Nederland heeft ongeveer 140 vrouwen met tbs tegenover ongeveer 1800 mannen. Het aantal tbs-opleggingen aan vrouwen stijgt wel. Ook is bijna 90 procent van de vrouwen in fpc's een risico voor hun kinderen.
Als iemand tbs met dwangverpleging krijgt opgelegd, wordt hij opgenomen in een tbs-kliniek. Blijft een terbeschikkinggestelde (tbs'er) ondanks behandeling toch gevaarlijk voor de maatschappij? Dan gaat hij naar een verblijfsafdeling voor lange duur (longstay).
Nederland heeft momenteel iets meer dan 1400 tbs-gestelden. De laatste jaren stromen er meer tbs-patiënten in. Er waren wachtlijsten voor tbs-patiënten.
Een tbs-behandeling in een forensisch psychiatrisch centrum kost per dag ongeveer € 465,-.
De kosten van de tbs-behandeling zijn hoog. Ongeveer 1,5 miljoen euro per behandeling. Na behandeling is de kans op herhaling echter slechts 9,3% twee jaar na de behandeling en 21,2% na 9 jaar. Hierbij gaat het dan om delicten waarvoor opnieuw tbs kan worden opgelegd.
TBS en levenslang niet toegestaan
Het is een rechter niet toegestaan om naast een levenslange gevangenisstraf ook TBS met dwangverpleging op te leggen (HR 14 maart 2006, ECLI:NL:HR:2006:AU5496.
Een tbs'er keert pas terug in de maatschappij als de kans op terugval is verdwenen. Dit beslist de rechter. Bij lichtere misdrijven kan een tbs'er maximaal 4 jaar tbs met dwangverpleging opgelegd krijgen. Tbs met dwangverpleging eindigt altijd voorwaardelijk.
Behandeling in een tbs-kliniek duurt gemiddeld zeven tot acht jaar, maar er is in principe geen van tevoren afgesproken einddatum bekend. Eens in de twee jaar is er sprake van een verlengingszitting over het al dan niet verlengen van de TBS.
Wanneer tbs met dwangverpleging? Als de verdachte tijdens het misdrijf leed aan een gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis, en als het gevaar op herhaling ernstig is, kan hij in een gesloten tbs-kliniek worden geplaatst.
Tbs staat voor terbeschikkingstelling. Het is primair een beveiligingsmaatregel die de rechter kan opleggen om de samenleving te beschermen als iemand een misdrijf heeft gepleegd terwijl hij leed aan een 'gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens' en er vrees is voor herhaling.
Tbs valt onder de 'vrijheidsbenemende maatregelen'. De tbs-gestelde zit altijd eerst een eventueel opgelegde gevangenisstraf uit, deze straf is bedoeld als vergelding. En wel voor dat deel van het delict dat de veroordeelde - ongeacht de stoornis - te verwijten valt.
Geen einde aan tbs
Als de tbs-behandeling de kans op terugval onvoldoende vermindert, kan de behandeling gericht op terugkeer in de maatschappij (tijdelijk) worden stopgezet. De tbs'er gaat dan naar een longstay-afdeling.
Wat houdt een verblijf op de longstay-afdeling in? Als je op de longstay-afdeling van een tbs-kliniek terechtkomt krijg je geen intensieve behandeling meer voor je stoornis. Ook staat een terugkeer in de maatschappij niet meer centraal in de behandeling.
Van die ex-tbs'ers gaat zo'n 20? procent binnen twee jaar na vrijlating opnieuw de fout in, maar zij doen dat wel minder vaak dan voorheen. Die tbs'ers doen dat steeds minder vaak: tussen 2005 en 2009 ging het gemiddeld om 2,3 misdrijven per persoon, tegenwoordig ligt dat aantal op 1,7.
Tbs is effectief als je kijkt naar de kans op herhaling van een delict oftewel recidive. Voormalig tbs'ers gaan minder vaak de fout in dan ex-gedetineerden. Er zijn ook tbs'ers waarbij behandeling geen zin blijkt te hebben. Sommigen plegen tijdens verlof of na terugkeer in de maatschappij toch ernstige vergrijpen.
Is TBS verplicht? Nederland kent in haar wet geen dwangbehandeling. Dit houdt in dat ook iemand aan wie TBS opgelegd is niet verplicht kan worden hier aan mee te werken. Ook al wordt er wel TBS met bevel tot verpleging opgelegd door de rechter.
Als reactie op de kritiek die de tbr in de loop der jaren krijgt, wordt tbr in 1988 vervangen door tbs.
Terbeschikkingstelling, afgekort tbs (voor 1988: terbeschikkingstelling van de regering, afgekort tbr), is in het Nederlandse strafrecht een maatregel die de rechter kan opleggen aan een verdachte van een misdrijf, waar minimaal vier jaar gevangenisstraf op staat of van enkele specifiek genoemde delicten (bijvoorbeeld ...
TBS wordt jaarlijks rond de 200 keer door de rechter opgelegd. Momenteel zitten er rond de 1600 tbs-gestelden in een tbs-kliniek.
Maar als mensen weigeren zich te laten onderzoeken, kan tbs vaak niet worden opgelegd. "Het mag niet zo zijn dat iemand met een ernstige stoornis zijn behandeling ontloopt door niet mee te werken", zei minister Dekker eerder al, toen hij aankondigde meer maatregelen te willen nemen.
Bij TBS met voorwaarden hoeft iemand niet gedwongen in een TBS kliniek te verblijven, maar legt de rechter bepaalde voorwaarden op waar degene zich aan moet houden. Als hij zich niet aan deze voorwaarden houdt, kan de rechter de TBS met voorwaarden alsnog omzetten in TBS met dwangverpleging.
Gewapende overvallen en afpersing
Luciano Dijkman is in 2021 veroordeeld tot vijf jaar celstraf en tbs voor een gewapende overval. Hij ontsnapte op Oudjaarsdag 2015 al eens uit een jeugd-tbs-kliniek in Lelystad waar hij destijds zat vanwege een bedreiging en een poging tot gewapende overval.
Dit kan als er sprake is van: een samenloop van strafbare feiten. terroristische misdrijven. recidive (herhaling van strafbare feiten)
De terbeschikkingstelling komt erop neer dat de veroordeelde, nadat zijn hoofdvrijheidsstraf is afgelopen, onder toezicht komt te staan van de strafuitvoeringsrechtbank, en dit voor een duur die kan gaan van vijf jaar tot vijftien jaar.
Een verdachte vier jaar laten wachten op de behandeling van zijn zaak is in strijd met artikel 6 van het Europese verdrag voor de rechten van de mens. Daarin wordt iedere burger een eerlijk proces gegarandeerd.