Daardoor levert een kilo soja geen kilo vlees op. Elke kilogram vlees vraagt gemiddeld om zo'n vijf kilo aan plantaardige producten. Al zijn er wel verschillen: kippen groeien bijvoorbeeld efficiënter dan koeien. Door de soja zelf op te eten haal je een tussenstap uit het proces.
Meer dan 90 procent van de soja die we eten, zit 'verborgen' in vlees, eieren, zuivel en kweekvis. Voor 100 gram kaas is bijvoorbeeld 20 gram soja nodig, voor een hamburger van 100 gram zo'n 45 gram. Doordat we steeds meer vlees eten, is de sojaproductie de afgelopen 50 jaar bijna zeven keer zo hoog geworden.
Bovendien heb je voor vlees veel voer nodig. Zo is er voor 1 kilo rundvlees gemiddeld zo'n 8 kilo* veevoer nodig. Varkens doen het efficiënter, met zo'n 4 kilo* voor een kilo vlees. Een kip is nog efficiënter: de efficiëntste kippen hebben slechts zo'n 1,6 kilo* voer nodig voor 1 kilo vlees.
Conclusie: eet soja liever direct
Duurzaam geteelde soja 'direct' eten in de vorm van tofu, temeh, vlees- en zuivelvervangers is aanzienlijk beter voor het klimaat én de natuur dan producten van dieren die soja te eten kregen. Je kunt dus met een gerust hart wat minder vlees eten en wat vaker soja alternatieven kiezen.
Productie: meestal milieuvriendelijker
Vaker vleesvervangers eten in plaats van vlees, is goed voor het milieu. Maar de keuze is niet eenvoudig: vegetarische alternatieven zijn niet altijd beter voor het milieu dan vlees.
Als je vlees vergelijkt met andere eiwitrijke producten kun je voor het milieu beter kiezen voor plantaardige producten (zoals peulvruchten, sojaburgers en tofu). Rund- en lamsvlees hebben de hoogste milieu-impact.
De productie van een kilo rundvlees kost al snel 15.000 liter water. De productie van vlees (en alle andere dierlijke eiwitten) kost heel veel water, maar het Nederlandse boerenbedrijf doen het naar verhouding goed. De Nederlandse productie behoort tot de meest duurzame ter wereld.
Van alle vleessoorten veroorzaken kalfs- en rundvlees veruit de hoogste CO2 uitstoot. Met gemiddeld 6,4 kg CO2 per kilo vlees is kip van alle vleessoorten het minst belastend voor het klimaat. Toch is de uitstoot van een kilo kip nog steeds 3 keer hoger dan die van plantaardige producten.
Voor de productie van 1 kilo rundvlees is 20 tot 25 kilo graan nodig. Als mensen soja zouden eten in plaats van vlees, is er dus 20 keer minder voedsel nodig', geeft Pyett als voorbeeld.
Als je vlees eet en op het klimaat wilt letten, kies dan voor kip in plaats van rund (rood vlees). Vergelijk de CO2-uitstoot van eiwitrijke producten.
Wil je de oermens in je tevreden houden, dan gaat biefstuk er zonder twijfel met de prijs vandoor. Maar tegen de superieure nutritionele waarden van kip kan een steak niet op. De magere – en goedkopere – eiwitten maken gevogelte bovendien de beste keuze voor spierbundels.
Bas Kast: ,,Vette vis en zeevruchten zijn het gezondst. Daarna komt wit vlees zoals kip en kalkoen, vooral als de dieren gezond geleefd hebben. Vis is te verkiezen, maar het hangt er wel van af welke vis. Forel, gewone makreel en zalm, mosselen, haring, krabben, garnalen en oesters zijn aan te bevelen.
Omgerekend eet een koe gemiddeld 750 gram aan sojaproducten per dag. Dit betekent dat soja 1,25% uitmaakt van het totale rantsoen van de koe.
Als jij dus een stukje vlees eet, eet je indirect ook soja. Om een concreet voorbeeld te geven: voor 100 gram kaas is 25 gram soja als veevoer nodig.Voor een hamburger van 100 gram is dit zo'n 46 gram. Op deze manier eten we dus allemaal soja.
Soja als veevoer component
Sojaolie wordt in Europa vooral gebruikt voor menselijke consumptie als grondstof voor voedingsmiddelen en cosmetica. Ongeveer 75 procent van de wereldwijde sojaproductie wordt gebruikt als veevoer.
Veganisten gebruiken 95% minder landbouwgrond
Voor de voedselvoorziening van een veganist is gemiddeld 675 vierkante meter landbouwgrond nodig. Voor de voedselvoorziening van een vegetariër is 3 keer zoveel grond nodig (2025 vierkante meter).
Wanneer je één week geen vlees en zuivel eet, bespaar je 15,4 kg aan CO2-equivalenten, ofwel broeikasgassen. Deze uitstoot had anders vooral plaatsgevonden door de productie van veevoer en door de (melk)veehouderij zelf. 15,4 kg CO2-equivalenten staat gelijk aan zo'n 80 kilometer rijden met een gemiddelde auto.
In Nederland veroorzaken vooral (melk)koeien veel vervuiling. Koeien zorgen voor veel mest, en produceren bovendien methaan. Een broeikasgas dat sterk bijdraagt aan het opwarmen van de aarde. Ook varkens en pluimvee dragen bij aan het mestoverschot in Nederland.
Voor een kilo peulvruchten is 4000 liter water nodig. Een kilo sojabonen verbruikt 'slechts' 2100 liter. Per gram eiwit heeft vlees een 1,5 tot 6 keer grotere watervoetafdruk dan peulvruchten.
Plantaardige producten hebben een kleinere (water)voetafdruk dan dierlijke producten. Zo is voor rundvlees 15.415 liter water per kilo nodig en voor een sojaburger slechts 1045 liter per kilo. Daag jezelf uit om een maand plantaardig te eten met de Vegan Challenge.
Nadelen van soja
Zo blijkt uit tal van studies dat een kilogram sojabonen zo'n 0,6 kg CO2-equivalenten uitstoot, terwijl bij de productie van een kilogram tofu in totaal 0,7 kg CO2 vrijkomt. De verwerking van soja tot tofu stoot dus nog eens 0,1 kg CO2 uit.
Kip vervangen
Wil je kip in een curry vervangen, probeer dan kikkererwten of kleine blokjes tofu. Beide hebben ook een lichte bite, en bovendien lekker veel eiwitten.
Zuivelproducten bevatten weinig ijzer. Kaas en melkproducten zijn daarom geen goede vervanger van vlees. In ontwikkeling is het gebruik van wieren, algen, insecten en kweekvlees.
'Tempeh bevat meer eiwitten, voedingsvezels en vitamines in vergelijking met tofu,' zegt Angelone. 'Het wordt ook minder verwerkt, dus tempeh wordt als gezonder beschouwd. ' Daarom komt tempeh samen met peulvruchten en quinoa in de top drie van plantaardige eiwitten van Angelone.