In een heel jaar valt er gemiddeld 853 millimeter regen. Dat is ruim 2 millimeter per dag. In de herfst valt de meeste regen (246 mm), daarna volgen de zomer (235 mm), de winter (219 mm) en de lente (154 mm). In een heel jaar valt de meeste regen in de buurt van Arnhem, Veenendaal en de Randstad.
Neerslag: In De Bilt viel 250,5 mm, tegenover de norm van 2010 en 2020: 208 om 216 mm. Gemiddeld over het land viel in de winter 205 mm, tegenover de norm van 2010 en 2020: 191 om 197 mm.
De jaarsom van de neerslag bedraagt 792 mm/jaar (2,2 mm/dag) gemiddelde over Nederland.
In de meeste streken van ons land valt er maandelijks gemiddeld 70 mm (of l/m²) neerslag. Dit betekent dat indien het water niet zou kunnen wegstromen, in de bodem dringen of verdampen er overal 70 mm water zou staan. Dit komt overeen met 70 liter water per m².
Om van een dag met zware regen te spreken moet er op minstenséén van de officiële weerstations 50 millimeter of meer zijn gevallen. Waardes boven de 50 millimeter in een uur en 100 millimeter in een dag komen in Nederland ongeveer één keer per eeuw of iets vaker voor wanneer men zich op een vaste locatie bevindt.
Een bui met meer dan 25 millimeter neerslag in één uur noemen we in Nederland een hoosbui. Bij meer dan 50 millimeter neerslag in één dag spreken we van 'een dag met zware neerslag'. Meer dan 50 millimeter neerslag in een uur en 100 millimeter in een dag zijn voor het Nederlandse klimaat neerslagextremen.
De hoeveelheid regenwater wordt uitgedrukt in millimeters. 1 millimeter regen komt overeen met 1 liter water op een oppervlakte van 1 vierkante meter.
Gemiddeld kent Nederland zes zonuren per dag, maar het kan ook zo zijn dat je de zon de hele dag niet ziet. Vaak is juni de natste maand van het jaar en neemt de regen na deze maand wat af.
Bij regen zijn de druppels 0.5 tot 5 mm groot en als er per uur weinig valt (minder dan 1 liter per vierkante meter) wordt er gesproken over lichte regen.
Een gewone bui geeft ongeveer 1 tot 3 mm, flinke buien 3 tot 10 mm en zware buien nog meer dan 10 mm.
Hetzelfde zien we dus op de Veluwe, wat met ruim 950 mm per jaar de natste plek van Nederland is, terwijl het in het zuiden van Gelderland een stuk minder nat is. In Utrecht zien we een vergelijkbaar patroon, met de meeste neerslag boven de Utrechtse heuvelrug.
De meeste neerslag valt gemiddeld namelijk in augustus met zo'n 88 mm, maar verreweg de meeste regenuren staan op naam van december. In de maanden juli tot en met december valt eigenlijk nagenoeg eenzelfde hoeveelheid regen gemiddeld over het land.
In Nederland noemen we neerslag boven de 25 millimeter in één uur een hoosbui, en meer dan 50 millimeter in één dag 'een dag met zware neerslag'.
De zomer van 2004 was gemiddeld over het land de natste sinds tenminste 1951; dat blijkt uit berekeningen over de ruim 300 neerslagstations van het KNMI.
Nat jaar en toch enorm neerslagtekort
Het klinkt tegenstrijdig: 2023 is een relatief nat jaar en ook juli verloopt nat.
Bij een neerslagpercentage van 30% is er 'mogelijk' sprake van neerslag. Een neerslagpercentage van 90% betekent 'een zeer grote kans' op neerslag.
In de weersverwachting van de komende vijf dagen staat altijd per dag een neerslagkans, keurig als een percentage. 'Zaterdag 60 procent kans op neerslag', bijvoorbeeld. Kansen worden namelijk in percentages uitgedrukt, of in een getal tussen 0 en 1 (een kans van 25 procent komt overeen met een kans van 0,25).
Hecht niet veel waarde aan plaatselijke voorspellingen
'De neerslagkans is de kans dat iemand op een willekeurige plek in Nederland in 24 uur regen krijgt', legt Siegmund uit. 'Dus als je honderd dagen pakt met een neerslagkans van veertig procent, zal het op veertig van die dagen regenen.
Als we kijken naar de hoeveelheid regen, vind je de natste plek op aarde, in India. Het is het dorpje Mawsynram in de staat Meghalaya. Het regent daar echt veel. Per jaar valt daar gemiddeld 11.872 millimeter regen.
Na een recordwarme start en een koudere periode met regelmatig sneeuw, eindigt januari 2023 met een gemiddelde temperatuur van 5,8 graden tegen 3,6 graden normaal veel te zacht. De gemiddelde temperatuur is goed voor een 9e plek voor wat de hoogste januaritemperatuur ooit betreft.
2011 spant de twijfelachtige kroon met landelijk maar liefst 351 mm. De zomer van 2004 zat daar net onder met 333 mm, dan volgt 1927 met 327 mm. In de top-10 droogste zomers staan overigens 2 zomers uit deze eeuw: 2003 (5) en 2018 (6) met landelijk respectievelijk 115 en 117 mm.
April is traditiegetrouw de maand waarin het het droogst is. Iedere 10 jaar worden de aprilstatistieken door het KNMI geüpdatet op basis van de nieuwste gegevens van de afgelopen 30 jaar. April is de maand waarin het klimaat het snelste verandert.
Het regent vaak in Nederland omdat ons land ter hoogte van een weerfront ligt. Dat is een plek waar warme, vochtige lucht uit het zuiden botst met droge, koude lucht uit het noorden. De warme, vochtige lucht koelt dan af, het water in de lucht condenseert en valt naar beneden als regen.
Voorbeeld: Als in jouw buurt 30% kans op regen is, is er een 30% kans dat er op de dag (in 24 uur) 0,3 liter regen per vierkante meter valt. Dus is er 70% kans dat er geen regen valt. Kortom:de kans op regen is klein. Daarentegen betekent een 80% kans op regen dat er een grote kans dat je nat wordt.
Gemiddeld regent het in Nederland op 192 dagen per jaar (alleen dagen meegerekend met meer dan 0,3 millimeter neerslag op tenminste 1 van de 13 stations). Dit aantal is in de afgelopen zestig jaar niet veranderd. Het regent dus niet vaker.