De dagen worden in maart zo'n 4 minuten per dag langer en het tempo waarmee het langer licht wordt bereikt jaarlijks op 20 of 21 maart het hoogtepunt. De daglengte verandert voor veel mensen in positieve zin en daarmee is het effect van de toenemende daglichtperiode nog sterker.
Het gevolg is dat de zon bij het begin van de astronomische winter dagelijks iets later door het zuiden gaat, ongeveer een halve minuut per dag. En dat is precies wat we 's ochtends en 's avonds ook merken. Het tijdstip van zonsopgang komt iets later, het tijdstip van zonsondergang evenzeer.
En dus moet de aarde een stukje verder doordraaien om terug dezelfde positie t.o.v. de zon in te nemen. Lengen de dagen in de maand januari gestaag 1 tot 3 minuten per dag, als je meer naar het noorden gaat, verloopt het langer worden van de dagen veel spectaculairder.
Tijdens de langste dag van het jaar in Nederland is er exact, 16 uur, 16 minuten en 47 seconden daglicht. Na deze dag worden de dagen korter. Dit klinkt best raar, want de hele zomer moet dan nog komen. De zomerzonnewende valt in Nederland namelijk meestal op 21 Juni.
Zowel 's morgens als 's avonds komen er elke dag bijna twee minuten bij.
Vanaf dinsdag 21 juni 2022 gaan we donkere tijden tegemoet, want dan is de zomerzonnewende op het noordelijk halfrond. In Amsterdam duurt de dag dan maar liefst 16 uur, 48 minuten en 19 seconden. Tijdens de winterzonnewende, de kortste dag van het jaar, is de dag slechts 7 uur, 40 minuten en 40 seconden lang.
Dat is de nacht van 20/21 juni 2022.
De 'kortste' dag duurt 7:50 uur en de 'langste' 16:38 uur. Een flink verschil dus. De zon staat in de winter ook een stuk lager: momenteel is dat zo'n 15,18° boven de horizon. In hartje zomer is dat 62° boven de horizon staat.
De vuistregel is dat Golden Hour één uur na zonsopkomst en één uur voor zonsondergang is.
De evenaar staat precies tussen het noordelijk en het zuidelijk halfrond in, dus moeten de dagen en de nachten daar wel even lang zijn. En in de buurt van de evenaar zijn de verschillen in daglengte veel kleiner dan bij ons.
Het moment dat de zon van richting lijkt te veranderen, valt in 2021 op 21 december om 16.59 uur. Dit is de officiële winterzonnewende. In 2022 valt de winterzonnewende op 21 december om 22.48 uur.
In de zomer loopt het aantal lichturen op tot 24 uur per dag terwijl het in de winter wel 21 uur donker per dag kan zijn. Hoe verder je op deze aardbol van de Evenaar af zit, hoe groter het verschil is in lichturen tussen de zomer en de winter. Op deze plekken verandert het aantal lichturen met de dag een stuk sneller.
Op het noordelijk halfrond van de aarde valt deze dag elk jaar rond 21 december en wordt hij winterpunt genoemd. Op het zuidelijk halfrond is het omgekeerd; daar valt de kortste dag omstreeks 21 juni.
Wanneer de zon daar in het zuiden staat, dan is dit in België al gemiddeld 20 minuten voorbij. En in de winter lopen we één uur voor op de tijd van Greenwich, en in de zomer zelfs twee uur. Gevolg: op 16 april, 15 juni en 2 september staat de zon bij ons in het zuiden om 13.40 u en niet om 12 u zoals verwacht.
Hoelang duurt deze langste nacht dan precies? Deze langste nacht noemt men ook wel de 'winterwende', ofwel het officiële begin van de winter. De zon gaat vandaag al om 16.29 uur onder en komt morgen pas weer om 08.49 uur tevoorschijn. Hierdoor is het in totaal wel 16 uur en 19 minuten donker!
December – de donkerste maand van het jaar.
Op het noordelijk halfrond van de aarde valt deze dag elk jaar rond 21 juni en wordt deze dag zomerpunt genoemd. Op het zuidelijk halfrond is het omgekeerd; daar valt de langste dag omstreeks 21 december.
Het verschil in daglichtlengte heeft te maken met de stand van de aarde ten opzichte van de zon. Het noordelijk halfrond staat in de zomer naar de zon toe gericht en in de winter van de zon af. De seizoenen en ook de daglengte hangen dus af van de hoek die de rotatie-as van de aarde maakt met de zon.
Een dag als tijdsinterval duurt 24 uur, begint om middernacht en bevat alle vier de dagdelen, te weten: nacht, ochtend, middag en avond. De term etmaal wordt ook vaak in deze betekenis gebruikt.
Half-november begint het pas écht donker te worden en wordt het al rond 16:45 uur donker. Het tijdstip van zonsopkomst is ongeveer gelijk aan dat van 15 oktober. Dat komt doordat eind oktober de wintertijd in gaat. Op de donkerste dag van het jaar, 21 december, is het slechts zeven uur en drie kwartier licht.
De middernachtzon is een natuurlijk fenomeen waarbij de zon om middernacht boven de horizon staat, en dus ook gedurende de rest van de dag en nacht. Dit fenomeen komt jaarlijks tijdens een bepaalde periode in gebieden rond en vooral ten noorden van de noordpoolcirkel voor, zoals Noord-IJsland en Noord-Scandinavië.
Op 10 september begint de astronomische ochtendschemering (eerste lichtstralen) om 05:17 uur en om 20:52 uur is het volledig donker (het einde van astronomische avondschemering).