Acht procent van de Nederlanders van 12 jaar of ouder gaf in 2014 zelf aan een depressie te hebben of in het afgelopen jaar te hebben gehad. Dat komt overeen met ruim 1 miljoen mensen. Vrouwen gaven vaker aan een depressie te hebben dan mannen: 9 procent van de vrouwen tegenover 6 procent van de mannen.
Jaarlijks krijgen ruim een half miljoen volwassenen in de leeftijd van 18-64 jaar in Nederland een depressie. Dat is één op de twintig (5,2%) volwassenen. Per jaar krijgt 1,6% van de volwassenen die niet eerder een depressieve stoornis had te maken met een depressie. Het gaat dan om 135.600 mensen per jaar.
Naar schatting heeft 80% van de mensen met een depressie last van zelfmoordgedachten. De grote meerderheid zal niet tot zelfmoord overgaan, maar depressieve klachten worden wel als één van de belangrijkste risicofactoren beschouwd.
Terwijl bij mensen van 35 jaar of ouder een hoog risico op een angststoornis of depressie de afgelopen jaren licht afnam, nam dit risico bij jongvolwassenen juist toe: van 7 procent in 2016, naar ongeveer 9 procent van de 18- tot 35-jarigen in 2020.
Depressie bij volwassenen
In de leeftijd 18-24 jaar komen depressies het meest voor (2007-2009).
Over het algemeen gaan de klachten binnen drie maanden vanzelf over, maar als hulp te laat komt kunnen klachten flink verergeren en kan je depressie zelfs chronisch worden. Erkennen dat je depressief bent is vaak de eerste stap naar herstel. Depressiviteit worden niet altijd tijdig herkend.
De meeste zelfdodingen worden gepleegd door 50- tot 60-jarigen, zowel bij mannen als vrouwen. In 2021 maakten 304 mannen en 128 vrouwen van 50 tot 60 jaar een eind aan hun leven. Zowel bij mannen als bij vrouwen is dit bijna een kwart van alle zelfdodingen.
Meer dan de helft van de zelfdodingen vindt plaats op middelbare leeftijd (40 tot 70 jaar). In 2020 overleden 989 mensen tussen de 40 en 70 jaar door zelfdoding. In vergelijking met 2019 waren er in 2020 meer zelfdodingen onder ouderen van 70+.
(Medical News Today) – Onderzoekers in Noorwegen en Engeland hebben gevonden dat depressie net zo'n grote risicofactor is om te sterven als roken. Ze gebruikten hiervoor de gegevens van meer dan 60.000 mensen. Na vier jaar werd gekeken welke mensen waren gestorven en waaraan.
Wereldwijd staat Afghanistan bovenaan met ruim 4.800 depressieve levensjaren. Volgens de onderzoekers komt dit doordat het land door oorlog geteisterd is. Japan scoort wereldwijd het laagst.
Chronische depressie
Maar een depressie kan ook chronisch – langdurig – worden. We spreken van een chronische depressie wanneer de verschijnselen langer dan twee jaar duren en de klachten ernstig zijn. Periodes met zware klachten worden soms afgewisseld met periodes waarin het beter gaat.
Maar liefst 15 tot 17% van de totale westerse bevolking heeft ooit in het leven een depressie gehad. Depressies komen vaker voor bij laagopgeleiden dan bij hoogopgeleiden. Mensen zonder betaalde baan zijn bovendien vaker depressief dan mensen mét een baan (Nemesis-2, de Graaf et al., 2010).
Er is niet één speciale oorzaak voor het ontstaan van een depressie. Het is bijna altijd het gevolg van een combinatie van biologische, sociale en psychische factoren. Erfelijkheid is de belangrijkste natuurlijke (biologische) factor. In sommige families komen depressies vaker voor dan in andere.
Gemiddeld duurt een depressie een maand of 8, maar het overgrote deel van de mensen met een depressie voelt zich in minder dan 3 maanden weer beter. Aanhoudende depressies duren vaak 2 jaar en langer.
Volgens onderzoek van de American Society for Suicide Prevention vindt er ook veel zelfmoord plaats onder dokters. In verhouding met andere beroepen plegen (vrouwelijke) artsen maar liefst 250 tot 400% vaker zelfmoord.
Een zelfdoding kost de maatschappij 2,8 miljoen euro, 113 wil meer aandacht voor preventie. 2,8 miljoen euro. Zoveel kost het de maatschappij als één persoon in ons land zelfmoord pleegt. Zelfmoordpreventielijn 113 liet dat uitrekenen.
Als iemand aan zelfmoord denkt, is er sprake van wanhoop, pijn en (grote) problemen. Daarnaast is er vaak nog iets aan de hand. Zelfmoordgedachten kunnen zichzelf namelijk versterken en vermenigvuldigen. Mensen met suïcidale gedachten piekeren veel en hebben vaak moeite om andere oplossingen te zien.
Veel zelfdodingen in januari
De meeste zelfdodingen vallen dus niet in de sombere herfstmaanden, maar juist in januari en de aangenaam zachte lentemaanden. In januari is een duidelijk patroon zichtbaar. De eerste week van die maand telt de meeste zelfdodingen: gemiddeld vijf per dag.
Als het om zelfmoord gaat, gaat veel aandacht uit naar jongeren, maar ouderen en met name oudere mannen lopen veel meer risico. Ze zoeken minder vaak hulp en slagen vaker als ze een zelfmoordpoging doen door de methodes die ze kiezen, zegt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
"Zelfmoord is erfelijk"
Aangeleerd gedrag is echter niet hetzelfde als erfelijk bepaald gedrag. Er bestaat geen specifiek zelfmoord-gen. Het is wel zo dat enkele belangrijke risicofactoren (bv.: biologische risicofactoren, depressie, alcoholmisbruik) voor een stuk erfelijk bepaald kunnen zijn.
Als je depressief bent is het belangrijk dat je dit met je werkgever bespreekt. En samen met de bedrijfsarts onderzoekt hoe ernstig je klachten zijn en wat het beste is om te doen. Misschien niet doorgaan met depressief thuis werken, maar even helemaal stoppen en wat rust nemen en daarna weer rustig op gaan bouwen.
U voelt zich triest voelen of hulpeloos, tot niets in staat. Het lukt niet meer om ergens nog plezier aan te beleven, u verliest interesse in onderwerpen en het is lastiger om zich te concentreren. Andere gevoelens die vaak voorkomen bij depressies zijn prikkelbaarheid, of juist een dof en leeg gevoel van binnen.
Je voelt je somber, hebt nergens zin in en alles lijkt meer energie te kosten dan voorheen. Vaak trekt zo'n sombere bui na een paar dagen weg. Maar het kan zijn dat je al langer rondloopt met dit gevoel, dat het maar niet weggaat. En dat het je leven beheerst.
Om uit te zoeken of uw depressie biologische oorzaken heeft, kan een arts een lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek bij u uitvoeren. Psychische oorzaken gaan over hoe goed u in staat bent om uw problemen te 'dragen' (dat noemen we draagkracht).