorg dat je kinderen voldoende rustmomenten hebben. Zorg voor een stabiele thuissituatie.
Wat is er gebeurd? Je hebt het dit weekend misschien wel voorbij zien komen in het nieuws: acht op de tien jongeren zit tegen een burn-out aan. Dat blijkt uit weer een nieuw onderzoek.
Het verschil is dat een burn-out het gevolg is van langdurige overbelasting, terwijl een depressie ook kan ontstaan zonder dat er sprake is van overbelasting. Verder speelt aanleg bij het ontstaan van een depressie een grotere rol dan bij burn-out.
Zowel in 2019 als tijdens de Coronacrisis ervaren werknemers in het onderwijs, de ICT sector en de zorg het vaakst burn out klachten. In het onderwijs is het percentage werknemers met burn out klachten het hoogst. Maar liefst 1 op de 6 medewerkers is burn out of heeft te maken met burn out klachten.
Het per jaar geschatte en ongecorrigeerde aantal mensen met overspannenheid dat bekend was bij de huisarts is voor mannen toegenomen van 68.800 in 2011 naar 87.000 in 2018. Voor 2020 is het aantal mannen met overspannenheid geschat op 82.300.
In 2020 hadden 1,2 miljoen Nederlandse werknemers burn-outklachten, zo blijkt uit cijfers van TNO. Een burn-out of burn-out klachten kunnen met de juiste hulp en zorg effectief worden aangepakt.
Je ervaart spanningsklachten en/of bent erg angstig. Constant erg moe en slecht slapen. Je creëert een afstand met je omgeving, zoals je studie, vrienden of familie. Snel geïrriteerd door zaken en kunt je niet goed concentreren.
30% van de deelnemende studenten gaf aan dat ze sinds de coronacrisis meer gevoelens van angst of depressie hadden. Het merendeel van de studenten was emotioneel uitgeput en ruim een kwart van de studenten gaf aan soms of vaker levensmoe te zijn.
Vooral jonge vrouwen vaker psychisch ongezond dan twee jaar eerder. Bij jonge vrouwen (12 tot 25 jaar) is de psychische gezondheid het meest verslechterd. Waar in 2019 ongeveer 14 procent een MHI-5-uitkomst van minder dan 60 had, was dat 24 procent in 2021.