Om met de eerste vraag te beginnen: de deskundigen schatten dat één tot vijf procent in de bevolking psychopathisch is, wat inhoudt dat in Nederland 160.000 tot 800.000 psychopaten aanwezig zijn.
Ongeveer 3% van de mannen en 1% van de vrouwen heeft psychopathische trekken. Deze percentages lijken niet afhankelijk te zijn van etniciteit of IQ, maar psychopathie komt wel meer voor onder mensen met een lage socio-economische status.
De antisociale-persoonlijkheidsstoornis komt voor bij 0,2 tot 3,3 procent van de Nederlandse bevolking. De stoornis komt het meest voor in verslavingsklinieken en in forensische settings zoals een gevangenis of forensisch psychiatrisch ziekenhuis.
De stoornis komt voor bij minder dan of ongeveer 1% van de wereldbevolking. Psychopathie maakt met machiavellisme en narcisme onderdeel uit van de duistere drie.
Wat is een psychopaat precies? Een psychopaat heeft een antisociale persoonlijkheidsstoornis. Dit betekent dat deze persoon zich voortdurend antisociaal of crimineel gedraagt. Hij kan zich niet aanpassen aan de sociale normen die de maatschappij heeft gesteld.
Psychopaten hebben de neiging meteen te handelen, in plaats van eerst na te denken. Dit komt doordat ze een lage tolerantie voor verveling hebben, en henzelf daarom altijd bezig proberen te houden. Elke activiteit voelt voor hen als een beloning, en daarom zijn ze snel verveeld.
Genetische basis
Primaire psychopathie lijkt grotendeels bepaald door genen en minder door ervaringen, terwijl secundaire psychopathie voornamelijk direct voortkomt uit de neurobiologische en psychologische verstoringen door omgevingsfactoren, zoals mishandeling, verwaarlozing en misbruik in de kinderjaren.
“Kenmerken zijn onder andere: charismatisch, charmant, manipulatief, voorkeur om te liegen, moeilijk omgaan met andermans emoties, impulsief, adrenaline junkie, enzovoort.
Symptomen psychopathie
Impulsiviteit of niet vooruit kunnen plannen. Prikkelbaarheid en agressiviteit, zoals blijkt uit herhaaldelijke vechtpartijen of geweldpleging. Roekeloze onverschilligheid voor de veiligheid van zichzelf of anderen. De persoon vertoont continu onverantwoordelijk gedrag.
Kinderen die zien dat anderen pijn hebben maar hierbij minder hersenactiviteit vertonen dan normaal, lopen mogelijk verhoogd risico om zich op volwassen leeftijd te ontpoppen tot psychopaten.
Het is natuurlijk altijd uitkijken met het herdefiniëren van een psychiatrische term, maar in het boek omschrijven ze 'light-psychopaten' als mensen die gericht zijn op de psychische mishandeling van de medemens en daarbij geen empathie of inlevingsvermogen vertonen.
Momenteel zijn er nog niet voldoende aanwijzingen dat je antisociale persoonlijkheidsstoornis te genezen is. Het is dan ook zeer belangrijk dat gedragsstoornissen in je kindertijd al worden opgemerkt en behandeld. Hoe sneller daarmee wordt begonnen, hoe beter je vooruitzicht op herstel.
CEO. Het beroep waar de meeste psychopaten voorkomen, mag eigenlijk geen verrassing meer zijn. In de functie van CEO vindt je namelijk de meeste psychopaten terug. CEO is een leidinggevende functie, waarbij je vaak noodgedwongen moeilijke beslissingen moet maken.
Psychopathie zit deels in de genen. Toch kunnen psychopaten 'hun leven beteren', als ze dat zelf willen en als ze kwalitatieve therapie krijgen. Psychopaten verschillen onderling echter veel. Er zal altijd een groep blijven die niet vatbaar is voor verandering.
Psychopathische eigenschappen
Maar hij of zij heeft geen empathie, dus geen vermogen om zich in te leven in wat anderen denken en voelen. Ze overschatten zichzelf, spannen anderen voor hun karretje, manipuleren en voelen zich totaal niet schuldig als iemand door hun toedoen lijdt.
De behandeling van psychopathie is zeer moeilijk, maar de beste resultaten worden gehaald als zo jong mogelijk wordt begonnen. Daarom is het belangrijk hen vroegtijdig op te sporen. Hiervoor zijn goede instrumenten en meetmodellen nodig. Er is eerder onderzoek gedaan naar psychopathie, ook onder jongeren.
Hij is impulsief
Onderzoek heeft uitgewezen dat psychopaten impulsiever reageren dan anderen, ze denken niet eerst aan de consequenties die een actie heeft. Dit zou kunnen omdat ze heel erg gevoelig zijn voor beloningen en een enorme drang hebben naar seks, sociale status en geld.
Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is tweezijdig. Aan de ene kant staat een opgeblazen gevoel van zelfbelang en zucht naar bewondering centraal, en aan de andere kant is er sprake van een extreem gevoel van minderwaardigheid en onzekerheid. Narcistisch gedrag is vaak lastig te herkennen.
Bij vrouwen lijkt psychopathie anders tot uiting te komen dan bij mannen. Ze vertonen minder vaak fysieke agressie, maar wel meer manipulatief en emotioneel instabiel gedrag. Het gedrag van vrouwen met psychopathie heeft vaak grote negatieve effecten voor hun directe omgeving.
Als je een antisociale persoonlijkheidsstoornis (ASP) hebt, kun je prikkelbaar, agressief, onverschillig en impulsief overkomen. Je vindt het moeilijk om regels na te leven en rekening te houden met andere mensen. Voor jouw vrienden, partner of familie kan dat zeer belastend zijn.
Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vindt zichzelf beter dan anderen. Hij of zij vertoont egoïstisch gedrag, is dominant, wil bewonderd worden en heeft vaak een gebrek aan inlevingsvermogen. Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis vinden zichzelf belangrijker dan anderen.
Mensen met deze persoonlijkheden zijn niet in staat de gevoelens van andere mensen niet voelen of kunnen de wereld niet vanuit een ander perspectief dan hun eigen perspectief zien. Ze hebben geen geweten of schuldgevoel om te voorkomen dat ze zich immoreel gedragen.
Wanneer er in je familie gedrags- of persoonlijkheidsstoornissen voorkomen, is de kans groter dat jij die ook ontwikkelt. Het is echter nog niet duidelijk of ASP ook erfelijk is. Het kan ook te maken hebben dat ouders met een persoonlijkheidsstoornis jou niet leren om met de gevoelens van anderen rekening te houden.