Bij het ouder worden verliezen die wervels massa en structuur, ze worden broos en ze kunnen 'instorten'. En zo kun je op latere leeftijd makkelijk 8 centimeter kleiner worden, of meer dan 20 centimeter als je in ernstige mate last krijgt van osteoporotische wervelfracturen.
De krimp zet in als je eind 40 bent. Veel vrouwen zijn rond hun 70ste ruim 5 centimeter korter dan op hun 20ste. Bij mannen verloopt dat proces oneerlijk genoeg een stuk langzamer. Het krimpen komt doordat de schijven tussen de wervelkolom platter worden en de ruimte tussen de gewrichten versmalt.
Sociaal-economische factoren
Uit het onderzoek blijkt dat mannen gemiddeld 3,3 centimeter krimpen. Mannen die de basisschool afrondden, bleken in tegenstelling tot analfabeten, zo'n 0,9 centimeter minder te krimpen. Mannen die ook nog eens een middelbare opleiding voltooiden, krompen nog eens 1 centimeter minder.
Hoeveel een mens krimpt, verschilt per persoon. “Sommige mensen kunnen 10 centimeter krimpen in hun leven”, zegt Van Amstel. Het is ook niet per se zo dat mensen met 'staande' beroepen sneller krimpen. “Bij het zitten ligt er nog meer druk op de ruggewervels.
We krimpen allemaal
Ook als we jonger zijn, krimpen we elke dag zo'n 2 centimeter. Echt waar: ongeacht je leeftijd ben je elke ochtend 2 centimeter langer dan aan het einde van de dag. Dat komt omdat er tussen de schijven van je ruggenwervels een vloeistof zit.
Je krijgt rimpels, en ook je kraakbeen droogt uit. Kraakbeen zit op verschillende plekken in je lichaam, onder andere in je wervelkolom, in de schijven tussen je wervels, de tussenwervelschijven. Die tussenwervelschijven worden dunner, en de wervels komen dichter op elkaar te zitten. Het grote krimpen is begonnen!
Door voldoende te sporten en op je houding te letten door bijvoorbeeld aan yoga of pilates te doen, kun je voorkomen dat je later krom gaat lopen. Dit scheelt al een hoop. Kortom: je kunt niet voorkomen dat je later als je ouder wordt gaat krimpen, maar je kunt er wel het beste van maken.
Als de kans groot is dat je erg lang wordt, is het mogelijk om met een operatie de groei af te remmen. Zo'n operatie heet een epifysiodese. Uit een gezamenlijk onderzoek van het WZA, het UMCG en het Maxima Medisch Centrum is gebleken dat dit een veilige en effectieve operatie is.
Een gat in een heg. Hihi, Daar was ik nou vast nooit opgekomen. Een beetje krom raadsel eigenlijk ... het is de heg die groeit, niet het gat in de heg.
Nederland heeft de langste bevolking ter wereld. Mannen zijn gemiddeld 184 cm lang, vrouwen 170,6 cm. De langste 2,5 procent van de bevolking is langer dan 198 cm (mannen) of 184 cm (vrouwen).
Van sommige jongens en meisjes is de verwachting dat ze erg lang worden of dat er een te groot verschil in lengte van het ene been ten opzichte van het andere been optreedt. Met een operatie kan de groei, van één of beide benen, worden afgeremd. Deze operatie heet percutane epifysiodese.
Volwassen mannen van 20 jaar of ouder waren gemiddeld 180,3;cm (mannen rond de 20 zijn nog 3 tot 4 centimeter langer) en volwassen vrouwen van 20 jaar of ouder waren gemiddeld 167,3 cm lang. Anno 2019 was dit gemiddelde 174,2 cm, waarbij mannen gemiddeld 180,8 cm en vrouwen gemiddeld 167,7 cm lang zijn.
Groei tussen de 15 en 18 jaar
Jongens groeien nog door als ze seksueel rijp zijn. Meisjes worden gemiddeld 170 centimeter lang. Meisjes stoppen met groeien ongeveer een jaar nadat ze voor het eerst ongesteld zijn. Tussen hun vijftiende en achttiende jaar veranderen meisjes lichamelijk niet zo veel meer.
Kraakbeen dat tussen de wervels van de ruggengraat zit krimpt. Ook maken oude mensen minder bot aan dan er wordt afgebroken, waardoor botten 'instorten'. Instortende botten en minder kraakbeen tussen de wervels betekent dat de botten dichter op elkaar komen te zitten en dat de lengte van de wervelkolom afneemt.
Krimpen is een volstrekt natuurlijk proces, want na verloop van tijd wordt het kraakbeen tussen de wervelschijven dunner, versmalt de ruimte tussen de gewrichten en neemt de spiermassa af. Het wordt echter wel gevaarlijk als het krimpproces veel sneller gaat, want dat kan wijzen op ernstige gezondheidsproblemen.
Antwoord: Een kaars.
Als het groeit wordt het kleiner en als je het knipt wordt het groter rara wat is het? Een gat in de heg.
Dan eet je de buitenkant en gooi je de binnenkant weg. Hoe meer je er neemt, hoe meer je er achterlaat, wat is het? Círdan staat achter Elrond en tegelijkertijd staat Elrond achter Círdan. Hoe kan dat?
Als je lang bent kun je het beste ook lange kledingstukken dragen, anders lijkt het al snel alsof je uit je kleding gegroeid bent. #3 Verschillende lagen en kleuren hakken je lichaam optisch in kleinere delen waardoor je minder lang lijkt. Doen dus! #4 Ook als je lang bent, kun je gewoon hakken dragen.
Wanneer de verwachting is dat een kind erg lang zal worden, kan de groei door middel van een operatie worden afgeremd. Bij kinderen met een erg grote schoenmaat kan daarnaast ook de groei in de voet worden geremd. Aan de uiteinden van de botten zitten groeischijven.
“In totaal kan je onderbeen zo maximaal een achttal centimeter groeien. Ook het bovenbeen kan uitgerekt worden, maar daar zitten wel meer beperkingen op door alle spieren die zich daar bevinden. Langer dan 4 centimeter krijg je het niet. In totaal kan je dus 12 centimeter langer worden,” legt de plastisch chirurg uit.
Katoen krimpt gemiddeld tussen de 5% tot soms wel 20%. Afhankelijk van de temperatuur waarop je katoen verhit, verandert het krimppercentage ook. Er is echter ook katoenen kleding die vooraf gekrompen is, dus bij het fabricageproces zijn de vezels al gekrompen.
Van osteoporose zelf voelt u meestal niets. U merkt het vaak pas als een bot breekt. U krijgt pijn en door de breuk kan uw lichaamshouding veranderen of het bot gaat anders staan. De rugwervels zakken langzaam in als gevolg van verminderde botsterkte door osteoporose.
Veranderingen aan de botten
Botten worden dunner door het verlies van calcium. Doordat de botdichtheid afneemt, wordt het skelet poreuzer. Er is sprake van osteoporose als er een sterke afname is van de sterkte van de botten en als er een verhoogd risico is op botbreuken. Door osteoporose kan de rug scheefgroeien.