Weerstand van links en de kerken. Na een moeizame start – de partij telde in mei 1932 nog slechts iets meer dan 100 leden – was het ledental van de NSB begin 1935 opgelopen tot rond de 33.000. Voor de oorlog zou het ledenaantal blijven steken op 55.000 in 1936, wat echter begin 1940 al was teruggelopen tot 30.000.
Hoeveel mensen precies actief waren in het verzet tegen de Duitsers is moeilijk te bepalen. Over het algemeen wordt ervan uitgegaan dat zo'n 45.000 mensen in het georganiseerde verzet zaten, waarvan aan het eind van de oorlog nog zo'n 35.000 in leven waren.
Dit archief beslaat vier strekkende kilometer en bevat naar schatting 540.000 dossiers van Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog “fout” waren. De dossiers lagen vijftig jaar opgeslagen bij het ministerie van Justitie tot ze in het jaar 2000 werden overgeheveld naar het Nationaal Archief in Den Haag.
De NSB (Nationaal-Socialistische Beweging) is een Nederlandse fascistische politieke partij, die is opgericht in 1931. In Nederland is net als in andere landen veel werkloosheid en armoede. De aanhangers van de NSB hopen op een betere toekomst met één sterke partij en één leider.
In het kort
Tussen 1946 en 1969 zullen ongeveer 450 duizend Nederlands emigreren, ruim vier procent van het totaal aantal inwoners van 10 miljoen inwoners.
Slechts circa 5.000 à 5.500 Joodse gedeporteerden overleefden de oorlog. De website van Herinneringscentrum Kamp Westerbork geeft de volgende cijfers voor deportaties vanuit dat kamp: Naar Auschwitz werden meer dan 60.000 mensen gedeporteerd, van wie er minder dan 900 overleefden.
De slachtofferstatistieken voor de Duitse Wehrmacht vertonen grote lacunes. Waarschijnlijk ligt het totaalcijfer voor de Duitse eenheden in ons land tussen de 15.000 en 20.000 gesneuvelden. Tijdens de bevrijding van Nederland verloren 23.000 burgers door oorlogshandelingen het leven.
Meer dan de helft van de NSB'ers woont in Noord-Drenthe en een derde in Zuidoost-Drenthe.
'Die was fout in de oorlog'! Het is een uitspraak die lange tijd gebruikt werd voor mensen die in de Tweede Wereldoorlog samen werkten met de Duitsers en betrokken waren bij de NSB. Anton Mussert volgde in Nederland het voorbeeld van de nazi's.
Na de Bevrijding wordt iedereen die wordt verdacht van verraad, NSB'ers en andere helpers van de Duitsers, opgepakt door leden van de Binnenlandse Strijdkrachten. Tussen de 120 en 180 duizend NSB-ers worden gevangen genomen en opgesloten in scholen, fabrieken, maar ook in vroegere kampen, zoals kamp Westerbork.
NSB'ers helpen de Duitsers bij het oppakken van joden en worden daarvoor rijkelijk beloond. Maar ze worden door veel Nederlanders gezien als 'vuile landverraaiers'. In mei 1940 bezetten de Duitsers ons land. De NSB, de Nationaal Socialistische beweging, steunt de Duitse bezetter en werkt nauw met hem samen.
De 'gewone' Duitser keek tot ver in de jaren zeventig naar het Derde Rijk vanuit het perspectief van het eigen slachtofferschap. Het was niet zo dat Duitsers beschaamd zwegen over de oorlog. Integendeel, ze vertelden er veel en graag over, maar het verhaal dat ze vertelden ging uitsluitend over hun eígen leed.
Jannetje Johanna Schaft (Haarlem, 16 september 1920 – Bloemendaal, 17 april 1945) was een Nederlandse communiste en verzetsstrijdster tijdens de Tweede Wereldoorlog. Als verzetsstrijdster gebruikte ze de schuilnaam Hannie, haar eigenlijke roepnaam was Jo of Jopie.
Collaboratie heeft in Nederland verschillende vormen gekend en was vooral in het begin van de oorlog wijdverbreid. Voor het uitbreken van de oorlog kende Nederland al de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) die na de Duitse inval politiek met Duitsland ging samenwerken.
Tussen de 4.000 en 6.000 Nederlanders komen om het leven in Duitse dienst. Na een enorm snelle opmars in de Sovjet Unie, komt het Duitse leger in de problemen.
Naar schatting hebben er in de formaties van de Waffen-SS tussen de 22.000 en 25.000 Nederlanders dienst gedaan, waarvan er tussen de 4.000 en 6.000 zijn gesneuveld, verongelukt of vermist. (N.K.C.A.
Ongeveer 25.000 Nederlanders dienden tijdens de Tweede Wereldoorlog vrijwillig als soldaten in de Waffen-SS. Volgens het populaire beeld waren zij onvoorwaardelijke collaborateurs en fanatieke moordmachines, die tot hun laatste snik vochten voor Adolf Hitler en zijn 'Duizendjarige Rijk'.
Nederland had een bijzonder klein leger. Met een inwoneraantal van 8,8 miljoen inwoners werd een leger van slechts 280,000 man op de been gebracht [ca. 6% van de mannelijke bevolking).
Zo vielen er in de twee Tsjetsjeense oorlogen die Rusland uitvocht (in 1994-96 en in 1999-2009) naar schatting tussen de 20.000 en 40.000 Russische militaire slachtoffers. In de tien jaar durende Afghaanse oorlog waren het er 15.000.
Als extra drukmiddel besloot het Duitse oppperbevel daarom tot het bombardement op Rotterdam van 14 mei. Mede vanwege de dreiging met bombardementen op de steden Utrecht, Amsterdam, Den Haag en Haarlem capituleerde in de nacht van woensdag 15 mei de Nederlandse land- en luchtmacht.