In veel van CAO's staat vastgelegd dat je slechts eens in de vijf jaar een doorbetaalde vrije dag hebt, tijdens een zogenaamd lustrumjaar. Deze lustrumjaren vinden plaats in 2020, 2025 en 2030.
2022 is geen lustrum jaar – wat staat er in de cao? In een aantal cao's is afgesproken dat 5 mei alleen geldt als een betaalde vrije dag in lustrumjaren. Is er geen cao, dan is het aan de werkgever of de werknemers vrij zijn op 5 mei. Soms is dit recht opgenomen in de arbeidsovereenkomst of in een bedrijfsreglement.
Ook Bevrijdingsdag is een officiële feestdag, maar in de meeste cao's is opgenomen dat werknemers alleen vrij zijn in lustrumjaren. Dat betekent elke 5 jaar. De eerstvolgende keer is dat in 2025.
Is 5 mei 2022 een vrije dag? Bevrijdingsdag wordt door de overheid weliswaar als wettelijke feestdag aangemerkt, maar het ligt nog steeds aan de werkgever/cao of werknemers vrij zijn.
Bevrijdingsdag is niet altijd dubbel betaald. De overheid heeft ooit bepaald dat de CAO's dit zelf mogen bepalen. In bijna iedere CAO staat vermeld dat één keer in de 5 jaar Bevrijdingsdag een feestdag is. Dan heb je vrij of krijg je dubbel betaald.
Koningsdag 27 april (woensdag)
Je bent vrij, tenzij daar in je cao iets anders over staat.
2 minuten stilte dodenherdenking
De 2 minuten stilte zijn in Nederland van 20:00 tot 20:02 uur. In het Caribische deel van het Koninkrijk der Nederlanden is dit van 18:00 tot 18:02 uur. Op andere plaatsen in de wereld zijn de 2 minuten stilte op een geschikt moment.
Helaas is niet elke feestdag een officiële feestdag in Nederland. Zo zijn bijvoorbeeld oudjaarsdag, Sinterklaas en het Suikerfeest geen officiële feestdagen. Op deze dagen krijg je dus sowieso niet extra betaald.
Koningsdag (27 april) is een officiële feestdag in Nederland, maar niet iedereen is dan vrij. Valt 27 april op een zondag, dan wordt Koningsdag op zaterdag gevierd.
De regering besloot dat de viering vanaf 1946 op 5 mei zou plaatsvinden. Deze dag werd gekozen omdat op deze datum in 1945 de capitulatie van de Duitsers in werking was getreden¹. In de opvolgende jaren werd er vaak geschoven met de datum wanneer 5 mei op een zondag viel.
Bevrijdingsdag (5 mei) is een officiële feestdag in Nederland, maar niet iedereen is dan vrij.
75 jaar vrijheid. In 2019 en 2020 herdenken we het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog, 75 jaar geleden. We vieren dat we sindsdien weer in vrijheid leven, in het besef dat we samen verantwoordelijk zijn om vrijheid door te geven aan nieuwe generaties.
Acht officiële en twee nationale feestdagen in 2022
Van deze 8 officiële dagen zijn er in Nederland 2 nationale feestdagen: Koningsdag op 27 april en Bevrijdingsdag op 5 mei.
Is 4 mei 2021 een vrije dag? De dag van de dodenherdenking is niet aangemerkt als officiële vrije dag. Daarom moeten werknemers op deze dag werken.
Uitspraak sociale commissie: 300%
Sommige werkgevers zijn het niet eens met de manier waarop de vakbonden de cao uitleggen. Wij, en vakbonden CNV en de Unie, vinden dat het betekent dat je tot 300% uitbetaald kan krijgen als je op een feestdag werkt, waarop je normaal ook ingeroosterd zou zijn.
Wel kan de cao een toeslag voorschrijven. Deze feestdagen zijn nieuwjaarsdag (1 januari), Goede Vrijdag, Pasen (zondag en maandag), Koningsdag (27 april), Bevrijdingsdag (5 mei, officiële feestdag eens in de 5 jaar, zoals in 2020 en 2025), Hemelvaartsdag, Pinksteren (zondag en maandag) en Kerstmis (25 en 26 december).
Of je werknemers wel of niet een toeslag moet geven als zij op feestdagen werken staat niet vastgelegd in de wet. Wel kan een CAO voorschrijven wat gebruikelijk is. In sommige CAO's staat dat werknemers recht hebben op 200 procent loon of een toeslag van 50 procent van het loon als zij werken op een officiële feestdag.
Sta een minuut stil bij 15 augustus 1945: het einde van de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië. 1 minuut stilstaan, dat hoeft niet door te zwijgen. In 1 minuut kun je praten, uitleggen, luisteren, nadenken, discussiëren en samenkomen. Sta daarom 1 minuut stil bij 15 augustus.
Naar acht uur
Eind 1987 werd het Nationaal Comité 4 en 5 mei ingesteld om het draagvlak voor 4 en 5 mei onder de bevolking te vergroten en meer samenhang tussen de twee dagen te realiseren. In 1988 werd daartoe de Nationale Herdenking op de Dam verschoven van vier uur 's middags naar acht uur 's avonds.
Tijdens de mobilisatie van 1939 en in de Meidagen van 1940 waren 280.000 beroeps- en dienstplichtige militairen onder de wapenen. 6.000 van hen raakten gewond. En meer dan 2.300 kwamen om op het slagveld tussen 10 en 17 mei 1940, of zij overleden later aan hun verwondingen.
De officiële feestdagen
1 januari, de meeste Nederlanders zijn op deze dag vrij. De vrijdag voor Pasen, is geen verplichte vrije dag. Scholen en gemeentehuizen zullen vaak gesloten zijn, maar veel winkels blijven gewoon open. Maandag tweede paasdag zijn de meeste winkels dicht en de meeste Nederlanders vrij.
Koningsdag en loontoeslag
Opgeteld is de loonbetaling dus 300%. Dit geldt trouwens niet voor alle branches. In veel cao's zijn afspraken gemaakt over Koningsdag. Werken jouw medewerkers bijvoorbeeld via de CEO Verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorg (VVT), dan is Koningsdag geen verplichte vrije dag.
Bij een baan van 40 uur, werkt u meestal 5 dagen. U heeft dus (4x5 dagen=) 20 wettelijke vakantiedagen per jaar.