Doven hebben voor de communicatie geen bruikbare gehoorresten, waardoor zij in een gesprek zonder doventolk afhankelijk zijn van spraakafzien (liplezen). Hierbij moet gezegd worden dat slechts 40% van de woorden afgelezen kunnen worden.
Uit Nederlands onderzoek onder tachtig volwassen doven en slechthorenden blijkt dat rond de 70 procent van hen laaggeletterd is en dus onvoldoende kan lezen en schrijven om helemaal mee te doen in de samenleving. Ter vergelijking: onder de gehele volwassen Nederlandse bevolking ligt dat percentage op 18 procent.
In Nederland wonen 1,5 miljoen mensen die doof of slechthorend zijn. Volgens Smeijers is die groep heel divers. Het grootste deel van de groep wordt op latere leeftijd doof of slechthorend. 1 op de 1000 mensen wordt doof geboren, en 1 op de 1000 mensen wordt doof op kinderleeftijd.
Gebarentaal. Veel dove mensen communiceren door middel van gebarentaal. Voor hen is gesproken taal minder toegankelijk, doordat zij de klanken niet kunnen horen. In gebarentaal staan de handen, het gezicht en de ogen centraal.
Horende mensen kunnen zo'n 400.000 geluiden horen. Oren kunnen kapot gaan als je hard valt of een harde knal hoort. Baby's kunnen ook slechthorend of doof geboren worden. Sommige dove en slechthorende kinderen gaan naar een gewone school.
Is deze ziekte erfelijk? Ja, vaak is doofheid erfelijk. Dan kun je de doofheid op verschillende manieren erven. Je kunt de aandoening erven als één van je ouders de afwijking in de genen heeft.
Ze kunnen zonder logopedie vaak moeilijk (of niet) leren spreken, omdat zij hun uitspraak niet via de auditieve manier kunnen vergelijken met de "juiste" klank en stemintonatie. Dit is wel mogelijk via visuele of tactiele manier.
U kunt zich kwetsbaar voelen. Soms is het lastig om ervoor te zorgen dat u niet gepest wordt of belachelijk gemaakt. Elke keer zeggen dat u doof bent en uitleggen hoe ze met u kunnen communiceren, is niet voor iedereen makkelijk. Ook kan het moeilijk zijn om keuzes te maken, bijvoorbeeld voor welke baan of studie.
Als u slechthorend of doof bent, kunt u gewoon deelnemen aan het verkeer. Er gelden geen extra regels als u wilt autorijden. Alle regels over rijden met een aandoening vindt u in de Regeling eisen geschiktheid 2000.
Doofheid kan niet genezen worden. Als er sprake is van slechthorendheid, kan er vaak wel gezorgd worden dat het gehoor beter wordt. Bij jonge kinderen kan wel gebruik gemaakt worden van een oorimplantaat om horen mogelijk te maken of gemakkelijker te maken.
Bij plotselinge doofheid verslechtert het gehoor in korte tijd. Het gehoorverlies ontstaat meestal binnen enkele seconden tot minuten. Soms wordt het gehoorverlies bij het opstaan bemerkt en is het blijkbaar tijdens de slaap ontstaan. Het geluid klinkt ineens doffer, blikkeriger, vervormd of voorzien van een echo.
"Gebarentaal kun je zien als de moedertaal van dove mensen. De taal heeft een eigen grammatica en een woordenschat in gebaren, maar dat kunnen ook bewegingen zijn, lichaamstaal. In de Nederlandse gebarentaal kennen we, wat wij noemen, zeven articulatoren.
Je kan gebarentaal leren door cursussen te volgen. Maar als je ouders kunnen horen, waar kijk kindjes de gebarentaal dan af? Vanaf 2.5 - 3 jaar, gaan de dove kindjes al naar een speciale school waar ze gebarentaal kunnen leren. Dat is later dan de leeftijd waarop horende kinderen leren praten.
In het Engels heet dit 'sudden deafness'. Plotselinge doofheid aan 1 of 2 oren kan komen door de bof. Deze ernstige klacht komt heel weinig voor bij de bof. De kans is iets groter bij mensen die niet ingeënt zijn tegen de bof.
Prelinguaal betekent 'voor de taal'. Iemand die prelinguaal doof is, is doof voordat de ontwikkeling van gesproken taal op gang is gekomen. Deze mensen zijn vaak doof geboren of doof geworden voor het derde levensjaar. Leren praten is voor prelinguale doven vaak moeilijk.
Doofheid is het niet of zeer slecht kunnen horen. Iemand die doof is wordt ook wel auditief beperkt/gehandicapt genoemd. De term gehoorgestoord die vroeger nog weleens werd gebruikt is vanwege de negatieve bijklank (gestoord) niet meer zo gangbaar.
Worden gebaren bedacht? Nee, gebaren worden niet echt bedacht: ze ontstaan op een natuurlijke manier. Sommige gebaren worden gemaakt naar aanleiding van de vorm van iets, dit noemen we iconische gebaren.
Gehoorverlies wordt ingedeeld in categorieën. Een gehoorverlies tussen de twintig en veertig decibel noemen we bijvoorbeeld 'licht gehoorverlies'. Bij een gehoorverlies van meer dan negentig decibel is iemand zwaar slechthorend of doof.
Matig gehoorverlies (41-60 dB HL): Moeite met het horen en/of verstaan van spraak op een normaal niveau van luidheid, zelfs in een rustige omgeving. Ook een telefoongesprek kan slecht of helemaal niet te horen zijn.
Heb je een prima gehoor, dan kun je geluiden vanaf 0 decibel (dB) horen. Heb je een gehoorverlies tussen de 0 en 30 decibel, dan is sprake van lichte slechthorendheid. Hoe meer jouw gehoorverlies in de buurt van de 30 decibel komt, hoe meer moeite je hebt met het verstaan van gefluister of een gesprek op afstand.
Bovendien moet je leren om met je handen te praten. Voor de hbo-opleiding gebarentolk staat vier jaar, maar dan moet je daarna nog veel werkervaring opdoen om het echt vloeiend te kunnen.” Er is nog een alternatief: Nederlands praten en spraakondersteunende gebaren maken.
Doofstom, niet kunnen praten vanwege doofheid.
Gebarentaal kun je leren bij de verschillende welzijnsstichtingen voor doven. De adressen vind je op de site van het gebarencentrum, http://www.gebarencentrum.nl. De cursussen die zij verzorgen zijn voor ouders, familie en werknemers.