Niet dat je er erg in had, het is gelukkig een van de weinige zaken in het leven waar de meeste mensen zich geen zorgen over hoeven te maken. Maar is dat wel zo? Minstens 10 procent van de gezonde mensen ademt verkeerd, vertelde adem- en ontspanningstherapeut Eveline Kempenaar onlangs in de Volkskrant.
Mensen klagen over een scala van klachten die variëren van borstkas gerelateerde klachten (zoals kortademigheid, een benauwd strak gevoel op de borst, pijn en steken op de borst) tot hoofdpijn, duizeligheid, tintelingen, krampen, buikpijn, angst en chronische vermoeidheid.
Het komt meestal door angst en spanning. Probeer rustig te ademen: 3 seconden in en 6 seconden uit. Of ga iets doen als uw ademhaling in de war is, bijvoorbeeld kniebuigingen en praten met iemand. In een papieren of plastic zak ademen helpt niet.
Een verkeerd adempatroon kan leiden tot een te laag koolzuurgehalte in het bloed. Om dat te compenseren trekken de bloedvaten in de hersenen samen met als gevolg: duizelingen, tintelingen, wazig zien en hartkloppingen en vaak een intense vermoeidheid.
De symptomen variëren van ademtekort tot duizeligheid en hartkloppingen. Deze fysieke sensaties kunnen soms zomaar ontstaan en leiden tot een vermindering van de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven. Deze functiestoornis komt wereldwijd veel voor, maar er is nog veel onderzoek nodig.
Door diep in te ademen open en vul je alle longblaasjes opnieuw een verbeter je de uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide. Dat is de hoofdreden waarom we vanuit fysiologisch perspectief zuchten: het gezond houden van de longen. Vier à vijf keer per uur zuchten is een normale frequentie."
Aan de hand van casulstiek en literatuurgegevens wordt aannemelijk gemaakt dat dit niet altijd het geval is: hyperventilatie kan leiden tot ischemie van de hartspier en daarmee waar- schijnlijk bijdragen aan angina pectoris, hartinfarct en acute hartdood.
Het is belangrijk dat u weet dat spanningen de oorzaak kunnen zijn van hyperventilatie. Als u deze spanningen weg kunt nemen, dan zal het hyperventileren meestal spontaan verdwijnen.
Met een diepe inademing neem je evenveel zuurstof op als met een lichte ademhaling. Je blaast er ook koolzuurgas mee weg, die juist nodig is om de zuurstof naar je lichaamscellen te vervoeren. ' Als je heel vaak diep ademhaalt, kun je gaan hyperventileren: je hartslag versnelt, je begint te zweten en je wordt duizelig.
Chantal Driesen legt uit: 'De longen reageren overmatig op prikkels, zoals temperatuurwisselingen, stof en pollen. Stress is ook zo'n prikkel. Hierdoor knijpen de spiertjes om de luchtwegen te sterk samen, waardoor je je heel benauwd kunt voelen.
Wanneer mensen aan het sterven zijn is een stokkende ademhaling een teken dat de dood dichterbij komt. De ademhaling kan stil vallen en daarna weer met een diepe zucht op gang komen. De tijd tussen de ademteugen wordt langer en langer, dit kan soms oplopen tot wel 30 seconden.
Hyperventileren is geen aandoening, maar een symptoom.
Het is belangrijk dat uw ademhaling past bij wat u doet. Tijdens een stevige wandeling ademt u bijvoorbeeld 16 x per minuut in en uit, maar als u rustig op de bank zit, is het voldoende om 6 tot 12 x per minuut in en uit te ademen. Als uw ademhaling past bij de activiteit van dat moment, is uw lichaam in balans.
Om klachten te verminderen kun je op de volgende manier je ademhaling oefenen. Adem rustig in, niet te lang, en adem heel langzaam uit. Na de uitademing nog even wachten alvorens weer rustig in te ademen. Je kunt grofweg dit tempo vasthouden; adem 2 tellen in, adem 4 tellen uit en houdt de adem 2 tellen vast.
Acute hyperventilatie kan worden veroorzaakt door angst- of paniekaanvallen of door te hoge inspanning. Chronische hyperventilatie is minder herkenbaar. Bij chronische (vaak verborgen) hyperventilatie is de ademhaling voortdurend te diep.
Je kunt gelukkig ook je longspieren trainen. Zoals je ook je kuiten of hamstrings los (geïsoleerd van het lopen zelf) kunt trainen. De methode is bovendien uiterst simpel: tegen een weerstand in ademen versterkt je longspieren en zorgt ervoor dat je een veel groter volume aan lucht en dus zuurstof binnenkrijgt.
“De gemiddelde mens kan slechts 3 tot 5 minuten overleven zonder zuurstof”, zegt professor inspanningsfysiologie Jan Bourgois (UGent). "Daarna is er hersenschade en ga je dood." Toch kunnen sommige mensen veel langer hun adem inhouden.
Zuurstof in, koolzuur uit
"Je ademt sneller door je mond, omdat hier meer lucht tegelijkertijd naar binnen kan en omdat je hierbij geen weerstand voelt. Dit lijkt fijn – of soms zelfs nodig, bijvoorbeeld als je aan het sporten bent, maar niks is minder waar.
Hyperventilatie heeft vaak een psychologische oorzaak, maar kan ook ontstaan door een lichamelijke oorzaak. In veel gevallen wordt hyperventilatie veroorzaakt door: gevoelens van angst en paniek; een fobie (sociale fobie);
Daar waar tachypneu slaat op het aanhoudend te vlug en te oppervlakkig ademen tijdens de slaap, gaat acute hyperventilatie tijdens de slaap over plotse aanvallen of episodes van te vlugge, te intense en te diepe ademhaling (net zoals bij hyperventilatie overdag).
Een aanval van hyperventilatie kan worden gevolgd door diarree, buikpijn, hoofdpijn, pijn in de rug of een grieperig gevoel. Acute hyperventilatie kan heel beangstigend zijn. De patiënt heeft het gevoel te stikken en kan duizelig worden, flauwvallen, misselijk worden en pijn krijgen op de borst of in de buik.
Naast de acute vorm van hyperventilatie bestaat een chronische vorm. Deze is minder spectaculair en daardoor ook minder goed te herkennen. Chronische hyperventilatie wordt gekenmerkt door vage klachten die constant aanwezig zijn. Dit is logisch, omdat deze mensen bijna de hele dag 'onbewust' hyperventileren.
Er bestaan geen medicijnen tegen hyperventilatie, wél tegen de angst. Het nadeel van deze middelen is echter dat ze het probleem niet oplossen en op den duur verslavend werken.
Zuchten is van levensbelang. Onderzoekers van UCLA en de universiteit van Stanford hebben een plek in de hersenen gevonden waar normale ademhalingen in zuchten worden omgezet als onze longen het nodig hebben. Het blijkt een belangrijke reflex te zijn die de longen gezond houdt.