De NOS onderzocht 122 willekeurige woningcorporaties. Het is de eerste keer dat in kaart is gebracht hoeveel sociale huurwoningen asbest bevatten. Vertaald naar het hele land gaat het om bijna 1,4 miljoen huizen.
In bijna alle gebouwen die tussen 1960 en 1980 zijn gebouwd zit asbest. Het is lastig om het materiaal te herkennen. Asbest zelf is wit, blauw of bruin, maar het materiaal waarin het verwerkt is, kan allerlei kleuren hebben. De kleur van het materiaal zegt dus niets.
Asbest in huis
Als je asbest beschadigt, komen er vezels in de lucht. Als je die vezels inademt kun je daar kanker van krijgen. Hoe meer vezels je inademt, hoe groter de kans dat dat ook echt gebeurt. Vooral mensen die met asbest hebben gewerkt lopen risico.
De meest voorkomende plek waar asbest aanwezig kan zijn is het dak. Denk hierbij aan golfplaten, dakleien en dakgoten. In de meeste gevallen werd asbest toegevoegd voor extra isolatie. Rondom oude leidingen komt asbest ook geregeld voor.
Asbest bestaat uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. De vezelachtige structuur is te zien op breukvlakken en bij beschadigingen van asbestmateriaal (pas op dat u asbestvezels niet inademt). Asbest is vaak wit tot lichtgrijs. Golfplaten als dakbedekking zijn vaak grijs, zwart of roodachtig van kleur.
Vroeger werd asbest gebruikt in stucwerk om deze te verstevigen en niet enkel omwille van de brandweerstand van asbest. Pleisterwerk met asbest kan je dus in alle ruimtes vinden. De meeste kans is onder daken of op verdiepingen waar men de asbesthoudende stucwerk gebruikte om kamers met af te werken.
Hoe weet je of je asbest hebt ingeademd? Helaas zijn er geen medische testen die kunnen aantonen hoeveel asbestvezels je hebt ingeademd. Op een röntgenfoto zijn asbestvezels namelijk niet zichtbaar. De kans dat je ziek wordt, is nog steeds heel klein.
Longkanker kan al na tien jaar ontstaan na het inademen van asbest. Hoe meer asbestvezels u heeft ingeademd, hoe groter de kans. Als u rookt loopt u nog meer risico.
Wereldwijd worden jaarlijks naar schatting 125 miljoen mensen blootgesteld aan asbest op de werkplek. Jaarlijks sterven wereldwijd ruim 107.000 mensen aan asbestgerelateerde ziekten zoals buikvlies- of borstvlieskanker (mesothelioom), longkanker en stoflongen (asbestose).
In de meeste koopovereenkomsten van woningen zal een bepaling opgenomen zijn over de eventuele aanwezigheid van asbest. Door middel van die bepaling kan de verkoper aangeven dat hij niet weet of er asbest in de woning is verwerkt. De verkoper kan daarmee zijn aansprakelijkheid echter niet onbeperkt uitsluiten.
De NOS onderzocht 122 willekeurige woningcorporaties. Het is de eerste keer dat in kaart is gebracht hoeveel sociale huurwoningen asbest bevatten. Vertaald naar het hele land gaat het om bijna 1,4 miljoen huizen.
Zelfs als u op dat moment in contact kwam met vrije asbestvezels, is de kans immers verwaarloosbaar klein dat u er ziek van wordt. Bovendien is er bij asbest een 'latentietijd' van gemiddeld 40 jaar tussen blootstelling en ziekte.
De gemeente of omgevingsdienst informeert en handhaaft
Uw gemeente of omgevingsdienst kan zelf extra regels vaststellen. Vraag daarom altijd naar de regels rondom asbest bij uw gemeente of omgevingsdienst. De gemeente of omgevingsdienst kan u een boete geven of met een dwangsom dwingen om uw asbestdak te verwijderen.
Asbest verwijderen is niet verplicht; je bent als huiseigenaar zelf verantwoordelijk voor het asbest in je woning. Wel kan de gemeente je dwingen maatregelen te nemen als er sprake is van losgebonden asbest of asbest in heel slechte staat. In deze gevallen moet je het asbest afschermen of laten verwijderen.
In de buitenlucht komen kleine hoeveelheden asbestvezels voor. Iedereen ademt dus elke dag een beetje asbest in. Soms ademen we per ongeluk een korte tijd meer asbestvezels in. Bijvoorbeeld door een brand waarbij asbest vrijkomt, of door in en om het huis asbesthoudend materiaal te verwijderen of bewerken.
Het verwijderen van asbest zonder sloopmelding is een overtreding. U riskeert een boete van € 1.000,00. Twee werkdagen voorgaande aan de feitelijk start van de werkzaamheden moet u de ODMH hiervan in kennis gesteld hebben. Het niet of te laat in kennis stellen is een overtreding.
Hoe herken je asbest? Asbest zelf is wit, blauw of bruin. Alleen asbestvezels zijn microscopisch klein en zie je met het blote oog niet. Asbestvezels kun je daardoor niet herkennen, alleen via een microscoop.
Hoe gevaarlijk is asbest? Alleen de losse asbestvezels die in de lucht zweven en die je in kunt ademen, zijn schadelijk. Iemand die langdurig veel asbestvezels inademt, kan longkanker of longvlieskanker (mesothelioom) krijgen. Het inademen van veel vezels komt vooral voor in binnenruimtes.
Asbest heeft helaas geen specifieke geur, eigenlijk is het geurloos. Ook bij het vrijkomen van asbest bij bijvoorbeeld een brand kun je asbest niet ruiken. Dit komt omdat asbest zeer goed tegen hoge temperaturen kan en dus niet verbrand, meestal verbrand alleen de grondstof waar het asbest in verwerkt zit.
Verreweg de grootste hoeveelheid asbest (ongeveer 75%) is verwerkt in asbestcement. Bijna alle cement golf- en vlakke platen van vóór 1989 bevatten asbest. In de periode 1989-1993 zijn zowel asbesthoudende als asbestvrije platen toegepast.
FFP3 asbest masker
FFP3 maskers, zoals de 3M 8835+ en de 3M aura 9332+, zijn inzetbaar tegen asbestvezels. Houd er rekening mee dat deze alleen geschikt zijn voor kortdurende werkzaamheden. Daarnaast moet de drager een gladgeschoren gezicht hebben omdat baardgroei de aansluiting op het gelaat belemmert.
Crocidoliet en amosiet zijn de twee gevaarlijkste vormen van asbest – ze vormen het grootste risico voor de gezondheid bij inademing van de vezels.
Hoe lang is asbest toegepast en sinds wanneer is het verboden? Asbest is met name na de oorlog veel toegepast, zo tot aan de jaren '80. Losgebonden asbest, zoals niet-hechtgebonden brandwerend board, is vanaf 1983 vrijwel niet meer toegepast.
De eigenaar van het asbest (of voor hem het saneringsbedrijf) moet de asbestsanering van te voren melden bij de gemeente. Daarnaast moet een asbestverwijderingsbedrijf de sanering ook melden bij de ISZW en zijn certificerende instelling. De hoofdregel is dus dat alleen een gecertificeerd bedrijf asbest mag verwijderen.
De eerste symptomen van de ziekte verschijnen vaak pas tientallen jaren na de blootstelling aan asbest. De symptomen die bij asbestziekten kunnen voorkomen zijn moeilijkheden bij het ademhalen, hoesten, pijn op de borst of in de schouderbladen, vocht achter de longen of in de buikholte, koorts en gewichtsverlies.