Vuur verbruikt veel zuurstof: een gesloten houtkachel heeft per uur vijftig kubieke meter lucht nodig, een open haard tot 250 kubieke meter. Zorg dus voor goede luchtaanvoer, via ventilatieroosters of een open raam.
Stapel het hout losjes, zodat de lucht er goed bij kan. De beste methode is de Zwitserse stookmethode. Zorg voor volledige luchttoevoer. Goede houtkachels zijn voorzien van een klep, waarmee de luchttoevoer goed te regelen is.
Wanneer de houtkachel voorzien is van een externe luchttoevoer is deze niet meer afhankelijk van de ruimte waarin de kachel staat. Hierdoor wordt de stroomrichting niet omgekeerd en zal de kachel goed blijven branden. Om deze redenen is het aan te raden om een externe luchttoevoer te installeren.
Op eigen verantwoording is het technisch wel mogelijk de kachel de nacht door te laten branden. Voorwaarde is dat u een voldoende geïsoleerde schoorsteen heeft. U vult de kachel met voldoende hout en stookt hier goed vuur in door de zuurstofregelaar uit te trekken.
Zet vervolgens de luchttoevoer van de houtkachel of houthaard helemaal open. Stapel de stukken hout van dik naar dun, op een klein afstandje van elkaar, kruislings. Hier bovenop stapel je nog wat aanmaakhoutjes kruislings. En helemaal bovenop leg je het aanmaakblokje.
Aansteken vanaf de bovenkant doet u door blokken hout dicht op elkaar te stapelen en vervolgens bovenop een klein vuurtje te maken, zodat de stapel van boven naar beneden ontbrandt. De kachel is dan sneller op temperatuur en de gassen verbranden beter.
Hout van fruitbomen geeft het mooiste vuur met de minste rook. Eik en beuk branden lang, geven mooie vlammen, en de kooltjes gloeien lang na. Zachtere houtsoorten (populier of wilg) branden minder lang maar geven sneller warmte, en je vuur laait hoger op.
Zijn houtbriketten duurder of goedkoper dan haardhout? De aanschafprijs van briketten ligt over het algemeen iets hoger dan bij haardhout.
Hout: het goedkoopst! Hout is nog steeds de goedkoopste manier om te verwarmen, zeker voor wie op het platteland woont en er zelf voor kan zorgen. Net als pellets wordt hout lokaal geproduceerd, wat een zekere prijsstabiliteit garandeert. Weet echter op dat deze manier van verwarmen ook nadelen heeft.
,,De verhouding is 1 op 3. Als ik hier een volle mand briketten neerzet, dan doe ik daar drie avonden mee. Met een volle mand haardhout, ben ik er in 1 avond doorheen”, aldus Zuidersma.
Ecofan: de beste kachelventilator
Ecofans zijn de beste kachelventilatoren voor uiteenlopende soorten kachels. Ecofan ventilatoren zijn betrouwbaar, makkelijk te installeren, en zorgen voor meer rendement. Er zijn verschillende typen Ecofans beschikbaar van verschillende merken.
Doe de kacheldeur dicht en open meteen de luchtschuif. Met de schuif regelt u de verbranding (en dus de temperatuur) in de kachel. Laat de kachel ongeveer 20 à 30 minuten goed doorbranden zodat er een flink vuur, een gloeiende massa en turbulentie (luchtstroming) ontstaat.
Een houtkachel gaat gemiddeld 15 jaar mee. Staat jouw kachel er al een tijdje? Check dan of deze voldoet aan de eisen van EcoDesign 2020. Want een slecht functionerende houtkachel stoot meer schadelijke stoffen uit dan wenselijk is.
Laat het hout opbranden - laat de kachel rustig branden met de luchttoevoer volledig open. Op een gegeven moment zal er alleen nog maar as zijn. Wanneer er ook geen vlammen meer uit het as te zien zijn, is het tijd om de kachel bij te vullen.
Hoeveel brandhout nodig is voor de houtkachel wordt bepaald door het rendement en de omvang van de kachel. Het rendement van een moderne houtkachel ligt boven de 70 %. De meeste fabrikanten van houtkachels hebben gewerkt aan een zo goed mogelijk rendement en zitten daarom boven de 75 % (Din + eis).
In huizen met goede isolatie is het vaak ook niet nodig om de hele dag de verwarming aan te hebben. 's Ochtends 1 uurtje stoken doet vaak al wonderen, waardoor het meestal pas in de middag weer nodig is om de thermostaat wat hoger te zetten.
Je kan je huis verwarmen zonder gas door gebruik te maken van een volledig elektrische warmtepomp of een warmtenet in je wijk. Daarvoor zijn vaak wel aanpassingen in huis nodig. Zo zal je bijvoorbeeld je radiatoren moeten vervangen door lage temperatuurverwarming, vloerverwarming of infraroodpanelen.
In tegenstelling tot het stoken van gas kan een houtkachel 100% besparen, aangezien deze CO2-neutraal kunnen zijn. Op jouw energierekening is een besparing van wel 50% mogelijk. Jaarlijks begint men vaak met dezelfde missie, namelijk het besparen op de gaskosten.
Uit bruinkoolbriketten komen stikstofoxiden (NOx), fijnstof, zwaveldioxide (SO2) en koolmonoxide (CO) vrij. Verder komen bij het stoken giftig arseen en zink in de lucht.
Hoeveel hout je dus per avond stookt is volledig afhankelijk van hoe lang je de houtkachel of openhaard wilt laten branden. Je mag ervan uitgaan dat een blok haardhout van de zachte variant ongeveer 1-1,5 uur brandt en een hardhouten blok ongeveer 1,5-2 uur.
Toch is er een verschil tussen zogenaamd hardhout en harshoudend (zacht) hout. Die laatste categorie (den, spar, berk, pallethout, ...) is niet geschikt voor de meeste kachels en haarden. Bij de verbranding komen harsen vrij die verdampen.
Gebruik onbehandeld hout
Stookhout mag niet behandeld, geverfd of gelakt zijn. Bij verbranding komen er schadelijke stoffen vrij. Dit kan gevaar opleveren voor jezelf en voor je omgeving. Bovendien ontstaat hierdoor meer aanslag in je houtkachel of houthaard en in het rookkanaal.
Berkenhout /Elzenhout
Dit type hout is uitermate geschikt voor speksteenhaarden, Finovens, openhaarden, buitenhaarden en haarden met weinig trek. Deze houtsoorten zijn zeer gemakkelijk aan te steken en blijven “zonder veel omkijken” met veel vlam branden en geven daardoor veel sfeer.
Eikenhout is de meest harde houtsoort en het duurzaamst, maar daardoor het minst gemakkelijk aan te steken. De kachel moet eerst goed warm zijn. Voor een mix tussen zacht en hard, kunt u het beste essenhout kiezen. Bij het gebruik van vuurschalen, raden wij altijd beukenhout aan.