Spaken: De spaken is het onderdeel (eigenlijk veel dezelfde onderdelen) wat de velg met de naaf verbind. Het aantal spaken is afhankelijk van de uitvoering van het wiel maar meestal heeft een wiel 36 spaken.
Als je spaak los zit, gebroken of gebogen is, dan raden wij je aan er niet mee door te fietsen. Het kan een slag in je wiel veroorzaken, die je er bijna niet meer uit kunt krijgen.
Uiteraard kun je dit ook bij de plaatselijke fietsenmaker laten doen maar dit kost je vaak tussen de 75 en de 100 euro. Bereid je voor, de eerste keer is niet altijd even gemakkelijk. Waarschijnlijk zal het eerste wiel dat je gaat spaken je wel 2-3 uren kosten.
Er zijn wielen in de handel met 16 spaken voor en 20 achter en zelfs 12 spaken voor en 16 achter. Sommige coureurs zullen hier op kunnen rijden, voor de meesten is niet aan te raden. Mocht een spaak breken bij dit soort wielen dan krijg je een dermate grote slag in je wiel dat verder rijden niet meer mogelijk is.
Spaken: De spaken is het onderdeel (eigenlijk veel dezelfde onderdelen) wat de velg met de naaf verbind. Het aantal spaken is afhankelijk van de uitvoering van het wiel maar meestal heeft een wiel 36 spaken.
Er zijn slechts 2 oorzaken van spaakbreuk: 1. Ongelijke trekkracht (spaakspanning) in de spaken. Er hoeft maar 1 spaak een te grote afwijking mbt trekkracht te hebben ten opzichte van alle anderen en het euvel gaat op den duur geschieden.
15-45 euro. In principe kan een spaak vervangen nooit erg duur zijn. Een spaak inclusief montage kost bij een goede fietsenwinkel maximaal 20 euro.
Ondanks dat een slag in je fietswiel niet direct gevaarlijk is, is het wel aan te raden om het slag in het wiel van je fiets te repareren. Zelfs de kleinste afwijking kan onder de verkeerde omstandigheden tot gevaarlijke situaties leiden, ook al zal dit meestal niet het geval zijn.
De spaaklengte die gebruikt wordt is afhankelijk van de velgdiameter op de plek waar de nippels in de velg steken, de flenshoogte van de naaf, het spaakpatroon en de mate waarin het wiel 'paraplu'gespaakt wordt. De ideale lengte van de spaak is zodanig, dat het draadeinde onder de bovenkant van de spaaknippel ligt.
De dikte van een spaak is meestal 13G of 14G. G is de afkorting van een Engelse draadmaat waarbij een lager getal correspondeert met een grotere dikte. 13G wordt gebruikt in achterwielen voor stadsfietsen en is ongeveer 2,3 mm. 14G wordt in de meeste andere wielen gebruikt en is ongeveer 2,0 mm.
Spaken kunnen alleen trekbelasting opnemen. Bij drukbelasting gaan ze loszitten. Doordat ze in een wiel scharnierend bevestigd zijn kunnen ze niet doorbuigen. Als het wiel belast wordt beweegt de naaf een klein beetje naar beneden.
Alle spaken zitten los
Wat je op dit moment kunt doen is beginnen bij het ventiel. Op deze manier kun je bijhouden wanneer je het hele wiel gehad hebt. Span alle spaken een kwart slag aan. Voel als je een heel rondje gemaakt hebt even of de spaak spanning beter is geworden.
Een Fietsenmaker factureert ongeveer € 35 per uur ex BTW.
Een vastzittende kettingschakel kan leiden tot doortrappen en schakelproblemen. Om dit probleem op te lossen, is het nodig de vastzittende schakel in de ketting te vinden. Dat kan door eerst de ketting over het kleinste achtertandwiel te schakelen en een achterwaartse draai met de pedalen te maken.
Als de ketting beweegt/ omhoog komt op de tanden als je hem onder spanning zet is er sprake van slijtage. Voorbladen gelijk met het spul achter vervangen is wel snel, als dat nodig is heb je wel erg ver doorgerende met vesleten meuk. Normaal gaan de grotere tandwielen wel een paar beurten extra mee.
Een gebogen of losse spaak moet je vervangen en opnieuw spannen. Iedereen kaan een spaak aandraaien, maar de truc is om dat zo te doen dat je de velg niet kromtrekt. Alle spaken staan namelijk onderling met elkaar in verband. Het beste kun je naar de fietsenmaker gaan, maar één losse spaak kun je zelf nog wel fiksen.
De spaken worden eerst met een spaaknippel vastgemaakt en vervolgens met de kop door de lis gestoken en vastgezet. Het rijgen van een wiel met trommelrem met hoge en lage flens gaat als volgt. Breng de eerste negen spaken aan in de hoge flens en de velg. Let er op dat goed begonnen wordt bij de velg.
EEN SPAAK VERWIJDEREN OF PLAATSEN
Een spaak verwijderen is relatief eenvoudig en snel af te handelen. Eerst vijs je de kop van de spaak volledig los, daarna laat je de spaak glijden tot in het midden van het wiel (van de as) om ze los te maken. Let op!
Veel gebruikte spaak/nippel-maten zijn 13 (voor achterwielen bij gewone fietsen) 14 (voor sprtieve fietsen en voorwielen bij gewone fietsen) en 15 (voor racefietsen). Over het algemeen zijn spaaknippels van vernikkeld messing. Messing voorkomt dat de spaak aan de nippel vastroest.
HET PRINCIPE van de meetklok is de vervorming van een spaak meten, met de veerkracht van de spaakspanningsmeter. De trekkracht van de spaak wordt onrechtstreeks gemeten door de vervorming van de spaak. Hoe hoger de spaakspanning, hoe minder de spaak zal doorbuigen door de veerkracht van de spaaksspanningsmeter.
De meest gebruikte manieren om sterke (tandem)wielen te maken zijn: Veel spaken gebruiken (tot 48 spaken per wiel aan toe) Double-butted spaken gebruiken (met verlopende dikte)