Wanneer het onweert en bliksemt kun je zelf beter niet in het water zijn. Het water geleidt de stroom. Wanneer de bliksem het water raakt gaat de stroom alle kanten uit en het zal jou raken wanneer je aan het zwemmen bent. De elektriciteit van de bliksem kan zich namelijk goed verspreiden over het wateroppervlak.
Uit onderzoek van ruimtevaartorganisatie NASA blijkt dat bliksem meer de neiging heeft in te slaan op vasteland dan in de open zee. Maar bij de kustlijn is die kans op een blikseminslag dan weer wel groter dan in open zee.
Bliksem zoekt steeds de kortste weg omlaag, en zal daarom juist het hoofd van een zwemmer treffen in plaats van het water naast hem of haar. Verlaat bij een naderend onweer meren, rivieren, de zee of een buitenzwembad. Zwemmen of surfen is op dat moment levensgevaarlijk.
De bliksem kiest de gemakkelijkste weg en slaat in waar het elektrische veld het grootst is. Zo goed als alles geleidt stroom beter dan de lucht, dus slaat de bliksem vaak in op het hoogste punt. Ook ijzeren constructies geleiden erg goed en trekken dus de bliksem aan.
Het lijkt een klassiek fabeltje, maar het is toch echt waar: vermijd contact met stromend water. Slaat de bliksem dichtbij in, dan zoekt de stroom een uitweg langs leidingen. Dus niet alleen een douche en een bad kunnen gevaarlijk zijn, of kranen in het algemeen, maar ook radiatoren. Fietsen.
Houd ramen en deuren gesloten, bliksem wordt aangetrokken door tocht. Blijf uit de buurt van koperen leidingen en elektrische kabels. Haal alle stekkers uit het stopcontact (dus niet bellen met een telefoon die in het stopcontact zit). Ga niet douchen of in bad, vermijd bij voorkeur contact met stromend water.
Volgens Buienradar werd die veroorzaakt door 'de gevaarlijkste soort bliksem ter wereld'. Uit een analyse blijkt dat de bliksem een ontzettend hoog ampère had: 267.000. Dat is dichtbij het maximum van 300.000 ampère voor dit soort bliksems en tien keer zoveel als een normale blikseminslag.
Ga gehurkt zitten als je je in een open veld bevindt.
Duik ineen met je voeten tegen elkaar. Ga nooit liggen! Ga direct uit het water zodra je donder hoort. Water is een goede bliksembegeleider en door het grote oppervlak kan de bliksem op veel plekken inslaan.
Bliksem en aarde geven stroom. Te veel stroom! Niet alleen hoog nestelende vogels kunnen getroffen worden. Als een voorjaarsstorm met bliksems een boom velt, zijn alle nesten reddeloos verloren.
- Bij toenemende elektrische stroom zal eerst het gedrag van de vis veranderen, dan zullen ze een aanval krijgen waardoor ze tijdelijk verdoofd worden (en boven drijven) en als de hoeveelheid elektriciteit te hoog is zullen ze inderdaad doodgaan.
Als een boom naast je huis wordt geraakt kan de spanning via de leidingen in de grond, zich naar je huis verplaatsen en slaat door op je elektrische apparaten. Als bliksem thuis inslaat kan er brand ontstaan, muren kunnen scheuren of inzakken.
Bliksem kan via metalen leidingen, en dus ook de waterleiding, naar binnen komen. Water geleidt goed en dus kan het zo zijn dat er stroom uit je douche komt. Ga ook niet naast je verwarming staan. Een verwarming is van metaal en ook daar kun je een een tik van krijgen.”
Je vermijdt best alle contact met stromend water. Dus: niet douchen, geen bad nemen, je handen niet wassen en de afwas of handwas moeten ook maar even wachten. Water is een uitstekende geleider voor stroom, vandaar.
Douchen en afwassen
Doordat stroom bij blikseminslag ook via leidingen binnen kan komen én water stroom kan geleiden, is het beter om ook alles waar water uit komt, te mijden. Een douche nemen, je handen wassen of de afwas doen, kun je dus beter uitstellen tot de bui over is.
Sta niet te dicht bij het raam
Ja, een onweersbui is een prachtig gezicht. Helemaal als het buiten donker is. Maar het kan gevaarlijk zijn om dicht bij het raam te staan: door de klap en energie van een blikseminslag, kunnen ramen springen.
Haal dus altijd gelijk de stekkers van alle elektrische apparatuur uit het stopcontact als het onweert. Zelfs de oplader van uw mobiele telefoon. Blikseminslag kan er namelijk voor zorgen dat alle stoppen doorslaan en dat de apparaten onherstelbare schade oplopen.
Ga naar binnen als het onweert
Binnenshuis is de veiligste plek. Maar als je geen stevig gebouw in de buurt hebt, kun je je toevlucht ook zoeken in een afgesloten auto. De kooivormige autoconstructie van geleidend materiaal werkt als een zogeheten 'Kooi van Faraday'.
Zit u in een open boot, bent u aan het zwemmen, of staat u op een surfplank, zorg dan dat u zo snel mogelijk het water verlaat. Verblijft u in een gesloten schip, houdt dan alle luiken gesloten, steek geen armen of benen uit de patrijspoorten (op een stalen schip bent u het veiligst).
Omgekeerd wordt soms enkel de bliksem gezien. Een bliksemschicht heeft gemiddeld een hoogte van 15km, zodat deze, afhankelijk van de bewolking, van op grote afstand zichtbaar kan zijn. Wanneer het geluid dan niet zo ver draagt, door bijvoorbeeld tegenwind, zal men geen donder horen.
Joseph Dwyer, Ningyu Liu en Hamid Rassoul denken dat onweerswolken in staat zijn om behalve 'normale' bliksem ook 'donkere bliksem' te produceren, die weinig licht bevatten, maar des te meer gammastraling. Bij die donkere bliksems komen elektronen en hun antimaterie-partner positronen aan te pas.
Hoewel mensen vaak denken dat de bliksem van boven naar onder gaat, vinden de ladingen zich eerder halfweg! Een stroom met negatieve lading zoekt zijn weg naar de grond en een stroom met positieve lading vindt de negatieve stroom in de andere richting.
In een huis ben je ook redelijk veilig, mits je niet in de buurt van koperen leidingen of elektrische kabels bent. Ook schijnt douchen en badderen een afrader te zijn. De kans dat je geraakt wordt door de bliksem is gemiddeld 1 op 2 miljoen.
Ja! In een auto zit je veilig als het onweert. Mocht je onverhoopt geraakt worden door de bliksem dan dient de carrosserie als de zogenaamde 'kooi van Faraday'. De bliksem wordt rondom de passagiers naar de grond geleid.
Hoewel de banden van de fiets van rubber zijn, en rubber geleidt niet, is fietsen sterk af te raden. Sterker nog, zit u op de fiets en gaat het onweren, zet dan de fiets ergens neer en ga lopend verder. Dit geldt ook voor de brommer, motor en e-bike.