De kans dat iemand door één keer een risicoproduct te eten listeriose oploopt, is zeer klein. Het risico op ziek worden is klein (4 op de miljoen mensen per jaar krijgen deze ziekte in Nederland).
Een aparte groep vormen zwangere vrouwen. Hoewel ze een hoger risico hebben om na besmetting ziek te worden, geldt ook voor zwangeren dat dit een zeldzame ziekte is. Als een zwangere vrouw ziek wordt van listeria is het mogelijk dat het ongeboren kind ook besmet raakt.
Listeriose komt heel weinig voor, de kans op een besmetting is erg klein. Er zijn in Nederland maar zo'n 50-100 besmettingen per jaar. En de meeste daarvan zijn bij 65-plussers. Maar als je tijdens de zwangerschap deze infectie krijgt, is dat nadelig voor je baby.
De tijd tussen besmetting en eerste symptomen (incubatietijd) bedraagt 1 tot 91 dagen. De infectie geeft meestal weinig tot geen klachten bij personen met een normale weerstand.
Symptomen listeria
De verschijnselen van een besmetting met listeria kunnen zich uiten tot 90 dagen na consumptie. Soms zijn de klachten mild zoals milde griepverschijnselen. Maar het kan ook hoge koorts, hoofdpijn, spierpijn, diarree en misselijkheid veroorzaken.
De listeria-bacterie wordt gedood als een product gedurende minimaal 2 minuten verhit wordt tot 70 graden (kerntemperatuur). Kijk op de website van het Voedingscentrum hoe u besmetting met listeria kunt voorkomen via veilige bereiding van voedsel.
Ook als je er echt een voedselinfectie van krijgt is dat meestal alleen vervelend voor jezelf. Alleen als de voedselinfectie komt door listeria en toxoplasmose kan dit gevaarlijk zijn voor je baby. Neem daarom bij diarree of braken direct contact op met je huisarts.
Bij mensen met een sterk verminderde weerstand kan listeria ernstige ziekten veroorzaken zoals bloedvergiftiging, hersenvliesontsteking, ontsteking van de binnenwand van het hart, maagdarminfecties en infecties van huid en ogen. Bij zwangeren kan een infectie leiden tot een miskraam of vroeggeboorte.
Rauw vlees en rauwe, gedroogde en gefermenteerde vleeswaren, zoals chorizo of salami. Die laatste mag je wel eten wanneer ze goed verhit zijn, bijvoorbeeld op een pizza. Leverproducten, smeerworst of leverpaté.
Misschien heb je helemaal geen last van symptomen tijdens de zwangerschap. Maar sommige aanstaande moeders hebben last van griepachtige verschijnselen zoals spierpijn, koorts, vermoeidheid of hoofdpijn. Als je van een van deze symptomen last hebt, dan moet je dit zeker aan je arts laten weten.
Dit kan variëren van 3 uur tot 3 dagen na het eten. In de meeste gevallen treden de klachten binnen de 24 uur op. Diarree is bijna altijd het belangrijkste symptoom van een voedselvergiftiging.
Listeria. Omdat voorverpakte gerookte vis lang bewaard kan worden, kan de listeria-bacterie zich daar makkelijk in vermenigvuldigen tot schadelijke hoeveelheden. De listeria-bacterie kan gevaarlijk zijn voor je baby.
Rauwe eieren kunnen de ziekmakende bacterie salmonella bevatten. Een salmonella-infectie kan geen kwaad voor je zwangerschap of voor je ongeboren baby, maar de symptomen ervan zoals diarree kunnen wel heel vervelend zijn.
Komt toxoplasmose veel voor bij mensen? Hoe vaak mensen geïnfecteerd raken met T. gondii is afhankelijk van het land. In Nederland raakt ongeveer 70 tot 80 procent van de mensen op enige moment in hun leven geïnfecteerd.
Vlees, kaas en vis
Listeria is vooral te vinden in langdurig gekoeld bewaarde producten die zonder verhitting worden gegeten. Gerookte vis, zachte schimmelkazen en gekookte, gesneden vleeswaren worden volgens het Voedingscentrum het meest in verband gebracht met listeria.
Mensen krijgen meestal listeriose door het eten van besmet kant-en-klaar voedsel zoals salades, rauwe groenten en fruit, sandwiches, vleeswaren, gerookte vis, gekookte schaaldieren, sushi, rauwe melk, ongepasteuriseerde kaas en ijs.
Listeria monocytogenes zit in de darmen van elk mens en dier. Ook is de bacterie te vinden in de grond, het oppervlaktewater, in de keuken en in de koelkast. Listeria monocytogenes vermenigvuldigt zich snel op producten die bedorven zijn. Uniek is dat de bacterie zich ook vermenigvuldigt in de koelkast.
Besmettelijke periode
Na ziekte en na een asymptomatische infectie kunnen mensen tot enkele maanden L. monocytogenes in de ontlasting blijven uitscheiden. Moeders blijven tot 7 à 10 dagen na de bevalling bovendien besmettelijk via urine en vaginale afscheiding.
Albert Heijn heeft kaas uit de schappen gehaald omdat daarin de E. coli-bacterie is aangetroffen. Het eten van deze Queso Iberico kan gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Vooral jonge kinderen, ouderen, mensen met een verzwakt afweersysteem en zwangere vrouwen lopen risico.
Winkelketen Carrefour haalt haar abdijkaas, die geproduceerd wordt door kaasfabrikant Milcobel in Moorslede uit de rekken. Het gaat om dezelfde kaas die vorige week bij verschillende andere winkels al werd teruggeroepen omdat er een kans was dat de producten besmet waren met de listeriabacterie.
Bij zwangerschap zijn sommige voedselinfecties extra gevaarlijk. De bacterie Listeria kan in rauwe, ongepasteuriseerde melk, kip, vlees, vis en schaal-/schelpdieren, groente en fruit zitten. Listeria kan niet tegen verhitting. De parasiet Toxoplasma kan zitten in rauw of onvoldoende gaar vlees.
Kan misselijkheid of overgeven kwaad? In de meeste gevallen kan misselijkheid of overgeven geen kwaad voor jou en je baby. Waarschijnlijk krijg je nog genoeg voedingsstoffen binnen. Maar als je elke keer kort na het eten of drinken overgeeft, dan kun je (te veel) afvallen en uitdrogen.
Is diarree tijdens de zwangerschap gevaarlijk? In de meeste gevallen is diarree tijdens de zwangerschap niet gevaarlijk, als je maar voldoende drinkt. Je hoeft je dus geen zorgen te maken en het gaat vanzelf weer over. Meestal hoef je niet naar de huisarts of verloskundige met diarree tijdens de zwangerschap.
Voedselinfecties worden veroorzaakt door inname van voeding met een ziekteverwekkende hoeveelheid virussen, bacteriën of parasieten. Bij een voedselvergiftiging zijn de giftige stoffen die worden geproduceerd door bacteriën of schimmels de boosdoeners.