Na een borstsparende operatie volgt er bijna altijd nog radiotherapie (een bestralingsserie). Afhankelijk van het stadium en de ernst van de ziekte wordt een gedeelte of de hele borst bestraald. Het kan ook nodig zijn om de lymfklieren ook te bestralen. Na een borstamputatie volgt er soms ook radiotherapie.
Soms is alleen bestraling nodig op het deel van je borst waar de tumor gezeten heeft. Dit hangt af van je leeftijd en kenmerken van de tumor. Je arts zal hier uitleg over geven. Soms zal de arts voorstellen om geen aanvullende behandeling met bestraling te doen.
De bijwerkingen hangen samen met het gebied dat bestraald wordt. Maar er zijn ook een aantal algemene reacties die op kunnen treden, zoals vermoeidheid, meer behoefte aan slaap en minder eetlust. De meeste bijwerkingen verdwijnen enkele weken na de laatste bestraling.
Na een borstoperatie kunnen er nog kankercellen zijn achtergebleven. Om die te vernietigen is bijna altijd nog een behandeling nodig. Bijvoorbeeld bestraling, chemotherapie, antihormonen of het blokkeren van groei-eiwitten. Zo'n behandeling maakt de kans kleiner dat de kanker terugkomt of uitzaait.
Na een borstsparende operatie wordt u in de meeste gevallen bestraald op het resterende borstweefsel. Dit verkleint de kans dat de tumor terugkeert. De bestralingsbehandeling bestaat uit een serie bestralingen op de gehele borst.
Afhankelijk van de plaats van bestraling kunnen verschillende types slijmvlies geïrriteerd raken. Er kunnen aften ontstaan (mondslijmvliesontsteking), een slokdarmontsteking of een intestinale irritatie in de maag- en darmwand, met misselijkheid en diarree als gevolg.
Advies aangepaste voeding tijdens bestraling
Vermijd alcohol, tabak, alle melkproducten, koffie, chocola, frisdranken met cafeïne, vers en gedroogd fruit, noten, zaden, rauwe groenten, alle soorten pasta, sterk gekruid eten, kant en klaar maaltijden. Wees heel zuinig met vet en boter.
Bestraling zelf doet geen pijn. Ook bestraling van binnenuit (brachytherapie) doet geen pijn. Bestraling kan wel bijwerkingen hebben die pijn doen, bijvoorbeeld darmkrampen of pijn in je mond. Je huid kan na een aantal keren ook gevoeliger worden en soms pijn gaan doen.
Een kankercel groeit niet zo snel. De tijd tussen de diagnose en de operatie mag volgens de daarvoor geldende medische normen, ook afgestemd met de borstkankervereniging, drie weken zijn.
Bestraling is een behandeling voor veel soorten kanker. Soms om te genezen, soms vóór, aanvullend op of na een andere behandeling. Bestraling kan ervoor zorgen dat de tumor helemaal verdwijnt.
Maar omdat radiotherapie ook gezonde cellen beschadigt, is er een risico dat er opnieuw kanker ontstaat (het gaat hierbij niet om terugkeer van de oorspronkelijke tumor of uitzaaiingen daarvan).
De arts vertelt u hoevaak u bestraald gaat worden. De eerste bestraling vindt ongeveer binnen een week na de CT-scan plaats. Deze tijd is nodig voor het uitwerken van het bestralingsplan. De behandeling duurt ongeveer een kwartier, maar de echte bestralingstijd is veel korter; ongeveer 1 a 2 minuten.
Vermoeidheid tijdens je behandeling
Dat geldt voor chemotherapie en bestraling, maar je kunt ook moe zijn door andere behandelingen. Behandelingen beschadigen kankercellen en gezonde cellen. Daardoor is je lichaam steeds bezig met kankercellen opruimen en gezonde cellen laten herstellen. En daar kun je moe door zijn.
Na een borstamputatie mag u gedurende vier tot zes weken geen zwaar huishoudelijk werk doen of zwaar tillen (niet meer dan 5 kg), zodat de wond voldoende tijd heeft om te genezen. Na een sparende operatie kan u na een paar dagen steeds meer bewegen en na een tot twee weken weer alles doen wat u voor die tijd deed.
Preventieve bestraling van je hersenen na chemotherapie
Deze bestraling gebeurt uit voorzorg: preventief. Het doel is om te voorkomen dat de kanker naar je hersenen uitzaait. Deze bestraling bestaat meestal uit 5 tot 10 behandelingen en duurt maximaal twee weken.
Voordat de behandeling met bestraling begint, krijg je bijna altijd een CT-scan. Hiermee bepaalt de radiotherapeut-oncoloog nauwkeurig welk gebied bestraald moet worden. Als de tumor meebeweegt op je ademhaling, houdt de arts hier rekening mee. Met de informatie van de scan kan de arts een bestralingsplan maken.
Het kan weken duren voordat de vermoeidheid minder wordt. Dat je moe bent voor, tijdens en kort na de behandeling, is heel normaal. De ziekte en de behandeling vragen veel van je lichaam. Ook slecht slapen, weinig bewegen, pijn of een verminderde eetlust kunnen ervoor zorgen dat je moe bent.
Het verwijderen van de schildwachtklier is een methode om eventuele uitzaaiingen in lymfeklieren op te sporen.
In Nederland krijgt 1 op de 7 vrouwen de diagnose borstkanker. Bij borstkanker zit er een kwaadaardige tumor in één of beide borsten. Heel soms komt borstkanker voor bij mannen.
Zolang u zich fit genoeg voelt, is er geen enkel bezwaar tegen autorijden. Uiteraard is het niet toegestaan aan het verkeer deel te nemen als u gebruik maakt van medicatie die de rijvaardigheid beïnvloedt, bijvoorbeeld bepaalde pijnmedicatie.
Werk je tijdens de behandeling, let dan goed op de signalen van je lichaam. Vraag niet te veel van jezelf en neem op tijd rust. Wanneer je doorwerkt is er vaak meer mogelijk dan je denkt. Bespreek met je werkgever en de bedrijfsarts wat jij nodig hebt om (deels) te kunnen blijven werken.
Met radiotherapie worden de cellen van een gezwel zó beschadigd dat ze zich niet verder kunnen delen, of dat hun stofwisseling ontregeld raakt. De kankercellen sterven dan af. Helaas raken gezonde cellen ook beschadigd. Deze gezonde cellen herstellen zich gelukkig beter dan kankercellen.
Verandering van borst of borstwand na bestraling
Dit kan gevoelig zijn. Meestal trekt dit in de volgende jaren weg. Afhankelijk van de gegeven dosis kan na verloop van maanden tot jaren het gebied bij het litteken wat vaster aan gaan voelen.
Na de borstsparende operatie volgt altijd een periode van bestraling (radiotherapie). Dit is om eventueel achtergebleven kwaadaardige cellen in het borstklierweefsel uit te schakelen. Tussen de operatie en de bestraling zitten 5 tot 8 weken. In die tijd kan de wond helen.
Een naadloze BH van zacht materiaal is een goede oplossing bij overgevoeligheid van de huid. Naadloze BH's zijn er zowel in voorgevormde als niet-voorgevormde modellen. Bij radiotherapie kies je liever een BH in een donkere kleur.