De Zwarte Dood is de epidemie die van 1347 tot 1352 in Europa woedde en vele slachtoffers maakte, soms tientallen procenten van de bevolking. De epidemie werd veroorzaakt door de pestbacterie en kostte wereldwijd tussen de 75 en 200 miljoen mensen het leven.
Builenpest kent een hoge mortaliteit; zonder behandeling overleeft minder dan 40% van de geïnfecteerde personen. De meeste sterfte vindt tussen de derde en vijfde dag na de eerste symptomen plaats. De builenpest is met antibiotica effectief te behandelen indien de behandeling tijdig gestart wordt.
Angst en discriminatie. Angst leidde ook tot het aanwijzen van een zondebok en tot discriminatie van groepen in de samenleving. Zo kregen de joden al bij de pestuitbraken in de 14e eeuw de schuld van de pest en de noodlottige gevolgen daarvan, wat in een aantal steden leidde tot pestpogroms en verbanning van de joden.
Een van de beruchtste ziekmakers is Yersinia pestis. In de jaren 541-543 na Christus trof deze pestbacterie het Oost-Romeinse Rijk, ook wel Byzantijnse Rijk genoemd, van keizer Justinianus I. De keizer, naar wie de ziekte is vernoemd, kreeg zelf ook de pest, maar overleefde het.
De Zwarte Dood (1347-1352)
In de middeleeuwen werden Azië en Europa geteisterd door de builenpest. De pandemie wordt meestal toegeschreven aan de bacterie Yersinia pestis, die gevonden werd in de botten uit de massagraven van de Zwarte Dood. Tijdens deze epidemie kwam een derde van de Europese bevolking om het leven.
Onbehandelde sepsis is vrijwel altijd dodelijk. Longpest is de minst voorkomende, maar meest gevaarlijke vorm van pest. Wanneer geen adequate behandeling wordt toegepast binnen 24 uur na de eerste ziekteverschijnselen, is de ziekte nagenoeg altijd dodelijk.
Er wordt algemeen aangenomen dat de Zwarte Dood het gevolg was van de pest, veroorzaakt door infectie met de bacterie Yersinia pestis . Moderne genetische analyses geven aan dat de stam van Y. pestis die tijdens de Zwarte Dood werd geïntroduceerd, voorouderlijk is aan alle bestaande circulerende Y. pestis-stammen waarvan bekend is dat ze ziekten bij mensen veroorzaken.
De pest is meerdere malen ontstaan in de loop van de geschiedenis en dit kan opnieuw gebeuren, zo waarschuwen wetenschappers. Het Romeinse rijk keeg in de zesde eeuw na Christus te maken met een vorm van de builenpest die genetisch gezien niet kan worden beschouwd als een voorloper van de moderne pest.
Sharon DeWitte onderzoekt skeletresten om aanwijzingen te vinden over overlevenden van de middeleeuwse pest uit de 14e eeuw. Een nieuw onderzoek suggereert dat mensen die de middeleeuwse massamoordplaag, bekend als de Zwarte Dood, overleefden, aanzienlijk langer leefden en gezonder waren dan mensen die leefden voordat de epidemie in 1347 toesloeg.
De dood lag overal op de loer. Kindersterfte, dijkdoorbraken, hongersnoden, stadsbranden, dodelijke ziekten, plunderende landsheren of grootschaliger oorlogsgeweld beheersten het dagelijks leven.
Hoe is het jodendom ontstaan? Volgens joodse verhalen werd omstreeks 1813 voor Christus Abram geboren in Kanaän, een stuk land waar nu Israël, de Palestijnse gebieden en Libanon liggen. Op het moment dat Abram één god ging aanbidden in plaats van de vele goden die zijn vader vereerde, begon het jodendom.
De meest voorkomende transmissieroute bij mensen is overdracht via beten van geïnfecteerde vlooien. Wanneer transmissie plaatsvindt van bij de mens levende knaagdieren naar de mens zelf, of van mens naar mens spreken we van 'urbane cyclus' (urbs = stad) of 'humane pest'.
Pesthuizen. Speciale pestdokters beschermden zich tegen de ondraaglijke stank met in azijn gedoopte sponzen. Soms werd het gezicht beschermd met een masker, gevuld met kruiderijen. Vooral in steden, waar de bevolking dicht opeen leefde, hield de pest huis.
De meest voor de hand liggende verklaring voor de naam Zwarte Dood is een wat al te literaire vertaling van het Latijnse pestis atra of atra mors. De term atra kan zowel met 'verschrikkelijk' als met 'zwart' worden vertaald.
De meest voorkomende vorm is builenpest. Andere varianten zijn longpest en septische pest. Deze laatste vorm wordt overgedragen via direct contact met lichaamsvocht, maar kan ook een complicatie zijn bij onbehandelde builen- of longpest.
Twee inspuitingen met het vaccin blijken genoeg om proefdieren te beschermen tegen zowel de Bacillus anthracis als de Yersinia pestis, de bacterie die de pest overbrengt. Zelfs als de dieren worden blootgesteld aan (normaal) dodelijke dosissen.
Volgens de CDC zijn alle vormen van de pest te behandelen met gangbare antibiotica, waarbij vroege behandeling de overlevingskansen drastisch verbetert. Hoewel Y pestis nog steeds bijna overal kan voorkomen en dodelijk kan zijn voor individuen, is een grotere pandemie die doet denken aan de Zwarte Dood dus vrijwel onmogelijk .
De sterftecijfers schommelen tussen de 30 en de 60%. Hoewel de impact van alle peststerfte in de middeleeuwen zeer moeilijk te schatten is, verloren sommige gebieden tussen 1300 en 1400 tot 80% van hun bevolking. Lang werd gedacht dat de Zuidelijke Nederlanden minder hard getroffen werden door de pest.
Met maar liefst de helft van de bevolking dood, hadden overlevenden in het post-pesttijdperk meer middelen tot hun beschikking . Historische documentatie registreert een verbetering in het dieet, vooral onder de armen, zei DeWitte. "Ze aten meer vlees en vis en brood van betere kwaliteit, en in grotere hoeveelheden," zei ze.
Ja, de builenpest bestaat nog steeds, maar is lang niet zo dodelijk als halverwege de 14e eeuw. Tegenwoordig zijn er behandelingen om de builenpest te behandelen en te genezen, aldus Healthline. "In tegenstelling tot in de 14e eeuw, hebben we nu inzicht in hoe deze ziekte wordt overgedragen," aldus Dr.
De tijd tussen de besmette muggenbeet en ziek worden ligt tussen de drie en veertien dagen. Meestal is dit vier tot zeven dagen. Mensen kunnen meerdere keren dengue krijgen.
Een geval van builenpest – de ziekte die tientallen miljoenen mensen in middeleeuws Europa het leven kostte – werd vorige week gemeld in het landelijke Oregon. De getroffen persoon werd onmiddellijk behandeld en gezondheidsfunctionarissen geloven dat er “weinig risico is voor de gemeenschap” dat de ziekte zich zal verspreiden.
Tegen het einde van de 15e eeuw waren de reële lonen drie keer zo hoog als aan het begin van de 14e eeuw, voordat de pest toesloeg. Diëten verbeterden omdat werkgevers gedwongen werden de lonen te verhogen en extra voedsel en kleding aan te bieden om werknemers aan te trekken.
A: Vlooien raken besmet door zich te voeden met geïnfecteerde dieren zoals chipmunks, prairiehonden, konijnen, grondeekhoorns, rotseekhoorns, boomeekhoorns, muizen en bosratten die besmet zijn met de bacterie . De geïnfecteerde vlooien brengen de pestbacteriën vervolgens over op mensen en andere zoogdieren tijdens het bloedzuigen.
De Zwarte Dood was een builenpestpandemie die in Europa voorkwam van 1346 tot 1353. Het was een van de dodelijkste pandemieën in de menselijke geschiedenis; wel 50 miljoen mensen kwamen om, misschien wel 50% van de Europese bevolking in de 14e eeuw.