De levensverwachting van patiënten met een kwaadaardige hersentumor is kort. Van de honderd mensen is de helft na vijftien maanden overleden.
Definitieve genezing is helaas niet mogelijk. Dat wil niet zeggen dat behandeling dan zinloos is. De behandeling is gericht op langdurig remmen of stoppen van de tumorgroei met een goede kwaliteit van leven.
Het glioblastoom is de meest agressieve variant (WHO graad IV) van de groep gliomen, tumoren die uitgaan van het steunweefsel van de hersenen. Het glioblastoom is de meest voorkomende primaire hersentumor.
Hoe vaak komen kwaadaardige hersentumoren voor? Hersentumoren kunnen goedaardig of kwaadaardig zijn. Kwaadaardige hersentumoren komen redelijk vaak voor. In 2022 kregen 1.392 mensen de diagnose kwaadaardige hersentumor.
Ze worden ook wel follow-up genoemd. Alle patiënten met een hersentumor blijven langdurig, vaak hun verdere leven, onder controle van de arts. Dit geldt als u bent behandeld, maar ook als u met uw arts heeft gekozen te wachten met een behandeling.
Wat is Glioom (hersentumor)?
Dat gebeurt vaak op latere leeftijd, zo rond het zestigste levensjaar. Soms komt een glioom bij oudere of juist jongere mensen voor. De ziekte treft iets vaker mannen dan vrouwen.
Hoe snel ze groeien is afhankelijk van de soort tumor. Sommige tumoren zijn agressiever en groeien snel. Anderen groeien langzaam. Ook zijn er hersentumoren die bijna altijd terugkomen na een behandeling.
Er zijn goedaardige en kwaadaardige hersentumoren. De goedaardige groeien niet door in de weefsels om de tumor heen en zaaien niet uit. Toch kan zo'n tumor gevaarlijk zijn, vooral als deze vlak bij een belangrijk hersendeel zit. Een kwaadaardige hersentumor noemen we kanker.
Bij het glioblastoom (graad IV) is de gemiddelde overleving circa 1-1,5 jaar. Na 2 jaar leeft nog één op de vier patiënten, na 5 jaar leeft nog één op de tien patiënten.
Heel wat hersentumoren worden ontdekt naar aanleiding van aanhoudende, met de tijd erger wordende hoofdpijn die al dan niet gepaard gaat met misselijkheid, braken, slechter zien en bewustzijnsdalingen. Die symptomen komen hoofdzakelijk voor door een drukstijging in het hoofd.
Samen erover praten en samen verdriet delen kan een grote steun zijn in deze periode. Geef uzelf de ruimte om te huilen, dit kan een goede uitlaatklep zijn voor opgehoopte spanning, onzekerheid, verdriet en angst. Zoek een vertrouwenspersoon. Dit kan uw partner zijn, een goede vriend of een familielid.
Van de mensen met een laaggradig glioom is ruim 80% twee jaar na diagnose nog in leven, terwijl dit ongeveer de helft is onder patiënten met een hooggradige ziekte. Glioblastoom, het meest voorkomende type, heeft de slechtste prognose met een 2-jaarsoverleving van nog geen 20%.
Een snelgroeiende of grote tumor veroorzaakt drukverhoging in de hersenen. Een gevolg van drukverhoging kan hoofdpijn zijn. Dit krijg je vooral bij activiteiten die zelf ook de druk laten toenemen, zoals bukken, niezen of persen. Soms gaat de hoofdpijn samen met misselijkheid en overgeven, vaak vroeg in de ochtend.
Wat zijn de oorzaken? Hersentumoren (gliomen) zijn zeldzaam. Er worden ongeveer tien tot twintig patiënten met een glioom per 100.000 inwoners per jaar gevonden. Dat is niet veel veranderd sinds de diagnose beter gesteld kan worden met een MRI-scan.
Kwaadaardige hersentumor (hersenkanker)
Een kwaadaardige hersentumor groeit snel en dringt wel door in het omliggende hersenweefsel. De tumor kan uitzaaien naar andere delen van de hersenen of het ruggenmerg. Een kwaadaardige hersentumor zaait heel zelden uit naar andere delen van het lichaam.
Ons neuro-oncologie team is gespecialiseerd in diagnose en behandeling van hersentumoren. Voor gliomen (tumoren die in de hersenen zelf ontstaan) is HMC zelfs een landelijk expertisecentrum. In ons team werken alle belangrijke specialisten op het gebied van hersentumoren samen.
De meest voorkomende goedaardige hersentumor is het meningeoom, dat ontstaat vanuit de hersenvliezen.
Verschil tussen een kwaadaardige en goedaardige hersentumor
De tumor is goed afgegrensd en dringt niet door tot omliggend weefsel. Een kwaadaardige hersentumor groeit daarentegen heel snel. Ook dringt deze door naar omliggend hersenweefsel en zaait deze uit naar andere delen in de hersenen, of naar het ruggenmerg.
Als eerste manier om hersentumoren op te sporen, kijken de onderzoekers naar het DNA van een stukje hersentumorweefsel van de patiënt. Dit DNA bevat unieke mutaties, deze mutaties proberen ze vervolgens op te sporen in de urine, bloed of plasma van de patiënt.
Graad 4. Bij deze gradering is er sprake van sterk verhoogde celdeling, betrokkenheid van bloedvaten en weefselverval. Deze tumoren komen het vaakst voor.
De diagnose primaire hersentumor wordt jaarlijks bij circa 1.400 mensen gesteld, zo blijkt uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). De verdeling tussen mannen en vrouwen is ongeveer 60/40. De piek qua incidentie ligt tussen het 50ste en 75ste levensjaar.
Een glioom kan zich alleen verspreiden binnen het centraal zenuwstelsel. Dit soort tumor kan niet uitzaaien naar andere organen in het lichaam.
Bij één op de twintig patiënten zijn uitzaaiingen al aanwezig op het moment van de diagnose. Bij één op de vijf patiënten zaait de borstkanker later alsnog uit, dit gebeurt vaak pas jaren na het ontdekken en behandelen van de oorspronkelijke tumor. De kans dat uitzaaiingen ontstaan, verschilt per persoon.