In een aantal gebieden varieert het risico volgens de seizoenen. Boven de 2.000 meter is malaria zeldzaam. Er overlijden naar schatting 1,5 tot 2,7 miljoen mensen per jaar aan malaria. De tijd tussen besmet worden en ziekte is gemiddeld tien tot veertien dagen.
Hoe vaak komt malaria voor in Nederland? Jaarlijks worden zo'n 150-300 gevallen van malaria gemeld in Nederland (Figuur 1). Deze worden voor het grootste deel veroorzaakt door P. falciparum.
Natuurlijke Immuniteit
In gebieden waar malaria voorkomt kan vrijwel iedereen de ziekte krijgen. Continue herinfectie of langdurige infectie kan leiden tot een bepaalde graad van verworven immuniteit. Deze semi-immuniteit beschermt tegen ziekte, niet tegen asymptomatische infectie.
In Kenia < 2500 meter hoogte geldt een hoog risico op malaria. Hiervoor wordt het preventief slikken van malariapillen aangeraden (profylaxe). De enige uitzondering hierop is de stad Nairobi (hier is een laag risico op malaria en zijn malariapillen zelden nodig).
De tijd tussen het besmet raken en ziek worden is 10 tot 14 dagen, meestal tussen de 7 en 14 dagen. Maar dit is per soort malaria verschillend. Soms duurt het wel enkele weken tot maanden voordat iemand ziek wordt. Bij sommige vormen van malaria krijgt een besmet iemand niet direct klachten.
Als malaria niet behandeld wordt kan iemand zelfs overlijden. Het is daarom belangrijk dat met spoed bloedonderzoek op malaria verricht wordt als iemand koorts krijgt nadat hij in een gebied is geweest waar malaria voorkomt.
Als men er tijdig bij is, is een malaria infectie, ook die met de gevaarlijke malaria tropica, goed te behandelen. Na behandeling is men gewoonlijk geheel vrij van parasieten. Na een effectieve behandeling van een malaria tropica infectie komen daarom de infectie en ziekteverschijnselen niet terug.
Als u naar een gebied gaat waar de kans op malaria groot is, krijgt u meestal een van de volgende medicijnen mee: Atovaquon met proguanil (Malarone): Begin 1 dag voor u in het malariagebied komt. Slik elke dag 1 tablet.
Malariamuggen zijn alleen actief tussen zonsondergang en zonsopgang. Draag 's avonds en 's nachts een lange broek, lange mouwen en sokken. Maak geen gebruik van aftershave, parfum of geurende deodorant. Door deze geuren worden muggen aangetrokken.
Er is een hoog malariarisico in gans het land, inclusief Dar es Salaam en Zanzibar. We raden muggenwerende maatregelen aan van de schemer tot de ochtend in combinatie met de inname van malariatabletten. Laat u bij koorts tijdens of na de reis altijd zo snel mogelijk testen op malaria. Er is risico op gele koorts.
Over malaria
Plasmodium falciparum en Plasmodium vivax zijn de belangrijkste malariasoorten voor mensen. Ze worden door muggen overgedragen op mensen en andersom. Er zijn ongeveer zestig muggensoorten die menselijke malaria kunnen overdragen.
Malaria (de plasmodium-parasiet) wordt in het nog niet besmette menselijke lichaam geïnjecteerd via het spuug van de malariamug. De muggen steken omdat ze bloed nodig hebben om eitjes te kunnen leggen. Malaria wordt dan ook alleen door vrouwtjesmuggen overgebracht.
Als je denkt dat je malaria hebt, ga dan zo snel mogelijk naar een arts. Deze kan de diagnose vaststellen door een bloedtest, maar soms is het al genoeg om de milt of lever te voelen. Als je klachten hebt in Nederland, laat je dokter altijd weten dat je naar een land bent afgereisd waar malaria heerste.
Sommige gebieden hebben slechts een laag risico op malaria, dan zijn mugwerende maatregelen meestal voldoende. Wanneer u op reis gaat naar een hóóg risicogebied (bijv. Midden-Afrika) dan is het preventief slikken van malariatabletten sterk aanbevolen om ernstige infectie met malaria te voorkomen.
Er zijn in Nederland bijna geen Anopheles-muggen meer die de malaria-parasiet kunnen overbrengen. En ook al zouden er goede overlevingskansen zijn voor de malariamuskiet, dan nog is de kans erg gering dat malaria in Nederland overgebracht wordt van mens naar mens vanwege de goede gezondheidszorg.
Op Mauritius en de Seychellen is helemaal geen malaria. Op het vasteland zijn Zuid-Afrika en Namibië de beste landen voor een malariavrije reis. In beide landen zijn uitgestrekte gebieden die geheel malariavrij zijn, en ook delen waar het risico extreem laag is.
Alleen de vrouwtjes steken; de mannetjes zijn kenbaar aan grote, pluizige antennes. Malariamuggen zitten in rust met het achterlijf duidelijk hoger van de onderlaag dan met de thorax, ze hellen als het ware naar voren. Bij veel niet-malariamuggen wordt het lijf evenwijdig aan de onderlaag gehouden.
De beschermingsduur van je vaccinatie is afhankelijk van het soort vaccinatie. De geldigheid varieert van een aantal weken tot mogelijk zelfs levenslang. Soms zijn meerdere vaccinaties nodig om een lange beschermingsduur te bereiken.
Er komt in Zuid-Afrika malaria voor, alleen in het oostelijke deel van Zuid-Afrika, inclusief het Kruger park, en dan vooral van september tot en met mei. Zie het kaartje voor de malariagebieden in Zuid-Afrika. Er wordt aanbevolen om malariatabletten te gebruiken in dit gebied in de genoemde periode.
Klachten bij malaria zijn een grieperig gevoel, moe zijn, meestal met koorts, hoofdpijn en spierpijn. Laat meteen uw bloed testen als u deze klachten krijgt en in een gebied bent (geweest) waar malaria voorkomt.
Een infectie met malariaparasieten kan binnen enkele weken tot de dood leiden als men niet behandeld wordt. Maar er zijn verschillende vormen van malaria, die een meer of minder ernstig ziekteverloop laten zien (zie hieronder bij de beschrijving van de verschillende malaria vormen).
Er zijn veel heel laag risico gebieden in zuidelijk Afrika, vooral in de droge periode (mei-september). Verder kunt u zelf ook veel doen om malaria te voorkomen. Bovendien is de malaria die in zuidelijk Afrika voorkomt te behandelen.
Malaria komt alleen voor in bepaalde (sub)tropische gebieden in Zuid- en Midden-Amerika, Afrika en Azië. Het risico is hoog in de rode gebieden. In de oranje gebieden is het risico matig en afhankelijk van de precieze locatie (stad of platteland), de activiteiten, de verblijfsomstandigheden en de duur van het verblijf.
Malaria pillen. Malaria profylaxe is de verzamelnaam voor malariapillen die u als reiziger inneemt om besmetting met malaria te voorkomen in hoog risicogebieden. Meestal beschermen de malaria pillen zéér goed, zeker in combinatie met muggenwerende maatregelen. Er blijft een hele kleine kans dat u toch malaria krijgt.