In totaal worden naar schatting zo'n 500.000 Sinti en Roma, de helft van de Europese bevolking, tijdens de Tweede Wereldoorlog omgebracht. Van de 245 Nederlandse Sinti en Roma die op 19 mei 1944 naar Auschwitz zijn gedeporteerd, keren er uiteindelijk 32 terug.
Wereldwijd leven er naar schatting ongeveer 8 tot 16 miljoen Roma (het kunnen er enkele miljoenen meer zijn want geen enkel land heeft een correcte telling). Volgens een onderzoek van de Raad van Europa leefden er in 2012 in Europa alleen al 11 tot 16 miljoen Roma, hetgeen tussen de 1-2% van de Europese bevolking was.
Over het aantal Sinti en Roma in Nederland zijn er geen precieze cijfers. Het CBS geeft een getal van 3.500 Sinti en Roma in 2000 (Van Keij 2000). Lalla Weiss en Marcia Rooker hebben het over 5.300 Sinti en Roma in Nederland, waarvan het grootste deel Sinti zijn (Weiss en Rooker 1999).
Omdat de Roma en Sinti in vergelijking met de Joden veel slechter georganiseerd waren, en in veel landen er voor de Tweede Wereldoorlog geen registratie van de Roma was, is onbekend hoeveel er zijn omgekomen. Schattingen lopen uiteen van 200.000 tot 2.000.000.
Sinti (mannelijk Sinto, vrouwelijk Sintezza) is een naam voor een nomadisch volk. Alhoewel de meeste Sinti zich als aparte etnische groep zien, zijn ze een van de vijf Romastammen. De Roma (meervoud van Rom), in het dagelijks taalgebruik ook vaak zigeuners genoemd, zijn een van oorsprong nomadisch volk.
Zigeuners, zoals de Roma en Sinti, zijn mensen die al eeuwen rondreizen en geen eigen land hebben. Ze wo(o)n(d)en verspreid over Europa en Azië. Al sinds de late Middeleeuwen wonen er zigeuners in Nederland. Zij hebben de Nederlandse taal tientallen woorden opgeleverd.
De meeste zigeuners wonen in Hongarije, Roemenië en de Balkanlanden, maar ze wonen ook in de rest van Europa, in Noord en Zuid-Amerika, het Midden-Oosten en India.
Het duurde nog steeds vrij lang (ca. 20 minuten), en de bestuurder kon de gevangenen horen roepen en bonzen wanneer ze zich realiseerden dat ze vergast werden.
Auschwitz-Birkenau
De ergste en meest bekende verzameling van concentratie- en vernietigingskampen is Auschwitz-Birkenau. Auschwitz I begon als een kamp voor krijgsgevangen.
Het Sinti-Romanes (sinti čib of sinti tschib), ook wel Sintitikes genoemd, is de taal van de Sinti. De taal is een variatie van het Romani en heeft rond de 200.000 moedertaalsprekers. Deze bevinden zich voornamelijk in Duitsland, maar de taal wordt ook in België, Nederland en andere delen van West-Europa gesproken.
Veldhoven is een van de tien gemeenten in Nederland waar de meeste Roma wonen. De cultuur van de Veldhovense groep is aan verandering onderhevig.
De Sinti stammen misschien uit Sindh (provincie van Pakistan) of van de oevers van de Sindhu (Indus) in Pakistan en Noord-West India. De linguist Yaron Matras noemt de afkomst uit Sindh echter mythisch. Ze zouden vandaar naar het hof van Perzië zijn gemigreerd, waar ze vaak als muzikant werk zochten.
Woonwagenbewoners zijn van oorsprong afkomstig uit Nederland en de ons omringende landen. Hun geschiedenis gaat terug naar de Gouden Eeuw (periode die grotendeels samenvalt met de 17e eeuw). Woonwagenbewoners reisden om te voorzien in hun bestaan.
Niet alle zigeuners spreken Romani, maar personen die Romani als moedertaal hebben zijn altijd van Roma origine. Sommige oorspronkelijk Romani sprekende bevolkingsgroepen m.n. Engeland, het Iberisch schiereiland en Scandinavië hebben hun eigen taal opgegeven en de landstaal overgenomen.
Lid van het in Europa en een deel van Azië rondtrekkende volk dat een eigen taal en eigen gebruiken en godsdienstige opvattingen heeft. De meest bekende stammen in Europa zijn de Roma en de Sinti. Roma, meer bekend als zigeuners, is een naam voor een nomadisch volk.
Gypsy of Gipsy kan verwijzen naar: het Engelse woord voor zigeuner (zowel gebruikt voor de Roma en Sinti als in veel ruimere zin) Gipsyjazz, jazz met zigeunerinvloeden.
Gaskamers zijn de afgesloten ruimten in concentratie- en vernietigingskampen waarin grote aantallen mensen, voornamelijk Joden, Sinti en Roma en gehandicapten, door middel van een giftig gas, meestal blauwzuur, groepsgewijs vermoord werden.
Hiervoor waren vier gaskamers met bijbehorende crematoria aangelegd. De grootschalige vernietiging van de Europese Joden, de Holocaust, begon in het voorjaar van 1942.
Gevangenen krijgen weinig en slecht eten. Het voedsel bestaat uit waterige koolsoep en brood. Soms is het eten niet eens gaar, andere keren is het bedorven. Mensen hebben zo'n honger dat ze alles eten wat ze krijgen.
Afhankelijk van de omvang van het bedrijf, de inrichting van de stallen en hoe de dieren uit de stal gehaald moeten worden, neemt dit 1-8 uur in beslag. De gemiddelde kosten bedragen ca € 100.000 per locatie. Dit wordt bekostigd uit het Diergezondheidsfonds.
Het aantal overlevenden van Auschwitz wordt geschat op 200 000. Hierbij zijn gevangenen die vanuit Auschwitz naar andere kampen gedeporteerd werden wel meegerekend, ook als die in of op weg naar die kampen om het leven kwamen.
Volgens L. de Jong hebben ongeveer 4.500 joodse kinderen de oorlog door middel van onderduik overleefd (Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog deel 12, pag. 57). Deze getallen doen vermoeden dat waarschijnlijk niet meer dan enkele honderden kinderen de deportatie hebben overleefd.
Het Romani, Romanes of Rom (Romani: romani ćhib) is de taal van de Roma. Volgens sommige wetenschappers dient men van meerdere talen te spreken, daar de verschillende stammen er zeer uiteenlopende dialecten op na houden. In totaal zijn er minstens 60 Romani-dialecten.
De Gipsy Kings is een muziekgroep samengesteld uit twee families uit Arles en Montpellier in Zuid-Frankrijk. Ze maken een soort popversie van flamencomuziek.
Roma is in de taal van de Roma (het Romani of Romanes) het meervoud van Rom, dat 'mens' of 'echtgenoot' betekent. In het Nederlands kan Rom voor zowel mannen als vrouwen gebruikt worden als enkelvoudsvorm.