De term burn-out is geen officiële diagnose. In de officiële benaming spreken we dan van een somatische symptoomstoornis, of een depressie. Dit kan verschillen per persoon en moet altijd goed onderzocht worden.
De diagnose burn-out bestaat niet, zegt psychiater Christiaan Vinkers (42). Niet omdat de psychiatrie burn-outs niet kent – het komt niet aan bod in de opleiding en het staat niet in het psychiatrisch naslagwerk DSM-5. Maar omdat geen enkele arts een burn-out betrouwbaar kan vaststellen. 'De term wordt overal gebruikt.
In mei 2019 leek de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een belangrijke stap te hebben gezet in verband met de erkenning van burn-out als beroepsziekte door de aandoening op te nemen in haar Internationale Classificatie van Ziekten (ICD-11), een wereldwijd erkende benchmark voor gezondheidsdiagnoses.
De diagnose burn-out wordt doorgaans gesteld door je behandelende arts, meestal je huisarts. Ook al geldt een burn-out medisch gezien niet als aparte ziekte, toch heeft je arts hele specifieke richtlijnen voor het stellen van de diagnose.
De diagnose burn-out staat niet in de DSM-5 of de ICD-classificatie van de WHO. Onduidelijk is of burn-out – met klachten van slaap, stemming, prikkelgevoeligheid en vermoeidheid – fundamenteel verschilt van depressie en angst. Wel weten we dat een ernstige burn-out niet goed te onderscheiden is van een depressie.
Een arts kan overspannenheid of burn-out vaststellen aan de hand van medische richtlijnen. Het vaststellen of sprake is van overspannenheid of uiteindelijk een burn-out is van belang om het juiste medische behandelplan te kunnen laten volgen.
In principe kan iedereen een burn-out krijgen. De mensen met dit probleem zijn echter vaak getalenteerd, enthousiast en gemotiveerd. Jouw meest betrokken, geëngageerde en hardwerkende mensen lopen dus het grootste risico op een burn-out.
Gemiddeld duurt een burn-out negen maanden, dit wil zeggen, je bent negen maanden op ziekenkas. Van je burn-out af raken kan echter jaren duren. Het gaat hier om gemiddelden. Dit betekent dat er werknemers zijn die na een maand gaan werken en dat er mensen zijn die drie jaar van hun job weg blijven.
In totaal ben je gemiddeld gezien dus al snel 12 tot 15 weken bezig met herstellen. Het is belangrijk om op te merken dat de totale hersteltijd van persoon tot persoon sterk kan verschillen. Van alle werkgerelateerde psychische klachten, is de herstelperiode voor burn-out het langst.
Soms is een dag rust al voldoende, andere keren moet je een paar dagen rust nemen. Gun jezelf dat ook. Daarna kun je het beste enkele weken wat rustiger aan doen. Van elke terugval kun je ook leren.
Ziekte of burn-out
U hoeft niet snel bang te zijn voor ontslag als u ziek bent. Uw werkgever mag u dan namelijk niet ontslaan. Hij moet zijn best doen om u weer op een gezonde manier aan het werk te krijgen.
Soms lukt het om (gedeeltelijk) te blijven werken. Soms is het nodig om even helemaal niet te werken. Bespreek dit met uw werkgever en de bedrijfsarts. Neem ook altijd contact op met de bedrijfsarts als uw klachten komen door problemen op het werk.
Als je een burn-out hebt, voel je je lichamelijk en mentaal heel moe.Je voelt je letterlijk 'opgebrand'.Je raakt je grip op de situatie kwijt.En je krijgt klachten die veel invloed hebben op je dagelijks leven.
Als je vermoedt dat je een burn-out hebt, kun je het beste eerst naar de huisarts gaan voor een definitieve diagnose. Veel symptomen van een burn-out, zoals de extreme vermoeidheid, kunnen ook andere medische oorzaken hebben en de huisarts kan deze voor je uitsluiten door bij voorbeeld bloedonderzoek te doen.
Extreme vermoeidheid
Je voelt je leeg, 'opgebrand' en extreem vermoeid. Zo'n extreme vermoeidheid gaat niet weg als je uitrust, na een goede nachtrust of zelfs na een vakantie. De extreme vermoeidheid kan zo heftig zijn, dat je bijna letterlijk tot niets in staat bent en alles te veel is.
Vaak is er al tussen 2 en 3 maanden sprake van stress symptomen en klachten. Het gevolg is een gevoel van uitputting en niet kunnen functioneren in het werk. Herstel vanuit een overspannenheid ligt gemiddeld tussen de 2 – 8 weken.
De psycholoog helpt je om inzicht te krijgen in de situatie waarin je nu zit. Op welke situaties in het leven moet je anders reageren om van de stress af te komen? Een psycholoog kijkt vooral naar de persoonlijke ontwikkeling en minder naar de praktische zaken zoals de re-integratie naar werk.
Een burn-out gaat namelijk niet vanzelf over. Om te herstellen is een actieve aanpak nodig met voldoende ontspanning, aandacht voor jouw stressfactoren en leren om andere keuzes te maken. Onze psychologen kunnen je hierbij helpen.
Heeft een werknemer te maken met een burn-out? Zorg er dan voor dat er professionele hulp wordt gezocht en geef de rust en ruimte om helemaal bij te komen. Druk uitoefenen werkt niet bevorderlijk voor de situatie. Is het tijd voor re-integratie, begeleid hem of haar dan om rustig op te bouwen.
Als je burn-out1 bent en je kunt niet werken, dan nodigt de bedrijfsarts je uit voor een bezoek. Hij wil onderzoeken waarom je niet kunt werken en zal met je bespreken hoe je zo snel mogelijk weer beter kunt worden. Hij vraagt hoe het met je gaat.
Het gevolg van het langdurig negeren van de signalen is uiteindelijk totale uitputting en vermoeidheid, die vaak gepaard gaat met een groot aantal lichamelijke klachten (zoals hyperventilatie, hartkloppingen, maag- en darmklachten, paniekaanvallen, vergeetachtigheid, concentratieproblemen, slecht slapen en hoofdpijn).
Hoe moet ik mij ziekmelden bij een burn out? De regels over ziekmelden staan in jouw arbeidscontract cao of bedrijfsreglement. Kijk dan ook wat hierin staat over de manier waarop je je moet ziekmelden. Jouw werkgever is verplicht om maximaal 2 jaar (104) weken minimaal 70% van jouw loon door te betalen tijdens ziekte.
Iemand met burn-out klachten heeft last van de volgende drie kenmerken: Spanningsklachten, zoals: lichamelijke vermoeidheid, concentratieproblemen, geheugenproblemen, onrustig slapen, piekeren en/of een gejaagd gevoel. Verliezen van grip op de situatie en een gevoel van machteloosheid.
Burn-outklachten komen het minst voor bij werknemers jonger dan 25 jaar. Het meest komen de klachten voor bij werknemers ouder dan 25 jaar met een hoog opleidingsniveau.
Jongeren tussen de 12 en 25 jaar ervaren het vaakst stress van hun drukke leven en van hun school of studie8). Ook over hun toekomst maken veel jongeren zich weleens druk. Tieners hebben naar verhouding vaker stress van school of studie, jongvolwassenen vaker van een te druk leven en hun toekomst.