Overuren vallen onder de wettelijke maximale tijd die uw werknemer voor u mag werken. Dat is 12 uur per dag of 60 uur per week. In de wet staat niet hoeveel extra loon uw werknemer moet krijgen voor overwerk. U kunt hier zelf afspraken over maken in uw arbeidsvoorwaarden.
Presteert de werknemer meer dan respectievelijk 130 of 180 overuren, dan kan op die (extra) overuren geen vermindering worden toegepast en is de gewone regel van toepassing.
Moet ik verplicht overwerken? In de Arbeidstijdenwet (ATW) is niets afgesproken over overwerken. Er staan alleen regels over de maximale arbeidstijd per dag in de ATW. In je cao, bedrijfsreglement, werktijdregeling of arbeidsovereenkomst kunnen wel afspraken staan over verplicht overwerk.
Overuren worden niet zwaarder belast
Het is een algemene veronderstelling dat je meer belasting betaalt over de overuren die je werkt. Dit is niet het geval, want de overuren vallen in dezelfde belastingschijf als het normale salaris.
Fiscaal voordeel overuren
Als werknemers meer werken, is er een fiscaal voordeel aan verbonden op de eerste 130 overuren (in de horeca is dat 360 uur; voor werken in onroerende staat, op voorwaarde dat er een elektronisch aanwezigheidsregistratiesysteem werd ingevoerd: 180 uren).
In 2022 kunnen werknemers uit de privésector 120 bijkomende vrijwillige overuren presteren onder de noemer 'relance-uren'. Opgeteld bij het al bestaande basiscontingent van 100 vrijwillige overuren, bedraagt het plafond in 2022 dus 220 uur.
Overwerken is niet verplicht
In de wet staat niets over overwerk. Maar je werkgever kan en mag verwachten dat je soms overwerkt. We raden dus aan overwerk niet meteen te weigeren. Je werkgever laat je vast ook wel eens wat eerder naar huis gaan om een persoonlijke reden.
Je werkgever kan jouw overuren omzetten in vrije tijd. Dat kan een-op-een (één uur overwerken is één uur vrij), maar ook met toeslag (één uur overwerken is anderhalf uur vrij). Meestal geeft je cao aan binnen welke periode je deze vrije uren moet opnemen.
Van meerwerk is meestal sprake als een parttime werknemer meer dan zijn contracturen werkt, maar niet meer dan de fulltime arbeidsduur die in de organisatie geldt. Overwerk is in principe dat die fulltime arbeidsduur wordt overschreden.
Voor de jaren 2019 en 2020 werd het standaardcontingent van 130 uren reeds tijdelijk opgetrokken naar 180 uren. Het interprofessioneel sociaal akkoord 2021-2022 stelt o.m. voor om het standaardcontingent van de fiscaal gunstige overuren opnieuw op te trekken van 130 naar 180 uren.
Reeds een aantal jaren bestaat er een systeem waarbij overuren fiscaal gezien voor u en voor uw werknemer extra voordelig zijn. Een recente wet verhoogt het aantal van dergelijke overuren voor 2021 en 2022 opnieuw tot 180.
180 uren in 2022
Deze overuren zullen tussen 1 januari en 31 december 2022 moeten worden gepresteerd en zullen de werkgever in principe recht geven op een gedeeltelijke vrijstelling van doorstorting van de bedrijfsvoorheffing en de werknemer op een vermindering van de bedrijfsvoorheffing.
Wanneer overuren vervallen hangt af van de afspraken die er gemaakt zijn in de CAO van de sector waarin je werkt. Als je geen CAO hebt dan zijn de afspraken die in je contract staan leidend. Vaak moeten overuren worden opgemaakt voor het einde van het kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd.
Het enige moment dat je geen recht heb op de uitbetaling van overuren is als je zelf, vrijwillig extra uren hebt gewerkt. Als jij 40 contracturen per week hebt, maar je besluit zonder schriftelijk afspraak met je baas ook in het weekend door te werken, dan is je werkgever niet verplicht dit aan je uit te betalen.
Werknemers van 55 jaar en ouder kunnen niet worden verplicht tot overwerk.
Bij meeruren heeft een werknemer recht op 100% van het normale uurloon en bij overuren geldt 100% + een toeslag, afhankelijk van het tijdstip van overwerken. Meestal zijn het percentages van 125% 150% of 200%. Zo worden overuren en meeruren ook verschillend belast.
Uw werkgever mag uw werktijden veranderen als dit in uw contract, cao of bedrijfsregeling staat. Deze afspraak heet een wijzigingsbeding. Het betekent dat uw werkgever zonder uw toestemming uw werktijden mag veranderen. Hij moet daar wel een belangrijke reden voor hebben, bijvoorbeeld een verplichte reorganisatie.
Elke werknemer kan de inhaalrust van 91 overuren per kalenderjaar laten uitbetalen in plaats van deze effectief op te nemen. Dit is een keuzerecht voor de werknemer: de werkgever kan dit niet verplichten.
Overwerk is een incidentele betaling waardoor je loon wordt verhoogd. Tegenwoordig zijn de heffingskortingen degressief en dat betekent dat deze steeds lager worden bij steeds hoger loon. Hierdoor wordt extra belasting gerekend en om dit te compenseren wordt extra hoog inhouden.
Bijvoorbeeld: voor de eerste vijf overuren per maand geldt het gewone uurloon; voor uren die meer gewerkt worden, geldt een toeslag van 25 procent (in totaal dus 125 procent van je gewone uurloon).
Maximaal aantal uren werktijd
Over een periode van 4 weken mag u gemiddeld 55 uur per week werken. Bij cao of bedrijfsregeling mag hiervan worden afgeweken, maar u mag nooit meer dan 60 uur per week werken. Over een periode van 16 weken mag u gemiddeld maximaal 48 uur per week werken.
Uw werkgever moet alle gewerkte overuren uitbetalen. Ook als u deze werkte zonder dat uw werkgever dit aan u vroeg. Voor deze overuren krijgt u uw normale uurloon.
Voor overwerkuren krijgt een medewerker 0,14% van zijn maandsalaris als toeslag. Het maandsalaris van de medewerker is 2000 euro. De uurloon voor overwerk wordt als volgt berekend: salaris * toeslag = 2000 * 0,14% = 2,80. Dit is de toeslag per uur.
Er is sprake van overwerk als je werknemer meer uren werkt dan is afgesproken. Als je werknemer bijvoorbeeld een contract heeft voor 40 uur per week en hij 48 uur werkt, dan heeft hij 8 uur overgewerkt.