Amsterdam kende vanaf de zeventiende eeuw twee joodse gemeenschappen: de
87 gebouwen zijn oorspronkelijk gebouwd als synagoge. Daarvan zijn er nog altijd 27 in gebruik. Het grootste aantal, 63, dateert uit de negentiende eeuw.
In de Grote Synagoge zetelde de opperrabbijn. De Joodse gemeente groeide echter zo hard dat deze synagoge snel te klein werd. Er werden in rap tempo nog drie synagoges gesticht; boven de vleeshal in 1685 de Obbene Sjoel, de derde synagoge oftewel de Dritt Sjoel (1700) en in 1752 de Nieuwe Synagoge.
Op de kaart staat met stippen aangegeven hoeveel Joden er in iedere straat van Amsterdam wonen. Eén stip staat voor tien Joden. Daarom wordt kaart ook wel de 'stippenkaart' genoemd. In Amsterdam wonen op dat moment 80.000 van de 140.000 Nederlandse Joden.
De oudste Synagoge van Europa staat in Enschede!! Met een vriendengroep een rondleiding met gids gehad doorheen de Synagoge.
JERICHO (Reuter) - In de buurt van de bijbelse stad Jericho hebben archeologen de oudste synagoge ter wereld opgegraven.
Oogluikend werd hen toegestaan hun afwijkende religie in privé-woningen te belijden, maar van volledige burgerrechten was geen sprake. Amsterdam is altijd het centrum van joods leven in ons land geweest. Joden hadden een bijnaam voor de stad: Mokum, het Jiddisje woord voor plaats.
In Nederland leven heden ten dage naar schatting tussen de 30.000 en 40.000 joden. De meerderheid van hen woont in Amsterdam en in Amstelveen. Een aanzienlijk deel van hen, waaronder vrijwel alle traditioneel-religieuze joden, woont in de Amsterdamse wijken Rivierenbuurt, Oud-Zuid en Buitenveldert.
Voornamelijk Joodse bewoners
De rijkere Joden wonen aan en om de nabijgelegen Nieuwe Herengracht, maar het merendeel is arm en woont op deze eilanden. Vlooienburg is geen feest om te wonen -zie 'De verdwenen woonwijk van het Waterlooplein'- maar de eilanden Uilenburg en Marken zijn nog veel erger.
De Portugees-Israëlietische Synagoge van Amsterdam, ook wel Esnoga (Hebreeuws: אסנוגה) of kortweg Snoge genoemd, is een synagoge uit de 17e eeuw die gebouwd werd door de Sefardische Joden. De synagoge ligt aan het Mr. Visserplein en het Jonas Daniël Meijerplein in de voormalige Jodenbuurt van Amsterdam.
Met Judenviertel wordt hier bedoeld het gebied dat de Duitsers beschouwden als Joods woongebied, aanvankelijk de oude 'Jodenhoek', in Amsterdam de wijk rond het Waterlooplein (Waterlooplein, Jodenbreestraat, Sint Anthoniebreestraat, Uilenburg, Rapenburg, Valkenburg, Vlooienburg, Nieuwe Herengracht, Weesperstraat en ...
De Portugese Synagoge is nog altijd in gebruik als gebedshuis voor de Portugees-Israëlietische gemeente. Buiten de diensten om kun je het kolossale gebouw met de verborgen schatkamers bezoeken. Op de binnenplaats heerst een serene rust, waardoor je je eeuwen terug waant.
Er wonen ongeveer 30.000 Joden in Nederland.Dat is ongeveer 2 ‰ van de bevolking. Daarmee is Nederland een relatief middelgrote Joodse gemeenschap. In 1940 woonden er meer dan 140.000 Joden in Nederland.
Volgens de joodse spijswetten mag bijvoorbeeld alleen vlees gegeten worden van dieren met gespleten hoeven die herkauwen: vlees van koeien en schapen mag dus wel, maar dat van varkens niet, want die herkauwen niet. Uit het water mogen alleen dieren gegeten worden met vinnen en schubben, dus geen schaaldieren of paling.
Voor de dienst is het namelijk nodig dat er minimaal tien mannen aanwezig zijn, anders mag het gebed niet gezegd worden.
Na 1630 zijn er twee groepen Joden in Nederland, de Sefardische en de Asjkenazische. Er waren verschillen tussen deze groepen. De Joden uit Spanje en Portugal hadden goede contacten binnen de handel en vonden al snel een plek binnen Nederland en gingen door met hun werk in de nieuwe omgeving.
In 1940 woonden er ongeveer 140.000 Joden in Nederland. 80.000 van deze Joden woonden in Amsterdam - ongeveer tien procent van de hele Amsterdamse bevolking. Meer dan 75 procent is naar vernietigingskampen gedeporteerd en vermoord.
Vernietigingskamp Er zijn in totaal ongeveer 107.000 Joden uit Nederland gedeporteerd. De meesten, meer dan 60.000, kwamen in Auschwitz terecht, in het zuid-westen van Polen. In het kamp Auschwitz-Birkenau waren verschillende gaskamers, waar het blauwzuurgas Zyklon B werd gebruikt.
Ajax werd in 1883 niet opgericht als een Joodse club. Dat waren wel clubs als AED en WVEDW. In de periode dat er in Amsterdam in verschillende wijken clubs waren die een hoog niveau hadden was Ajax de club voor Amsterdam-Oost en in die wijk woonden veel Joodse Amsterdammers.
Joden geloven in de onveranderlijke aard van God en zien zichzelf als het uitverkoren volk dat door God wordt geleid. Een belangrijk aspect van het Jodendom is de naleving van de wetten en geboden die in de Hebreeuwse Bijbel zijn vastgelegd.
Gedurende de Duitse bezetting zijn ongeveer 107.000 Joodse Nederlanders en Joodse vluchtelingen weggevoerd. Hiervoor gebruikten de Duitsers kamp Westerbork in de provincie Drenthe.
Spiritueel leider van een synagoge is een rabbijn of rabbi.
Een rabbijn is een joodse geleerde die een expert is op het gebied van de halacha, de joodse wet. Letterlijk betekent rabbijn leraar. De term rabbijn wordt tegenwoordig algemeen gebruikt om de spirituele leider van een synagoge aan te duiden.
Synagoge is het Griekse woord voor bet ha knesset, wat huis van samenkomst betekent. Het is de plaats waar de joodse gemeente bijeenkomt voor het gebed en om te leren, vandaar dat de synagoge ook wel sjoel genoemd wordt, wat afgeleid is van het Duitse Schule.